Ông Thomas, một người đàn ông đến từ Italy, đã được phát hiện phình động mạch chủ bụng cách đây ba năm, với kích thước ban đầu khoảng 40mm. Do kích thước còn nhỏ và chưa gây ra triệu chứng, các bác sĩ chỉ định theo dõi định kỳ. Tuy nhiên, gần đây ông bắt đầu cảm thấy tức bụng và quyết định đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM để kiểm tra sức khỏe trước khi trở về nước.
Kết quả chụp CT cho thấy khối phình động mạch chủ bụng dưới thận của ông Thomas có hình thoi, dài tới 83mm, kéo dài đến chỗ chia đôi động mạch chủ. Điều đáng lo ngại là khối phình đã tăng kích thước rất nhanh, từ 48mm lên 54mm chỉ trong vòng ba tháng. TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Lồng ngực – Mạch máu, người trực tiếp điều trị cho ông Thomas, cho biết tình trạng này cần can thiệp kịp thời.
Phình động mạch chủ bụng là tình trạng thành động mạch chủ bị giãn ra và phình to, tạo thành một khối chứa đầy máu. Bệnh được xác định khi kích thước ngang của động mạch lớn hơn gấp rưỡi so với bình thường. Có hai dạng phình động mạch chủ là dạng hình thoi và dạng túi. Đoạn động mạch chủ bị phình thường có thành mạch yếu hơn bình thường, dễ bị vỡ dưới áp lực của máu nếu không được điều trị.
Theo bác sĩ Dũng, nguyên nhân phổ biến nhất gây phình động mạch chủ là xơ vữa động mạch. Ông Thomas từng có tiền sử nhồi máu cơ tim, một tình trạng xảy ra do mảng xơ vữa lấp kín lòng mạch vành, cản trở dòng máu đến nuôi tim. Quá trình xơ vữa động mạch diễn tiến trong nhiều năm đã làm suy yếu thành mạch, dẫn đến phình động mạch chủ – chậu.
Các hội mạch máu châu Âu và Mỹ khuyến cáo can thiệp hoặc phẫu thuật khi túi phình có kích thước từ 55mm trở lên, phát triển hơn 6mm mỗi năm, hoặc khi xuất hiện triệu chứng căng tức bụng. Trong trường hợp của ông Thomas, các bác sĩ đã quyết định đặt stent graft động mạch chủ bụng – chậu. Kỹ thuật này có nhiều ưu điểm so với mổ mở truyền thống, bao gồm thời gian hồi phục ngắn hơn, giảm thời gian nằm viện và giảm nguy cơ biến chứng trong và sau can thiệp.
Sau thủ thuật, ông Thomas tỉnh táo và hết khó chịu vùng bụng. Kết quả chụp CT cho thấy lưu lượng máu qua stent graft ổn định, không có rò rỉ. Bệnh nhân đã được xuất viện sau hai ngày.
Đáng chú ý, phình động mạch chủ bụng thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu, gây khó khăn cho việc phát hiện sớm. Một số khối phình có thể không bao giờ vỡ và giữ nguyên kích thước nhỏ. Tuy nhiên, nếu khối phình đang phát triển, người bệnh có thể cảm thấy đau tức nhẹ ở vùng bụng sâu, đau lưng, hoặc cảm nhận được nhịp đập mạnh ở vùng xung quanh rốn.
Trong trường hợp khối phình mạch chủ bị vỡ, cơ hội sống của bệnh nhân giảm đi nhanh chóng. Các triệu chứng nghi ngờ vỡ khối phình bao gồm da nhợt nhạt, chân tay lạnh, đổ mồ hôi, chóng mặt, ngất xỉu, tim đập nhanh, buồn nôn và nôn, khó thở, đau đột ngột ở bụng, lưng dưới, hoặc chân với mức độ tăng dần. Khi có các dấu hiệu này, người bệnh cần được đưa đến bệnh viện ngay lập tức.
Ngoài xơ vữa động mạch, các yếu tố nguy cơ khác của phình động mạch chủ bao gồm tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu và hút thuốc lá. Để phòng ngừa bệnh, mỗi người cần tránh xa thuốc lá, thay đổi chế độ ăn uống (giảm muối, hạn chế thực phẩm chứa nhiều cholesterol xấu, tăng cường thịt gà, cá, trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt, không uống nước ngọt và đồ uống có ga), tránh hoạt động gắng sức, giảm căng thẳng, kiểm soát huyết áp và điều trị tốt các bệnh lý nền.
Admin
Nguồn: VnExpress
