**Vụ phá hoại đường ống Nord Stream: Bắt giữ cựu sĩ quan Ukraine**
Ngày 20/8, giới chức Italy đã thực thi lệnh bắt giữ do các công tố viên Đức ban hành đối với Serhii K., một cựu sĩ quan quân đội Ukraine. Người này bị tình nghi chỉ huy nhóm thực hiện vụ phá hoại đường ống Nord Stream vào năm 2022, một trong những hành động phá hoại lớn nhất trong lịch sử hiện đại.
Theo cảnh sát Đức, Serhii K. được xác định là người đứng đầu một nhóm 6 người, bao gồm 4 thợ lặn dân sự. Nhóm này được cho là đã được một đơn vị đặc biệt của quân đội Ukraine bí mật tuyển mộ để đặt bom phá hoại các đường ống khí đốt Nord Stream 1 và Nord Stream 2 dưới đáy biển Baltic vào tháng 9/2022.
Vụ bắt giữ Serhii K. được xem là một bước tiến quan trọng trong cuộc điều tra quốc tế nhằm truy tìm những nghi phạm liên quan đến vụ tấn công.
**Nord Stream: Huyết mạch năng lượng bị phá hoại**
Hệ thống đường ống Nord Stream, bao gồm Nord Stream 1 và Nord Stream 2, có vai trò quan trọng trong việc vận chuyển khí đốt từ Nga đến châu Âu. Trước khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022, hệ thống này mang lại hàng tỷ đô la lợi nhuận mỗi năm cho Moscow.
Vào rạng sáng ngày 26/9/2022, các nhà địa chấn học Scandinavia ghi nhận tín hiệu rung chấn dưới nước gần đảo Bornholm của Đan Mạch. Đó là kết quả của ba vụ nổ mạnh làm hư hại hai đường ống Nord Stream, gây ra vụ rò rỉ khí đốt lớn chưa từng có, tương đương lượng khí thải CO2 hàng năm của Đan Mạch.
Sự cố này đã làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng năng lượng ở châu Âu. Đan Mạch, Thụy Điển và Đức, những quốc gia gần hiện trường nhất, đã mở cuộc điều tra và kết luận rằng đây là một hành động phá hoại. Ban đầu, mọi nghi ngờ đổ dồn vào Nga, nhưng cuộc điều tra sau đó dần hé lộ vai trò của một nhóm người Ukraine.
**”Chiến dịch Diameter”: Kế hoạch bí mật**
Theo điều tra của tờ Wall Street Journal vào tháng 8/2024, kế hoạch tấn công đường ống Nord Stream được hình thành từ tháng 5/2022. Khi đó, các sĩ quan cấp cao và doanh nhân Ukraine đã tụ tập tại một quán rượu ở Kiev để ăn mừng việc ngăn chặn đà tiến công của Nga.
Họ tin rằng phá hoại đường ống huyết mạch mang lại nguồn thu lớn cho Moscow là cách hiệu quả nhất để khiến Nga trả giá cho chiến dịch quân sự tại Ukraine. Cùng thời điểm đó, các điều tra viên Đức thu thập bằng chứng gồm email, dữ liệu điện thoại di động, điện thoại vệ tinh, dấu vân tay và ADN từ nhóm nghi phạm.
Những người tham gia tiết lộ rằng kế hoạch phá hoại, mật danh “Chiến dịch Diameter”, tiêu tốn của Ukraine khoảng 300.000 USD. Một viên tướng giàu kinh nghiệm trong các chiến dịch đặc biệt được giao giám sát nhiệm vụ và báo cáo trực tiếp cho Tổng tư lệnh Valery Zaluzhny, người đứng đầu lực lượng vũ trang Ukraine vào thời điểm đó. Ông Zaluzhny, hiện là đại sứ Ukraine tại Anh, đã phủ nhận mọi liên quan đến chiến dịch này.
Nhóm chỉ huy chiến dịch đã tuyển mộ một đội 6 người để thực hiện vụ đánh bom, bao gồm Serhii K., một phụ nữ ngoài 30 tuổi có chuyên môn lặn, cùng 4 thợ lặn biển sâu giàu kinh nghiệm.
Văn phòng công tố viên liên bang Đức ngày 21/8 xác nhận: “Serhii K. là một mắt xích quan trọng trong nhóm đã đặt thuốc nổ lên các đường ống dẫn khí Nord Stream 1 và Nord Stream 2”.
**Vai trò của Serhii K.**
Đại úy Serhii K. từng phục vụ trong Cơ quan An ninh Quốc gia (SBU) và một đơn vị tinh nhuệ bảo vệ thủ đô Kiev trong những tháng đầu xung đột với Nga. Theo các nguồn tin Ukraine, ông được tuyển mộ vào “Chiến dịch Diameter” từ tháng 5/2022.
Các công tố viên Đức cho biết Serhii K. đóng vai trò điều phối hoạt động thực địa. Cùng với đồng phạm, ông đã thuê một du thuyền dài 15 mét mang tên Andromeda tại cảng Rostock của Đức, sử dụng giấy tờ tùy thân giả mạo thông qua các bên trung gian.
Chỉ với thiết bị lặn, định vị vệ tinh, sonar cầm tay và bản đồ đáy biển công khai, nhóm 6 người đã lên đường. Tuy nhiên, thời tiết xấu buộc họ phải trì hoãn nhiệm vụ và ghé cảng Sandhamn, Thụy Điển. Tại đây, cả nhóm đã tranh luận về việc có nên hủy bỏ nhiệm vụ hay không, nhưng cuối cùng cơn bão đã tan.
Theo nguồn tin am hiểu cuộc điều tra của Đức, khi đến địa điểm, 4 thợ lặn chia thành hai cặp và thay nhau lặn xuống đáy biển để cài bom trên các đường ống gần đảo Bornholm của Đan Mạch.
Trong vùng nước băng giá và tối đen, họ sử dụng loại thuốc nổ mạnh HMX, kết nối chúng với kíp hẹn giờ. HMX mạnh đến mức chỉ cần một lượng nhỏ cũng đủ để phá hủy đường ống áp suất cao dưới đáy biển, tạo ra những cột khí khổng lồ trên mặt nước.
**Hậu quả và điều tra**
Theo các cuộc điều tra sâu rộng của truyền thông, trong đó có tạp chí Der Spiegel của Đức, những người am hiểu kế hoạch cho rằng các chỉ huy Ukraine không nghĩ họ đã phạm tội. Họ coi đây là một cuộc tấn công vào mục tiêu quân sự hợp pháp sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine, vì lợi nhuận từ việc cung cấp khí đốt cho Đức đóng góp đáng kể vào nguồn tài trợ cho quân đội Nga.
Cuộc điều tra của Der Spiegel hé lộ bằng chứng cho thấy hành động của nhóm này đã bị lực lượng vũ trang Ukraine trừng phạt, mặc dù Kiev phủ nhận mọi liên quan.
Các công tố viên Đức đã ban hành lệnh bắt quốc tế đối với Serhii K. và một số nghi phạm khác vào đầu năm nay, sau cuộc điều tra kéo dài gần ba năm.
**Bắt giữ và dẫn độ**
Sau quá trình thu thập dữ liệu, các nhà điều tra Đức đã theo dõi Serhii K. ở Ukraine. Khi phát hiện anh này đưa vợ và hai con di chuyển từ Ukraine đến Ba Lan trên đường tới Italy, giới chức Đức lập tức hành động.
Khi nghi phạm và gia đình đến miền bắc Italy vào ngày 18/8, cảnh sát Đức đã ban hành lệnh bắt và thông báo cho phía Italy. Gia đình nghi phạm sau đó chuyển đến một ngôi làng San Clemente ở bờ biển Adriatic, nơi anh ta dùng hộ chiếu để đăng ký lưu trú.
Cảnh sát Italy đã bắt giữ Serhii K. gần San Clemente vào đêm 20/8 khi anh ta đang cùng con trai đến một trường đại học địa phương. Nghi phạm không chống cự khi bị bắt.
Chính quyền Italy sẽ dẫn độ nghi phạm sang Đức, nơi ban hành lệnh bắt giữ. Nếu bị kết tội, Serhii K. có thể phải đối mặt với án tù lên tới 15 năm, nhưng có thể được giảm án nếu hợp tác tích cực với công tố viên.
Năm ngoái, cảnh sát Đức cũng ban hành lệnh bắt giữ Volodymyr Z, một thợ lặn Ukraine sống ở Ba Lan, bị tình nghi thuộc nhóm phá hoại đường ống Nord Stream. Tuy nhiên, chính quyền Ba Lan đã không kịp thực hiện lệnh bắt và Volodymyr Z đã trốn về Ukraine.
**Tác động và ý nghĩa**
Các đường ống Nord Stream đã bị Liên minh châu Âu (EU) trừng phạt như một biện pháp gây áp lực với Nga vì chiến dịch quân sự tại Ukraine.
Nord Stream 1 đi vào hoạt động năm 2011, còn Nord Stream 2 hoàn thành cuối năm 2021 nhưng chưa bao giờ hoạt động. Trong quá trình xây dựng, các đường ống này đã gây tranh cãi lớn ở cả châu Âu và Mỹ. Mỹ chỉ trích Đức vì giúp xây dựng các đường ống, cho rằng chúng làm tăng sự phụ thuộc của châu Âu vào khí đốt Nga.
Nord Stream từng là một trong những huyết mạch năng lượng quan trọng nhất của châu Âu và là cơ sở hạ tầng khí đốt ngoài khơi lớn nhất thế giới, được thiết kế để cung cấp tới 110 tỷ m3 khí đốt mỗi năm trong ít nhất nửa thế kỷ.
Vụ tấn công đường ống Nord Stream năm 2022 không gây ra thương vong. Tuy nhiên, sự việc khiến Moscow chỉ còn một con đường chính để dẫn khí đốt tới châu Âu là thông qua các đường ống trên lãnh thổ Ukraine. Bất chấp xung đột, Ukraine vẫn thu phí trung chuyển cho dầu và khí đốt của Nga, ước tính trị giá hàng trăm triệu đô la mỗi năm cho đến tháng 1/2025.
Bộ trưởng Tư pháp Đức Stefanie Hubig đánh giá việc bắt giữ Serhii K. là một “thành công ấn tượng” đối với các công tố viên nước này và kêu gọi giải quyết triệt để vụ việc, kể cả dưới góc độ luật hình sự.
Admin
Nguồn: VnExpress
