Các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa cảnh báo về tình trạng viêm cân mạc hoại tử (Necrotizing Fasciitis – NF), một bệnh nhiễm trùng mô mềm nguy hiểm có nguy cơ tử vong cao. Trong thời gian gần đây, khoa Hồi sức Truyền nhiễm của bệnh viện đã tiếp nhận và điều trị hai trường hợp bệnh nhân bị biến chứng suy đa tạng do căn bệnh này.
Theo Ths.Bs. Nguyễn Xuân Lâm, cả hai bệnh nhân nhập viện đều có biểu hiện đau nhức vùng cẳng chân, da viêm đỏ, phù nề, tím tái, xuất hiện bọng nước và tổn thương lan nhanh lên vùng đùi. Tình trạng bệnh tiến triển nhanh chóng dẫn đến suy đa cơ quan, bao gồm suy hô hấp, suy tuần hoàn, tổn thương gan, thận và ức chế tủy xương. Mặc dù được điều trị tích cực, cả hai bệnh nhân đều không qua khỏi trong vòng 2-3 ngày do nhiễm khuẩn, nhiễm độc nặng và suy đa tạng không hồi phục.
Viêm cân mạc hoại tử là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, đặc trưng bởi sự hoại tử lan nhanh ở mô dưới da và lớp cân mạc, có thể lan đến cơ và các cơ quan sâu hơn. Bệnh có thể dẫn đến sốc nhiễm trùng nhiễm độc và suy đa tạng, bao gồm suy hô hấp, suy gan thận, suy thần kinh, rối loạn đông máu và rối loạn toan kiềm.
Bệnh NF có thể do nhiều loại vi khuẩn gây ra, thường được chia thành ba nhóm chính. Type I phổ biến nhất, do vi khuẩn gram âm (như E. coli, Klebsiella, Vibrio vulnificus, Aeromonas hydrophila) và gram dương (Staphylococcus) gây ra. Type II do Streptococcus pyogenes (liên cầu tan huyết beta nhóm A) gây ra. Type III do vi khuẩn kỵ khí (như Bacteroides, Clostridium) gây ra.
Quá trình nhiễm trùng bắt đầu khi vi khuẩn xâm nhập vào mô mềm qua các vết thương hở, vết mổ phẫu thuật, tiêm chích hoặc bỏng. Sau đó, chúng lan theo lớp cân mạc, vượt ra ngoài vùng tổn thương ban đầu một cách nhanh chóng. Vi khuẩn tiết ra các enzyme phân hủy mô, phá hủy cấu trúc mô liên kết, tạo điều kiện cho chúng lan sâu hơn.
Một số loại vi khuẩn còn tiết ra độc tố, chẳng hạn như streptococcal pyrogenic exotoxins, kích hoạt giải phóng ồ ạt các yếu tố viêm, gây sốc, hoại tử mạch máu, thoát huyết tương và giảm tưới máu tại chỗ. Ngoài ra, một số vi khuẩn khác tiết ra alpha-toxin, gây ly giải màng tế bào, tắc mạch và hình thành khí dưới da.
Những người cao tuổi, mắc bệnh tiểu đường, suy giảm miễn dịch hoặc nghiện rượu dễ bị phản ứng viêm hệ thống mạnh, mất kiểm soát. Tình trạng này, kết hợp với độc tố từ vi khuẩn và tổ chức viêm hoại tử, dẫn đến suy đa cơ quan không hồi phục. Khi đó, vi khuẩn lan rộng nhanh chóng và bệnh trở nên khó kiểm soát.
Các dấu hiệu cảnh báo viêm cân mạc hoại tử bao gồm:
* Đau dữ dội, vượt quá mức tổn thương có thể thấy được. Cơn đau tăng nhanh theo giờ và lan rộng theo đường cân mạc.
* Sưng nề, đỏ da, căng bóng vùng tổn thương, không đáp ứng với kháng sinh thông thường. Màu da chuyển sậm, tím tái, nổi bọng nước và tiến triển thành hoại tử.
* Có thể không sốt ở giai đoạn đầu, nhưng sốt cao và nhiễm trùng toàn thân khi bệnh lan rộng.
* Hoại tử lan rộng, tổn thương các cơ quan lân cận (cơ, da, mạch máu) và suy đa cơ quan nếu không được can thiệp kịp thời.
Khi có bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, bệnh nhân cần nhanh chóng đến bệnh viện để được điều trị kịp thời.
Viêm cân mạc hoại tử là một cấp cứu ngoại khoa, đòi hỏi sự phối hợp của nhiều phương pháp điều trị để cứu sống bệnh nhân. Các phương pháp này bao gồm:
* Phẫu thuật cắt lọc mô hoại tử sớm và triệt để: Đây là yếu tố tiên quyết để quyết định sự sống còn của bệnh nhân. Việc cắt lọc triệt để trong lần đầu tiên phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm của phẫu thuật viên. Có thể đánh giá lại tổn thương sau 24-48 giờ để xem xét mức độ tiến triển và phẫu thuật cắt lọc bổ sung nếu cần thiết.
* Sử dụng kháng sinh phổ rộng đường tĩnh mạch theo mầm bệnh: Điều trị theo kinh nghiệm được khởi động ngay khi chưa xác định được căn nguyên vi sinh, bằng cách kết hợp kháng sinh phổ rộng với các chủng vi khuẩn có thể, đồng thời sử dụng nhóm kháng sinh có tác dụng ức chế độc tố vi khuẩn. Khi xác định được mầm bệnh, phác đồ kháng sinh sẽ được điều chỉnh phù hợp theo kháng sinh đồ.
* Hỗ trợ hồi sức tích cực: Bao gồm hồi sức dịch, cân bằng toan kiềm, sử dụng thuốc vận mạch nâng huyết áp, thông khí nhân tạo hỗ trợ hô hấp, kiểm soát đường huyết và lọc máu liên tục để hỗ trợ suy đa cơ quan.
Tỷ lệ tử vong do viêm cân mạc hoại tử dao động từ 20-40%, và có thể lên đến 70% nếu chẩn đoán muộn hoặc không can thiệp phẫu thuật kịp thời. Các yếu tố tiên lượng xấu bao gồm tuổi cao, suy đa cơ quan khi nhập viện, nhiễm khuẩn lan rộng hoặc có khí trong mô, và trì hoãn phẫu thuật trên 24 giờ.
Admin
Nguồn: VnExpress
