Theo TS.BS Nguyễn Thị Minh Đức, Trưởng khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, nguy cơ tái phát đột quỵ trong năm đầu tiên là khoảng 10%, và tỷ lệ này tiếp tục tăng lên trong các năm tiếp theo nếu người bệnh không kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ. Đáng lo ngại hơn, đột quỵ tái phát thường gây ra những hậu quả nghiêm trọng hơn so với lần đầu, bao gồm di chứng nặng nề như liệt, mất ngôn ngữ, thậm chí tử vong.
Vậy, những yếu tố nào làm tăng nguy cơ tái phát đột quỵ?
**Không kiểm soát bệnh nền**
Các bệnh lý như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu và bệnh tim mạch mạn tính được xem là những “thủ phạm” chính gây tổn thương mạch máu não. Huyết áp không ổn định có thể làm nứt vỡ thành mạch, trong khi tiểu đường và mỡ máu cao thúc đẩy quá trình xơ vữa, hình thành mảng bám và huyết khối. Việc không kiểm soát tốt các bệnh nền này có thể làm tăng nguy cơ tái phát đột quỵ lên gấp 2-4 lần. Do đó, người bệnh từng bị đột quỵ cần theo dõi huyết áp hàng ngày, kiểm tra đường huyết và mỡ máu định kỳ, đồng thời duy trì chỉ số đường huyết trung bình (HbA1c) dưới 7% và LDL-cholesterol dưới 100 mg/dL theo khuyến cáo của bác sĩ.
**Bỏ dở điều trị dự phòng**
Sau đột quỵ, bệnh nhân thường được chỉ định sử dụng thuốc chống đông hoặc thuốc kháng kết tập tiểu cầu, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Bên cạnh đó, việc duy trì thuốc hạ huyết áp hoặc thuốc hạ mỡ máu để kiểm soát bệnh nền cũng rất quan trọng. Tuy nhiên, nhiều người bệnh có xu hướng tự ý ngưng thuốc khi cảm thấy sức khỏe đã ổn định hoặc lo ngại về các tác dụng phụ. Điều này khiến mạch máu não không được bảo vệ, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông hoặc tái tắc mạch. Ngay cả khi cảm thấy khỏe mạnh, việc tuân thủ điều trị dự phòng vẫn đóng vai trò then chốt trong việc ngăn ngừa tái phát đột quỵ.
**Lối sống không lành mạnh**
Các thói quen xấu như hút thuốc (bao gồm cả thuốc lá điện tử), uống rượu bia, sử dụng chất cấm, ăn mặn, tiêu thụ nhiều chất béo xấu hoặc đồ chế biến sẵn đều gây áp lực lớn lên hệ tim mạch và thần kinh. Do đó, người bệnh sau đột quỵ cần duy trì chế độ ăn giàu rau xanh, cá, hạt ngũ cốc nguyên cám và hạn chế tối đa các chất kích thích.
**Thừa cân, béo phì và ít vận động**
Tình trạng béo phì thường đi kèm với tăng huyết áp, kháng insulin và rối loạn lipid máu, tất cả đều làm tăng nguy cơ tái phát đột quỵ. Bác sĩ Minh Đức khuyến cáo người bệnh nên duy trì cân nặng hợp lý, giữ chỉ số BMI từ 18,5 đến 23, đồng thời tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần với các bài tập nhẹ nhàng để cải thiện lưu thông máu, kiểm soát huyết áp và giảm căng thẳng.
**Căng thẳng và thiếu ngủ kéo dài**
Thiếu ngủ (dưới 6 tiếng mỗi đêm) có liên quan đến nguy cơ tái phát đột quỵ cao hơn do ảnh hưởng đến quá trình phục hồi của não bộ. Stress mạn tính cũng khiến cơ thể liên tục tăng tiết hormone cortisol, gây rối loạn chuyển hóa, tăng huyết áp và nhịp tim nhanh.
Để phòng ngừa tái phát đột quỵ, người bệnh cần duy trì nhịp sống điều độ, ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm, thực hiện các kỹ thuật thư giãn như thiền, hít thở sâu, nghe nhạc nhẹ. Nếu gặp tình trạng mất ngủ kéo dài, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ để được hỗ trợ phù hợp.
TS.BS Nguyễn Thị Minh Đức nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tái khám định kỳ và tuân thủ điều trị đối với người bệnh đã từng bị đột quỵ. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định phác đồ điều trị dự phòng, can thiệp mạch hoặc sử dụng thuốc chống đông, thuốc hạ mỡ máu lâu dài để ngăn chặn biến cố. Khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo đột ngột như mất thăng bằng, yếu nửa người, méo miệng, khó nói, tê bì mặt, nhìn mờ, đau đầu dữ dội, chóng mặt, nôn ói, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được kiểm tra, xác định nguyên nhân và can thiệp kịp thời.
Admin
Nguồn: VnExpress
