**Đại học Đổi mới Sáng tạo: Xu Thế Tất Yếu Cho Phát Triển Kinh Tế Quốc Gia**
Từ cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, các trường đại học hàng đầu thế giới như MIT và Stanford đã chuyển mình từ mô hình truyền thụ kiến thức sang thúc đẩy nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và hợp tác chặt chẽ với doanh nghiệp để thương mại hóa sản phẩm. Sự thay đổi này đã khai sinh ra khái niệm “đại học khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo” và hình thành một văn hóa khởi nghiệp mạnh mẽ trong môi trường học thuật.
Một ví dụ điển hình là Đạo luật Bayh-Dole năm 1980 của Hoa Kỳ, cho phép các trường đại học nắm giữ quyền sở hữu trí tuệ. Đạo luật này không chỉ đưa các trường đại học Mỹ trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo mà còn lan tỏa mô hình hợp tác giữa đại học và doanh nghiệp, thúc đẩy thương mại hóa các sản phẩm nghiên cứu trên toàn cầu, từ Đức, Anh đến Nhật Bản.
Tại Việt Nam, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách, nghị quyết và luật để khuyến khích hoạt động đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, phần lớn các trường đại học vẫn tập trung vào đào tạo, trong khi công tác nghiên cứu và đổi mới sáng tạo mới chỉ ở giai đoạn khởi đầu. Tại lễ công bố quyết định chuyển đổi Trường Đại học Phenikaa thành Đại học Phenikaa, Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh vai trò của tri thức và đổi mới sáng tạo, coi đây là những yếu tố then chốt để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển nhanh, bền vững, giàu mạnh, văn minh và thịnh vượng.
Đại học Phenikaa là một trong số ít các đơn vị tái cấu trúc mạnh mẽ theo mô hình “doanh nghiệp tri thức”, tích hợp chặt chẽ mô hình đại học – doanh nghiệp, trong đó đào tạo, nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo có vai trò ngang nhau. Mục tiêu là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo ra những ý tưởng sáng tạo, đồng thời thúc đẩy nghiên cứu khoa học để tạo ra tri thức mới, được thể hiện qua các công bố quốc tế, bằng sáng chế và giải pháp hữu ích, từ đó chuyển hóa tri thức thành các giải pháp thương mại và kinh doanh tri thức.
**Chiến Lược Đột Phá Về Nghiên Cứu Khoa Học và Đổi Mới Sáng Tạo**
Đại diện Đại học Phenikaa khẳng định rằng đổi mới sáng tạo là chìa khóa tất yếu cho sự phát triển bền vững. Mô hình tích hợp đại học – doanh nghiệp, cùng với các cơ chế đột phá, cho phép Phenikaa xây dựng một môi trường đổi mới sáng tạo toàn diện, tăng cường kết nối giữa nghiên cứu và đào tạo, đồng thời thúc đẩy chuyển giao và thương mại hóa. Hệ thống vệ tinh, bao gồm các quỹ, trung tâm đổi mới sáng tạo và trung tâm nghiên cứu thị trường của Tập đoàn Phenikaa, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và tạo không gian cho khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, hình thành các đơn vị khởi nghiệp ngay trong lòng trường đại học.
Với kim chỉ nam là 11 nhóm công nghệ chiến lược theo Quyết định số 1131 của Thủ tướng Chính phủ, Đại học Phenikaa tập trung nguồn lực nghiên cứu và phát triển các công nghệ lõi thuộc các ngành công nghệ mới, công nghệ chiến lược cấp quốc gia, đưa vào ứng dụng các sản phẩm và chuyển giao quy mô công nghiệp thông qua cơ chế đặt hàng – chào hàng sản phẩm giữa doanh nghiệp và đại học.
Trong đó, Đại học Phenikaa đặc biệt chú trọng vào 5 lĩnh vực ưu tiên sau:
* **Công nghệ Bán dẫn:** Phenikaa đang xây dựng một hệ sinh thái thiết kế chip hoàn chỉnh, cho phép triển khai đồng bộ các hoạt động thiết kế chip và làm chủ ít nhất 5 mảng công nghệ lõi. Trường cũng chú trọng đào tạo nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu, thiết kế, sản xuất thử nghiệm sản phẩm bán dẫn và thương mại hóa. Đại học Phenikaa đã bắt đầu tuyển sinh đào tạo kỹ sư thiết kế chip bán dẫn và công nghệ bán dẫn từ năm học 2024, đồng thời thành lập Trung tâm Đào tạo Thiết kế vi mạch bán dẫn (PSTC) theo hướng đào tạo chuyên sâu, đáp ứng nhu cầu của xã hội. Công ty cổ phần Vi mạch Phenikaa (S-Phenikaa), một công ty spin-off của Tập đoàn Phenikaa và Đại học Phenikaa, được thành lập để gắn kết đào tạo với thực hành, nghiên cứu phát triển và giải quyết các bài toán thực tiễn, cho phép triển khai đồng bộ các hoạt động thiết kế chip. S-Phenikaa đang phát triển và chuẩn bị sản xuất thử các sản phẩm chip tiên tiến tích hợp AI, chip ADC, ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, dự kiến ra mắt sản phẩm chip đầu tiên vào đầu năm 2026.
* **Công nghệ Tự hành:** Các giảng viên, nhà khoa học và chuyên gia của Phenikaa đang nghiên cứu, thiết kế và làm chủ một nền tảng (platform) không người lái đa mục đích, bao gồm taxi, xe buýt tự lái, máy bay không người lái và rô bốt giao hàng. Các khối công nghệ lõi đều do nhóm nghiên cứu tại Đại học Phenikaa phát triển và đã được cấp 6 bằng sáng chế liên quan đến các mô đun như thiết bị và thuật toán thiết lập bản đồ độ phân giải cao, nhận diện môi trường thông minh, dẫn đường và điều khiển, tích hợp hệ thống, công nghệ quản lý giao thông nội bộ. Công ty spin-off Phenikaa-X đã được thành lập để thương mại hóa trực tiếp các sản phẩm công nghệ robot, xe tự hành, drone tự hành, một số sản phẩm đã xuất khẩu sang các thị trường quốc tế như Hàn Quốc và Luxembourg.
* **Công nghệ Tích trữ Năng lượng:** Phenikaa tập trung vào việc làm chủ công nghệ chế tạo và ứng dụng chất điện phân rắn (solid-state electrolyte) để sản xuất ắc quy lithium thể rắn. Đại học Phenikaa đã được cấp ba bằng sáng chế về quy trình chế tạo chất điện phân rắn cho ắc quy lithium thể rắn và 7 đơn khác đã được chấp nhận đơn hợp lệ. Trường cũng đã chế tạo pin thể rắn dạng túi (pouch cell) với hiệu suất tốt và dung lượng cao hơn so với pin điện phân lỏng thương mại, đồng thời đang chuẩn bị dây chuyền sản xuất pilot, lắp ráp mẫu pin rắn sử dụng trên ô tô nhằm làm chủ công nghệ lõi ắc quy lithium thể rắn.
* **Công nghệ Y sinh:** Đại học Phenikaa tận dụng lợi thế từ hệ sinh thái của Tập đoàn Phenikaa với hệ thống hạ tầng thiết bị đồng bộ, toàn diện và công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực y sinh để hiện thực hóa hệ sinh thái y học chính xác và tái tạo do người Việt làm chủ, phục vụ bền vững sức khỏe cộng đồng, ưu tiên công nghệ gen và di truyền học, công nghệ tế bào.
* **Công nghệ Vật liệu Tiên tiến:** Phenikaa đầu tư mạnh mẽ vào công tác nghiên cứu và phát triển (R&D) và đã đạt được những thành tựu đáng kể trong lĩnh vực vật liệu tiên tiến, chuyển giao quy mô công nghiệp, như Nhà máy Hóa chất Phenikaa với vật liệu nhựa polyester không no (công trình nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn đạt giải Công trình xuất sắc do Tổ chức Sở hữu trí tuệ Thế giới WIPO trao tặng và giải Nhất Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam (VIFOTEC) 2023), Nhà máy cristobalite công suất lớn thứ hai toàn cầu và Nhà máy vật liệu Bio quartz xanh đầu tiên trên thế giới ứng dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ nano và vật liệu thông minh ứng dụng trong sản xuất thuốc, cảm biến.
Với những đột phá chiến lược và định hướng đổi mới sáng tạo toàn diện, Đại học Phenikaa đang tạo dựng một môi trường truyền thụ và phát triển tri thức, thúc đẩy nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo thực chất. Đồng thời, trường theo đuổi và hiện thực hóa các ý tưởng độc đáo để các tài năng được tự do phát triển, đưa khoa học công nghệ vào đời sống, giải quyết những vấn đề thực tiễn và góp phần giải bài toán mang tầm quốc gia, kiến tạo nên những giá trị mới mang tính đột phá vì sự phát triển bền vững của cộng đồng xã hội.
Admin
Nguồn: VnExpress
