Tại đảo Rishiri, Hokkaido, món cơm nhum biển (cầu gai bafun) đang trở thành một “xa xỉ phẩm” với mức giá kỷ lục, dao động từ 15.000 đến 18.000 yen (tương đương 100-120 USD) cho một bát chỉ 100 gram. Mức giá này gần gấp đôi so với vài năm trước, gây bất ngờ cho cả người bán lẫn người mua.
Bà Kimiko Sato, chủ nhà hàng Sato Shokudo, một cơ sở kinh doanh gia đình có lịch sử hơn 50 năm trên đảo, chia sẻ: “Ai cũng phải giật mình khi thấy giá này.” Bà cho biết, nhiều nhóm khách chỉ dám gọi chung một bát cơm cầu gai rồi mỗi người tự gọi thêm mì ramen để tiết kiệm chi phí.
Cầu gai bafun vốn nổi tiếng là một đặc sản đắt đỏ tại Nhật Bản. Tuy nhiên, mức giá hiện tại đã vượt quá khả năng chi trả của nhiều gia đình, ngay cả trong những dịp đặc biệt.
Sự tăng giá chóng mặt của món cơm cầu gai được cho là một phần do xu hướng tăng giá chung, đặc biệt khi đồng yen yếu làm tăng chi phí nhập khẩu. Theo thống kê, chi tiêu cho thực phẩm của một hộ gia đình Nhật Bản hiện chiếm gần 30% tổng chi tiêu, mức cao nhất trong 43 năm qua.
Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng biến đổi khí hậu cũng đóng một vai trò quan trọng. Ông Tatsuaki Yamakami, Giám đốc điều hành Hợp tác xã Thủy sản Rishiri, cho biết sản lượng đánh bắt cầu gai tại Rishiri đã giảm một nửa so với năm 2024, và xu hướng này đã diễn ra trong vài năm gần đây. “Giá tăng vọt do sản lượng đánh bắt quá thấp. Tôi cho rằng nguyên nhân chính là do nhiệt độ nước biển tăng cao. Đây là một tình trạng đáng lo ngại,” ông Yamakami, người có 40 năm kinh nghiệm trong ngành, nhấn mạnh. Hiện tại, 10 kg cầu gai bafun của Rishiri, vốn là loài sinh trưởng tốt ở vùng nước lạnh, có giá lên tới 90.000 yen, gấp hơn hai lần so với mức 40.000 yen của hai năm trước.
Ông Shigeho Kakehi, nhà khoa học nghiên cứu cấp cao tại Cơ quan Nghiên cứu và Giáo dục Thủy sản Nhật Bản, xác nhận rằng nhiệt độ nước biển quanh Nhật Bản đã tăng khoảng 5 độ C trong những năm gần đây. Điều này đã dẫn đến sự sụt giảm đáng kể trong sản lượng của cầu gai và các loại hải sản nước lạnh phổ biến khác như cá hồi, mực và cá thu đao trong 20 năm qua, đồng thời đẩy giá của chúng tăng gần 5 lần.
Mặc dù cá và hải sản chỉ chiếm dưới 10% trong rổ hàng hóa tiêu dùng và đóng góp khoảng 0,1% vào lạm phát chung, nhưng nó cho thấy những tác động kinh tế của biến đổi khí hậu không còn là lý thuyết suông. Ông Stefan Angrick, Trưởng bộ phận Kinh tế thị trường cận biên và Nhật Bản tại Moody’s Analytics, nhận định: “Các hiện tượng thời tiết cực đoan và nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng là một trong những lý do khiến chúng tôi dự đoán lạm phát sẽ cao hơn về mặt cấu trúc trong tương lai.”
Một báo cáo gần đây của công ty nghiên cứu Teikoku Databank cũng chỉ ra rằng đợt nắng nóng ở Tokyo đã ảnh hưởng đến chi tiêu cho hải sản của các hộ gia đình, do nhiệt độ tăng làm giảm sản lượng đánh bắt và đẩy giá cả leo thang. Bà Momoko Asami, một du khách 35 tuổi ghé thăm chợ hải sản Tsukiji, chia sẻ: “Chúng tôi đến Tsukiji để ăn uống nhưng các món uni donburi và hải sản donburi quá đắt.”
Trước đó, vào tháng 6, ông Naoki Tamura, thành viên hội đồng quản trị của Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BOJ), cho biết tốc độ tăng giá thực phẩm tươi sống, bao gồm cả hải sản, nhanh hơn nhiều so với giá cả chung kể từ đầu năm 2022. Theo ông, ngoài các yếu tố như thiếu hụt lao động và chi phí tiện ích tăng, tác động của “thời tiết bất thường do biến đổi khí hậu” cũng góp phần không nhỏ.
Trong bối cảnh này, Nhật Bản đang đặt mục tiêu nâng tỷ lệ tự cung tự cấp thực phẩm lên 69% tính theo giá trị sản xuất vào năm tài chính 2030, tăng từ mức khoảng 60% hiện nay. Tuy nhiên, nhà khoa học Shigeho Kakehi cho rằng kế hoạch này có thể bị ảnh hưởng bởi áp lực từ biến đổi khí hậu. Ông cảnh báo: “Ngay cả khi chúng ta nỗ lực hết sức bằng cách cắt giảm khí thải nhờ năng lượng tái tạo, nhiệt độ vẫn tăng khoảng 1-1,5 độ C vào năm 2100.” Do đó, ông khuyến nghị cần kiểm soát chặt chẽ số lượng và thời điểm đánh bắt cá đẻ và cá con để đảm bảo nguồn cung bền vững trong tương lai.
Admin
Nguồn: VnExpress
