TP HCM đặt mục tiêu đầy tham vọng: loại bỏ hoàn toàn xe máy xăng của đội ngũ tài xế công nghệ vào năm 2029. Kế hoạch chuyển đổi này sẽ bắt đầu từ năm 2026, với việc hạn chế đăng ký mới xe xăng trên các nền tảng dịch vụ vận tải. Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM (HIDS), đơn vị chịu trách nhiệm soạn thảo đề án, dự kiến tỷ lệ tài xế chuyển sang sử dụng xe điện trong hai năm tiếp theo có thể đạt tới 80%.
Đề án này thể hiện cam kết mạnh mẽ của TP HCM trong việc giảm phát thải, cải thiện chất lượng không khí và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050. Theo tính toán, việc chuyển đổi sang xe điện có thể giúp thành phố giảm tới 315.000 tấn CO2 và 2.000 tấn bụi mịn mỗi năm. Bên cạnh lợi ích về môi trường, đề án cũng hướng tới việc nâng cao lợi ích kinh tế cho tài xế công nghệ và thúc đẩy sự phát triển của hạ tầng giao thông xanh.
Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này cũng đối mặt với không ít thách thức. Đại diện Grab Việt Nam cho biết, nhiều tài xế công nghệ vẫn còn ngần ngại trong việc chuyển đổi sang xe điện. Kết quả khảo sát gần đây của Grab cho thấy 60% tài xế chưa sẵn sàng thay đổi.
Một trong những trở ngại lớn nhất là sự thiếu hụt về hạ tầng sạc. Số lượng trạm sạc hiện tại còn quá ít so với nhu cầu, và chưa có sự chia sẻ giữa các hãng. Bên cạnh đó, việc sạc xe tại nhà cũng gặp khó khăn, do phần lớn tài xế (60%) đang thuê trọ và chỉ một phần ba có thể sạc xe qua đêm tại nơi ở. Ngoài ra, tài xế cũng lo ngại về việc nguồn điện có thể bị ưu tiên cho sản xuất và sinh hoạt trong giai đoạn cao điểm.
Thiết kế pin xe điện hiện tại cũng chưa thực sự phù hợp với đặc thù công việc của tài xế công nghệ. Họ thường muốn tối đa hóa quãng đường di chuyển và thời gian hoạt động để tăng hiệu quả thu nhập. Tuy nhiên, phần lớn xe điện hiện nay có quãng đường di chuyển hạn chế sau mỗi lần sạc và thời gian sạc kéo dài, trong khi việc đổ xăng chỉ mất vài phút.
Bà Đặng Thùy Trang, Giám đốc đối ngoại Grab Việt Nam, nhấn mạnh: “Điều kiện tiên quyết để chuyển đổi thành công là phải có một hệ sinh thái và hạ tầng hỗ trợ xe điện hoàn chỉnh. Trong đó, quan trọng nhất là hệ thống trạm sạc công cộng và sự ổn định của lưới điện cần được phát triển nhanh chóng.” Bà Trang cũng đề xuất các trạm sạc nên được sử dụng chung giữa các hãng xe để tối ưu hóa nguồn lực và tạo sự cạnh tranh công bằng.
Để hỗ trợ tài xế, Grab đang nghiên cứu tích hợp thông tin về các trạm sạc điện lên bản đồ GrabMaps, giúp tài xế dễ dàng tìm kiếm và di chuyển đến các trạm sạc thuận tiện nhất.
Một thách thức khác là vấn đề tài chính. Mặc dù đề án có chính sách hỗ trợ trả góp (1-2 triệu đồng/tháng), nhiều tài xế vẫn lo ngại về gánh nặng tài chính, đặc biệt khi thu nhập của họ phụ thuộc lớn vào chiếc xe. Đại diện Grab cũng bày tỏ lo ngại về thủ tục hỗ trợ tài chính có thể gây khó khăn cho những tài xế từ các tỉnh thành khác, không có hộ khẩu thường trú tại TP HCM.
Trên thực tế, Grab đã triển khai nhiều chương trình khuyến khích tài xế chuyển đổi sang xe điện, bao gồm hợp tác với các nhà sản xuất xe điện trong nước để phát triển các mẫu xe phù hợp với hoạt động vận tải, và tham gia các chương trình hỗ trợ tài xế mua xe trả góp với lãi suất ưu đãi. Tuy nhiên, những thách thức kể trên vẫn là rào cản lớn.
Do đó, Grab đề xuất nên thực hiện chuyển đổi phương tiện dựa trên hiệu suất sử dụng và niên hạn của xe. Ví dụ, những xe xăng còn mới nên được phép tiếp tục hoạt động. Đồng thời, nên xem xét mở rộng sang các loại xe hybrid thay vì chỉ tập trung vào xe điện hoàn toàn.
Ông Nguyễn Đông Phong, Giám đốc Trung tâm Thử nghiệm khí thải xe cơ giới đường bộ (Cục Đăng kiểm Việt Nam), giải thích rằng quy định hiện hành không bắt buộc chuyển đổi sang xe điện, mà là chuyển sang các loại nhiên liệu sạch, không phát thải. Tuy nhiên, các phương tiện hai bánh sử dụng các loại nhiên liệu khác vẫn chưa phổ biến.
Mặc dù còn nhiều lo ngại, việc chuyển đổi xe bus sang sử dụng điện đã cho thấy những tín hiệu tích cực. Ông Phong cho biết, việc chuyển đổi xe bus đã từng gây nhiều tranh cãi, nhưng Hà Nội và TP HCM vẫn đang triển khai đúng lộ trình, hướng tới mục tiêu 100% xe bus sử dụng điện hoặc năng lượng xanh vào năm 2030.
Admin
Nguồn: VnExpress
