Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov vừa lên tiếng về ý tưởng đảm bảo an ninh cho Ukraine, một vấn đề được đưa ra sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các lãnh đạo châu Âu tại Nhà Trắng hôm 18/8. Theo đó, ông Lavrov nhấn mạnh Nga không thể chấp nhận việc đảm bảo an ninh tập thể mà không có sự tham gia của Nga, đồng thời khẳng định sẽ chỉ chấp nhận nếu các cường quốc như Trung Quốc, Mỹ, Anh và Pháp cùng tham gia trên cơ sở bình đẳng.
Trước đó, sau cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo, ông Trump đã có cuộc điện đàm kéo dài 40 phút với Tổng thống Nga Vladimir Putin và thông báo rằng ông Putin đã “đồng ý rằng Nga sẽ chấp nhận các bảo đảm an ninh dành cho Ukraine”. Tuy nhiên, chi tiết về những đảm bảo này không được tiết lộ.
Sau tuyên bố của ông Trump, giới chức Mỹ và châu Âu đã thảo luận về các biện pháp đảm bảo an ninh “kiểu NATO” cho Ukraine sau xung đột, bao gồm khả năng các nước châu Âu triển khai lực lượng tại Ukraine với sự hỗ trợ về hậu cần, tình báo và không quân từ Mỹ. Đặc phái viên của ông Trump, Steve Witkoff, còn cho rằng đây là một động thái nhượng bộ mang tính “thay đổi cuộc chơi” từ phía Nga.
Tuy nhiên, tuyên bố ngày 20/8 của Ngoại trưởng Lavrov được xem như một “gáo nước lạnh” dội vào kế hoạch này. Ông khẳng định Nga không thay đổi lập trường về những gì họ cho là “đảm bảo an ninh có thể chấp nhận được” đối với Ukraine.
Thực tế, ý tưởng về một liên minh đảm bảo an ninh kiểu NATO cho Ukraine đã từng được Nga đề xuất tại cuộc đàm phán hòa bình ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, hồi tháng 4/2022. Tuy nhiên, phương án này không được phương Tây chấp nhận vì Moskva yêu cầu Nga phải là một phần của lực lượng đảm bảo an ninh và có quyền đồng thuận trước khi bất kỳ biện pháp an ninh nào được kích hoạt.
Ngoại trưởng Lavrov tái khẳng định những yêu cầu này vẫn không thay đổi. Ông nhấn mạnh rằng phương Tây, đặc biệt là Mỹ, hiểu rõ việc thảo luận vấn đề an ninh mà không có Nga là điều không tưởng.
Theo giới chuyên gia, đề xuất của Nga đồng nghĩa với việc Moskva sẽ có quyền phủ quyết đối với bất kỳ hành động nào hỗ trợ Ukraine sau xung đột, làm vô hiệu hóa các biện pháp an ninh mà phương Tây đang lên kế hoạch và gây trở ngại cho các cuộc đàm phán do Tổng thống Trump thúc đẩy.
Bình luận viên Yaroslav Trofimov và Georgi Kantchev của Wall Street Journal nhận định, đây là dấu hiệu cho thấy các yêu cầu tối đa của Moskva trong suốt cuộc xung đột vẫn được giữ nguyên, bất chấp những nỗ lực ngoại giao của Tổng thống Mỹ. Điều này cũng làm tiêu tan những kỳ vọng về việc các bên đã đạt được tiến bộ trong nỗ lực chấm dứt chiến sự ở Ukraine.
Nhà phân tích Samuel Charap của tổ chức tư vấn RAND Corporation nhận định: “Nếu Nga vẫn giữ nguyên đề xuất mà họ đã đưa ra vào năm 2022, thật khó để phương Tây có thể đạt được tiến triển. Dường như không có nhiều thay đổi trong lập trường của Nga”.
Ngay cả giới chức châu Âu cũng thừa nhận những khác biệt này. Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb cho biết quan điểm của Nga về các đảm bảo an ninh khá khác so với những gì phương Tây nghĩ.
Một số nhà phân tích cho rằng các quốc gia phương Tây vẫn có thể triển khai quân đội tới Ukraine sau khi chiến sự kết thúc mà không cần Nga chấp thuận. Tuy nhiên, những người khác lại lập luận rằng Moskva sẽ không đồng ý với một thỏa thuận hòa bình nếu khả năng này chưa bị loại bỏ, vì Tổng thống Putin lâu nay vẫn phản đối sự hiện diện của quân đội NATO ở Ukraine.
Hiện vẫn chưa rõ liệu thông điệp của Ngoại trưởng Lavrov có nghĩa là Nga đang quay lưng với những gì đã nhất trí giữa ông Trump và ông Putin tại hội nghị thượng đỉnh ở Alaska hay Nhà Trắng đã hiểu sai ý muốn thực sự của Điện Kremlin. Tại hội nghị thượng đỉnh, Tổng thống Putin cũng đưa ra những nhận xét khá mơ hồ về an ninh Ukraine, khi nói rằng ông sẵn sàng thảo luận về vấn đề này.
Trong khi đó, một số lãnh đạo châu Âu đã bày tỏ hoài nghi về thiện chí của Nga, cho rằng Tổng thống Putin không thực sự muốn đàm phán nghiêm túc.
Giám đốc Trung tâm Carnegie Nga và Á – Âu, Alexander Gabuev, nhận định rằng với những bình luận từ Ngoại trưởng Lavrov, Moskva đang gửi tín hiệu rằng họ sẽ không chấp nhận bất cứ điều gì được Mỹ và châu Âu chuẩn bị trước trong các cuộc đàm phán mà không có Nga tham dự.
Ông Gabuev cho rằng Moskva có lẽ tin rằng cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Putin và ông Trump là cơ hội để củng cố mối quan hệ cá nhân, đồng thời trì hoãn các cuộc đàm phán thực chất hơn về Ukraine, tạo thêm thời gian cho quân đội Nga gây sức ép trên tiền tuyến.
Admin
Nguồn: VnExpress
