Bắc Kinh vừa khép lại ba ngày sôi động của Đại hội Thể thao Robot Hình người Thế giới (World Humanoid Robot Games), một sự kiện quy tụ 280 đội robot ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Đến từ 192 trường đại học và 88 doanh nghiệp từ 16 quốc gia, các đội thi đã mang đến những màn trình diễn ấn tượng. Bên cạnh chủ nhà Trung Quốc, giải đấu còn có sự góp mặt của các đoàn đến từ Mỹ, Đức và Brazil.
Trong không khí hào hứng, người xem được chứng kiến những kỹ năng điêu luyện của robot trong nhiều môn thể thao khác nhau, từ sút phạt đền, đấu quyền anh cho đến nhảy hip-hop. Max Polter, thành viên đội bóng đá HTWK Robots thuộc Đại học Khoa học Ứng dụng Leipzig (Đức), chia sẻ: “Chúng tôi đến đây không chỉ để thi đấu và giành giải, mà còn để tìm hiểu thêm về các nghiên cứu”.
Tuy nhiên, không phải lúc nào mọi thứ cũng diễn ra suôn sẻ. Trong một trận bóng đá, bốn robot đã va chạm và tạo thành một đống hỗn độn. Ở giải chạy 1.500 mét, một robot bất ngờ ngã khi đang chạy hết tốc lực, gây ngạc nhiên cho khán giả. Dù một số robot cần sự giúp đỡ của con người để đứng dậy, nhiều robot đã tự mình làm được điều đó, nhận được sự tán thưởng nhiệt liệt.
Thời gian gần đây, Trung Quốc liên tục tổ chức các sự kiện robot nổi bật, bao gồm giải marathon robot hình người đầu tiên trên thế giới tại Bắc Kinh, các hội nghị chuyên ngành và việc mở các cửa hàng bán lẻ robot.
Theo Morgan Stanley, số lượng người tham dự các hội nghị về robot đã tăng đột biến so với những năm trước, cho thấy sự quan tâm đặc biệt của Trung Quốc đối với lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Vậy điều gì đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ này?
Ban tổ chức “Thế vận hội” cho biết các môn thi đấu tạo cơ hội thu thập dữ liệu quan trọng, phục vụ phát triển robot cho các ứng dụng thực tế, chẳng hạn như trong nhà máy. Các trận bóng đá giúp robot rèn luyện khả năng phối hợp, rất hữu ích cho các hoạt động trên dây chuyền lắp ráp, nơi cần sự hợp tác giữa nhiều bộ phận.
Sự kiện này còn là cơ hội để các công ty robot Trung Quốc thu hút nhà đầu tư, khách hàng tiềm năng và nhân tài. Điều này phù hợp với nỗ lực đầu tư hàng tỷ USD của chính phủ Trung Quốc vào robot hình người và các loại robot khác, trong bối cảnh dân số đang già hóa và cạnh tranh công nghệ với Mỹ.
Tầm nhìn cho sự phát triển này đã được vạch ra từ nhiều năm trước. Kế hoạch “Made in China 2025”, khởi động từ năm 2015, nhằm mục tiêu biến Trung Quốc thành cường quốc sản xuất công nghệ cao, đã góp phần đưa ngành công nghiệp robot của nước này trở thành một trong những ngành năng động nhất thế giới.
Đến năm 2024, Trung Quốc chiếm hai phần ba tổng số bằng sáng chế robot toàn cầu. Cùng năm, nước này trở thành nhà sản xuất và thị trường mua robot công nghiệp lớn nhất thế giới, chiếm 54% tổng số robot được lắp đặt trên toàn cầu, theo Liên đoàn Robot Quốc tế. Thị trường robot công nghiệp hiện có quy mô 20 tỷ USD và dự kiến vượt 50 tỷ USD vào năm 2032, theo Fortune Business Insights.
Tuy nhiên, Trung Quốc không dừng lại ở đó. Nước này đang tăng tốc trong lĩnh vực robot hình người và robot bốn chân, phát triển các mô hình tiên tiến hơn, sản xuất quy mô lớn với giá thành thấp hơn tới 10 lần so với các đối thủ từ Nhật Bản hoặc Mỹ. Trong năm nay, hội nghị đã giới thiệu hơn 100 mẫu robot hình người “made in China”, so với chỉ 27 mẫu vào năm 2024.
Một nghiên cứu của Morgan Stanley hồi tháng 5 ước tính thị trường robot hình người có thể đạt 5.000 tỷ USD vào năm 2050, với hơn một tỷ máy móc hoạt động. Theo ngân hàng này, 90% số robot đó có thể thực hiện các nhiệm vụ đơn giản, lặp đi lặp lại, chủ yếu phục vụ mục đích công nghiệp và thương mại.
Trung Quốc dự kiến sẽ chiếm thị phần lớn nhất, khoảng 300 triệu USD, so với 77 triệu USD của Mỹ, nhờ sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ. Tại Tô Châu, Tommy Xu, một người có kinh nghiệm trong ngành xe điện, đã chuyển sang sản xuất robot hình người. Ông cho biết tỉnh này đã xây dựng một hệ sinh thái gồm các nhà sản xuất phần mềm và máy móc, được hưởng các ưu đãi thuế và trợ cấp.
Hiện nay, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang chiếm ưu thế trong lĩnh vực robot tích hợp AI, bao gồm cả robot hình người, và khoảng cách với Mỹ ngày càng nới rộng. “Sự hỗ trợ ở cấp quốc gia cho robot AI ở Trung Quốc lớn hơn nhiều so với bất kỳ quốc gia nào khác, thúc đẩy đổi mới liên tục và huy động vốn”, Sheng Zhong, Trưởng bộ phận Nghiên cứu Công nghiệp của Morgan Stanley, nhận định.
Một số công ty nổi bật trong ngành có thể kể đến như EngineAI tại Bắc Kinh, AgiBot tại Thượng Hải, LimX và Leju tại Thâm Quyến, Deep Robotics và Unitree tại Hàng Châu. Các công ty này được định giá hơn 1,6 tỷ USD, với doanh thu 140 triệu euro vào năm 2024.
Trong chuỗi cung ứng nội địa, các nhà cung cấp Trung Quốc cũng đang phát triển nhiều giải pháp để cải thiện hiệu suất linh kiện, thông qua thiết kế cấu trúc và vật liệu mới, quy trình sản xuất tinh chỉnh và thuật toán AI để giải quyết vấn đề chính xác.
Ví dụ, RoboSense, ra mắt năm 2014, đã thu nhỏ và sản xuất các cảm biến laser giá cả phải chăng (Lidar), được sử dụng trong xe tự lái và là “mắt” của robot. Tại Tô Châu, Jing Yue chuyên phát triển bộ truyền động servo DC (bộ điều khiển cho động cơ điện), trong khi CX Robotics nổi tiếng với các vòng bi tinh vi.
“Một số công ty Mỹ đang dẫn đầu trong thiết kế và phát triển robot hình người, nhưng Trung Quốc có thể bắt kịp khi robot được ứng dụng rộng rãi và sản xuất hàng loạt, nhờ lợi thế chuỗi cung ứng tự chủ mạnh mẽ”, ông Zhong nhận định.
Trong khi đó, tại các nền công nghiệp robot khác như Mỹ, có rất ít giải pháp thay thế cho nhiều linh kiện robot hình người, như ốc vít, bộ giảm tốc, động cơ và pin. Hầu hết các nhà phát triển robot trên thế giới vẫn phải nhập khẩu các linh kiện quan trọng từ Trung Quốc và các nước châu Á khác, theo Morgan Stanley.
Một số sản phẩm robot hình người và robot bốn chân của Trung Quốc đã bắt đầu được sản xuất. Tại Hàng Châu, Unitree công bố phiên bản robot hình người mới nhất với giá 5.600 USD, cao 1,21 m và có thể thực hiện 26 chuyển động độc lập. “Nó chưa có vai trò cụ thể, nhưng chúng tôi đang đầu tư rất nhiều nguồn lực để cải thiện trí thông minh và khả năng di chuyển”, một kỹ sư của công ty cho biết.
Unitree cũng rất thành công trong lĩnh vực robot chó. Mẫu cơ bản nhất có giá 1.750 USD, có thể quay phim và đi theo chủ nhân. Các mẫu cao cấp hơn có thể mang vòi nước chữa cháy hoặc thâm nhập nhà máy hóa chất để lập bản đồ 3D và phát hiện khí thải độc hại, với giá hơn 115.000 USD. Một số công viên ở Trung Quốc đã mua chó robot để thu gom vỏ lon.
UniX Ai, thành lập năm 2024, vừa ra mắt robot có khả năng thực hiện các công việc đơn giản như nấu ăn, lau sàn và bồn cầu, đổ rác, dọn bàn, xếp máy rửa chén và chơi nhạc cụ truyền thống, với giá gần 12.400 USD. “Các công ty nhà nước và một số khách sạn đang đặt hàng, vì vậy chúng tôi dự kiến sản xuất 500 máy vào cuối năm nay”, Fred Yang, nhà sáng lập UniX Ai, cho biết.
Theo Adam Jonas, nhà nghiên cứu tại Morgan Stanley, còn quá sớm để xác định ai sẽ là người chiến thắng cuối cùng trong cuộc đua thống trị lĩnh vực robot hình người. Tuy nhiên, Mỹ sẽ cần thực hiện những thay đổi đáng kể về năng lực sản xuất, giáo dục và chính sách quốc gia để duy trì khả năng cạnh tranh trong lĩnh vực này.
Admin
Nguồn: VnExpress
