Ngày 22/8 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo chính phủ sẽ đầu tư 8,9 tỷ USD để mua 9,9% cổ phần của Intel, tương đương 20,4 USD/cổ phiếu. Mức giá này thấp hơn 4 USD so với giá đóng cửa phiên giao dịch cùng ngày.
Động thái này được xem là sự can thiệp lớn của chính quyền vào một doanh nghiệp tư nhân, thể hiện mong muốn thúc đẩy sản xuất trong nước và tạo việc làm tại Mỹ.
Trước đó, ông Trump từng chỉ trích CEO của Intel, ông Lip-Bu Tan, về “xung đột lợi ích” và yêu cầu ông từ chức, nhưng sau đó đã thay đổi quan điểm. Ông Trump tuyên bố: “Đây là một thỏa thuận tuyệt vời cho nước Mỹ và cho Intel. Sản xuất chất bán dẫn và chip tiên tiến, lĩnh vực mà Intel đang dẫn đầu, là nền tảng cho tương lai quốc gia.”
Khoản đầu tư 8,9 tỷ USD này, cộng với 2,2 tỷ USD hỗ trợ trước đó, nâng tổng số tiền mà Intel nhận được từ chính phủ liên bang lên 11,1 tỷ USD. Thỏa thuận này cũng biến chính phủ Mỹ trở thành cổ đông lớn nhất của Intel, mặc dù thời điểm hoàn tất giao dịch chưa được công bố. CEO Tan cam kết “đảm bảo các công nghệ tiên tiến nhất thế giới được sản xuất tại Mỹ”.
Nhiều nhà phân tích cho rằng Intel sẽ hưởng lợi lớn từ việc xây dựng nhà máy. Hãng đang đầu tư hơn 100 tỷ USD để mở rộng sản xuất tại Mỹ và dự kiến bắt đầu sản xuất chip quy mô lớn vào cuối năm nay tại nhà máy ở Arizona. Chủ tịch Peter Tuz của Chase Investment Counsel nhận định: “Việc tiếp cận nguồn vốn và có một cổ đông mới mong muốn bạn thành công là rất quan trọng”. Đầu tuần này, SoftBank cũng công bố đầu tư thêm 2 tỷ USD vào Intel.
Tuy nhiên, một số ý kiến hoài nghi cũng xuất hiện. Theo nhà phân tích Andy Li của CreditSights, việc chính phủ nắm cổ phần có thể là tín hiệu cho thấy Intel “quá lớn để sụp đổ”. Ông cũng lo ngại về tác động quản trị và khả năng công ty hành động vì lợi ích tốt nhất của cổ đông.
Điều quan trọng hơn, Intel đang đối mặt với những thách thức nội tại về năng lực cạnh tranh cần được giải quyết, không chỉ là vấn đề vốn. Từng là biểu tượng của ngành sản xuất chip Mỹ, Intel đã suy yếu do quản lý sai lầm trong nhiều năm, mất vị thế dẫn đầu vào tay TSMC và thất bại trong cuộc đua chip AI trước Nvidia.
Vốn hóa thị trường của Intel hiện chỉ hơn 108 tỷ USD, chưa bằng một nửa so với Advanced Micro Devices (AMD) với giá trị hơn 272 tỷ USD. Nvidia đã trở thành “gã khổng lồ” với vốn hóa 4.340 tỷ USD. Trong quý II, doanh thu của Intel đi ngang ở mức 12,9 tỷ USD và lỗ ròng 2,9 tỷ USD.
Intel đã đầu tư hàng tỷ USD để xây dựng một loạt nhà máy sản xuất chip ở Ohio, khu vực mà công ty gọi là “Trái tim Silicon”, nơi họ dự định sản xuất các chip tiên tiến nhất, bao gồm cả chip AI. Tuy nhiên, vào tháng 7, CEO Tan cho biết sẽ không còn chi tiêu tùy tiện và đang làm chậm tiến độ xây dựng tổ hợp ở Ohio, tùy thuộc vào điều kiện thị trường. Hiện nhà máy ở Ohio dự kiến sẽ bắt đầu hoạt động vào năm 2030.
Theo Reuters, Intel đang cần khách hàng đặt gia công quy trình chip tiên tiến 14A, nhưng khó đạt được trong ngắn hạn. CEO Lip Bu Tan cảnh báo rằng công ty có thể phải rút khỏi mảng gia công chip nếu không ký được hợp đồng lớn nào. Ông nhấn mạnh rằng các khoản đầu tư vào Intel 14A sẽ dựa trên các cam kết chắc chắn từ khách hàng.
Nhà phân tích Kinngai Chan từ Summit Insights nhấn mạnh Intel phải đảm bảo đủ sản lượng đặt mua từ khách hàng để có thể đưa vào sản xuất quy trình 18A và 14A, nhằm giúp mảng foundry trở nên khả thi về mặt kinh tế. Ông cho rằng không khoản đầu tư nào của chính phủ có thể thay đổi được số phận của mảng foundry nếu họ không có đủ khách hàng.
Hiện tại, Intel cần chứng minh khả năng sản xuất chip tiên tiến để thu hút khách hàng. Reuters cho biết quy trình 18A hiện tại của Intel, vốn kém tiên tiến hơn 14A, đang gặp vấn đề về tỷ lệ thành phẩm.
Các nhà máy lớn như TSMC thường chấp nhận tỷ lệ hỏng cao ở những lô đầu tiên khi làm việc với khách hàng lớn như Apple. Tuy nhiên, với Intel, công ty đang lỗ ròng 6 quý liên tiếp, việc này khó có thể thực hiện mà vẫn giữ được lợi nhuận.
Nhà phân tích Ryuta Makino từ Gabelli Funds, một cổ đông của Intel, nhận định rằng nếu tỷ lệ thành phẩm đạt chuẩn thấp, khách hàng mới sẽ không chọn Intel Foundry, và điều đó không giải quyết được vấn đề kỹ thuật của công ty.
Makino cho rằng Intel có thể sản xuất được chip với tỷ lệ đạt chuẩn, nhưng đánh giá thỏa thuận với Nhà Trắng bất lợi hơn so với việc Intel chỉ nhận khoản hỗ trợ như quy định ban đầu trong Đạo luật CHIPS dưới thời chính quyền Biden. Ông nói: “Đây không phải là tiền miễn phí”.
Theo thỏa thuận, Nhà Trắng sẽ không có ghế trong hội đồng quản trị Intel và bỏ phiếu thuận cùng hội đồng trong các vấn đề cần cổ đông thông qua, nhưng có một số “ngoại lệ giới hạn”. Chính phủ cũng nhận được quyền mua trong 5 năm với giá 20 USD/cổ phiếu cho thêm 5% cổ phần Intel, có hiệu lực nếu Intel mất quyền sở hữu tối thiểu 51% mảng gia công chip.
Cổ phiếu Intel tăng 5,5% vào ngày 22/8 nhờ tin của ông Trump, nhưng giảm 1% trong giao dịch ngoài giờ sau khi chi tiết thỏa thuận được công bố. Từ đầu năm đến nay, cổ phiếu Intel đã tăng 23% nhờ CEO Tan công bố kế hoạch cắt giảm nhân sự lớn.
Admin
Nguồn: VnExpress
