Ngày 18/8 vừa qua, các nhà lãnh đạo châu Âu cùng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã có cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng để thảo luận về các giải pháp chấm dứt xung đột ở Ukraine. Sự kiện này có sự tham gia của Tổng thư ký NATO, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, cùng lãnh đạo các nước Anh, Pháp, Đức, Italy và Phần Lan, thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với ông Zelensky, đồng thời phản ánh lo ngại về việc ông Trump có thể gây áp lực buộc Ukraine chấp nhận một thỏa thuận có lợi cho Nga.
Sau khi đón tiếp phái đoàn châu Âu, Tổng thống Trump đã có cuộc gặp riêng với Tổng thống Zelensky, trước khi cùng nhau tham gia cuộc họp chung với các nhà lãnh đạo châu Âu. Tổng thư ký NATO mô tả sự kiện này là “thành công”. Mặc dù vẫn còn tồn tại những khác biệt, nhưng sau nhiều giờ thảo luận, các nhà lãnh đạo châu Âu dường như đã phần nào thay đổi được quan điểm của ông Trump.
Trong các cuộc thảo luận, vai trò của Mỹ trong việc đảm bảo an ninh cho Ukraine sau xung đột là một nội dung trọng tâm. Các nhà lãnh đạo châu Âu và Tổng thống Zelensky mong muốn biết liệu ông Trump sẽ sử dụng những nguồn lực nào để đảm bảo rằng, khi một thỏa thuận hòa bình được thiết lập, Nga sẽ không tái diễn các hành động tấn công Ukraine.
Trong cuộc gặp song phương, Tổng thống Trump bày tỏ sự hài lòng với việc Tổng thống Zelensky đã thay đổi trang phục, chuyển từ quân phục sang phong cách lịch lãm hơn với áo khoác đen, sơ mi đen và quần tây đen. Ông Trump nói: “Tôi thích điều đó”, thể hiện sự thiện cảm rõ rệt khi đón tiếp nhà lãnh đạo Ukraine.
Sau các cuộc hội đàm, Tổng thống Trump tuyên bố không loại trừ khả năng triển khai quân đội Mỹ đến Ukraine để duy trì hòa bình. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng vấn đề “ai sẽ làm gì” cần phải được thảo luận thêm với các nhà lãnh đạo châu Âu, cho thấy đây không phải là một cam kết chắc chắn.
Sau cuộc họp với các nhà lãnh đạo châu Âu, vai trò cụ thể của Mỹ trong việc đảm bảo an ninh cho Ukraine vẫn chưa được làm rõ. Ông Trump cho biết: “Chúng tôi đã thảo luận về các bảo đảm an ninh cho Ukraine, sẽ do nhiều quốc gia châu Âu cung cấp và phối hợp với Mỹ”, nhưng không đi sâu vào chi tiết về vai trò của Mỹ trong quá trình này.
Mặc dù Tổng thống Trump không đưa ra bất kỳ cam kết cụ thể nào, việc ông không loại trừ khả năng đảm bảo an ninh cho Ukraine có thể là một dấu hiệu cho thấy sự thay đổi lớn trong cách tiếp cận của ông. Trước đây, ông Trump thường xuyên cam kết giữ Mỹ tránh xa các cuộc xung đột ở nước ngoài, và thậm chí một số thành viên nội các còn ủng hộ việc Washington giảm mạnh vai trò hỗ trợ Ukraine. Theo giới quan sát, động thái này có thể giúp ông Zelensky dễ dàng chấp nhận các điều khoản khác trong một thỏa thuận tiềm năng.
Một số nhà lãnh đạo châu Âu, như Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Friedrich Merz, đã cố gắng thuyết phục ông Trump bằng cách trình bày các mục tiêu của họ như thể đó là ý tưởng của Tổng thống Mỹ. Họ nhấn mạnh sự cần thiết của một lệnh ngừng bắn ngay lập tức và một cam kết mạnh mẽ từ Mỹ trong việc đảm bảo an ninh cho Ukraine.
Tổng thống Trump dường như hài lòng với cách tiếp cận này. Tuy nhiên, ông đã bác bỏ phương án ngừng bắn và không làm rõ Mỹ sẽ cung cấp những gì để củng cố năng lực phòng thủ của Ukraine trong khuôn khổ bất kỳ thỏa thuận nào. Thay vào đó, ông mô tả Tổng thống Putin là một người đang rất mong muốn chấm dứt chiến sự.
Ông Trump nói: “Tôi không nghĩ có bất cứ vấn đề nào quá phức tạp cả. Tôi tin giờ là lúc mọi người muốn hành động. Tôi đã quen biết Tổng thống Putin trong thời gian dài, có mối quan hệ tốt với ông ấy. Tôi nghĩ ông Putin cũng đang muốn tìm câu trả lời”.
Theo các nguồn tin, Tổng thống Trump đã có lúc tạm dừng cuộc họp với các nhà lãnh đạo châu Âu để thực hiện cuộc điện đàm kéo dài khoảng 40 phút với Tổng thống Putin.
Tổng thống Macron trả lời báo giới sau cuộc họp: “Nga nói họ sẽ bác bỏ một lệnh ngừng bắn, còn Tổng thống Trump tuyên bố ông có thể thiết lập thỏa thuận hòa bình mà không cần ngừng bắn. Chúng tôi đều đáp lại rằng ‘chúng ta không thể đàm phán thỏa thuận hòa bình khi mà bom vẫn còn được thả'”.
Ông Trump vẫn hướng tới một cuộc gặp thượng đỉnh ba bên giữa lãnh đạo Mỹ, Nga và Ukraine để đàm phán chấm dứt chiến sự. Ông nói: “Nếu không, giao tranh còn tiếp diễn. Nếu có, chúng ta có một cơ hội tốt để thực hiện mục tiêu”.
Trong cuộc họp, Tổng thống Macron đã đề xuất về một cuộc họp 4 bên, với sự tham gia của một lãnh đạo châu Âu, với lý do: “Bởi vì khi đề cập đến đảm bảo an ninh, chúng ta đang nói về an ninh của cả lục địa châu Âu”.
Tuy nhiên, dường như ông Trump không hoan nghênh ý tưởng này, ít nhất là trong ngắn hạn. Trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Mỹ chỉ thông báo về việc thu xếp một cuộc gặp thượng đỉnh Nga – Ukraine, nhưng chưa ấn định thời gian và địa điểm, sau đó sẽ là một cuộc gặp ba bên, gồm cả Mỹ.
Giới chức Mỹ hy vọng cuộc gặp sẽ sớm diễn ra. Thủ tướng Đức Merz cho biết, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Trump, phía Nga đã đồng ý gặp ông Zelensky trong vòng hai tuần tới, mặc dù cả Nhà Trắng và Điện Kremlin đều không đề cập cụ thể về thông tin này.
Tổng thống Macron đánh giá kết quả đáng chú ý nhất từ cuộc gặp với Tổng thống Trump là việc Mỹ sẵn sàng thảo luận về đảm bảo an ninh cho Ukraine. Ông thông báo “Liên minh sẵn sàng hỗ trợ Ukraine” được thiết lập từ tháng 2 hiện đã gồm 30 quốc gia, cho thấy châu Âu sẵn sàng bảo vệ an ninh Ukraine.
Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb mô tả cuộc gặp là “mang tính xây dựng”, còn Thủ tướng Anh Keir Starmer nói “đã có tiến triển thực sự”, tạo ra kết quả thực chất về đảm bảo an ninh. Các nhà lãnh đạo châu Âu đánh giá rằng nếu ông Trump coi ông Putin là trở ngại, Mỹ có thể gia tăng sức ép lên Nga một lần nữa.
Đối với Tổng thống Zelensky, ông đã có một cuộc gặp thân thiện hơn nhiều so với hồi tháng 2, khi ông và Tổng thống Trump đã có những tranh cãi gay gắt trước truyền thông tại Phòng Bầu dục. Ông đã trao đổi với Tổng thống Trump về bản đồ thể hiện các vùng lãnh thổ đang bị Nga kiểm soát.
Ông Zelensky cũng cho biết các nước đồng minh của Ukraine sẽ vạch ra chi tiết về các đảm bảo an ninh trong trường hợp đạt được thỏa thuận hòa bình với Nga, bao gồm kế hoạch để Ukraine mua 90 tỷ USD vũ khí Mỹ từ nguồn tài trợ của châu Âu.
Một cố vấn của Tổng thống Ukraine cho biết ông Zelensky hài lòng về cuộc gặp, và những đảm bảo an ninh từ Mỹ và châu Âu là một kết quả đáng kể. Vị cố vấn này chia sẻ với tờ Washington Post: “Họ rất, rất vui với điều này”.
Admin
Nguồn: VnExpress
