Tại hội nghị phản biện về lộ trình và chính sách hỗ trợ chuyển đổi xe buýt sang điện và năng lượng xanh của TP HCM ngày 26/8, ông Phạm Vương Bảo, Phó giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng (Sở Xây dựng), đã cung cấp thông tin chi tiết về kế hoạch đầy tham vọng này.
Theo đó, TP HCM đặt mục tiêu từ năm 2025, tất cả các tuyến xe buýt mới sẽ sử dụng xe điện, tiến tới thay thế toàn bộ xe buýt hiện có vào năm 2030. Để đạt được mục tiêu này, thành phố cần chuyển đổi gần 3.200 xe buýt sang điện hoặc năng lượng xanh trong vòng 5 năm tới, bao gồm cả các tuyến hiện hữu và các tuyến mới. Tổng kinh phí đầu tư dự kiến cho quá trình chuyển đổi này là khoảng 13.511 tỷ đồng.
Để hỗ trợ các doanh nghiệp, thành phố dự kiến cung cấp các khoản vay ưu đãi, với mức hỗ trợ tối đa 85% vốn đầu tư (nhưng không quá 300 tỷ đồng cho mỗi dự án), cùng lãi suất ưu đãi 3% trong thời hạn 7 năm. Bên cạnh đó, thành phố cũng sẽ hỗ trợ xây dựng hạ tầng trạm sạc, với mức hỗ trợ 70% cho phần xây dựng và 85% cho thiết bị. Tổng ngân sách thành phố dự kiến chi cho việc này là hơn 3.600 tỷ đồng.
Tuy nhiên, kế hoạch này cũng vấp phải một số ý kiến phản biện. Bà Ung Thị Xuân Hương, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ – Pháp luật (Ủy ban MTTQ Việt Nam TP HCM), cho rằng thời gian 5 năm để chuyển đổi là quá gấp rút. Bà Hương nhận định: “Lộ trình này sớm hơn 20 năm so với mục tiêu Chính phủ đề ra, nên cân nhắc kéo dài thêm.” Bà cũng lưu ý rằng đề án chưa làm rõ phương án xử lý các xe buýt cũ, điều này có thể gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó chủ nhiệm Đoàn luật sư TP HCM, đồng tình rằng việc chuyển đổi sang năng lượng xanh là cấp bách và phù hợp với xu hướng toàn cầu, nhằm giảm ô nhiễm không khí. Tuy nhiên, ông Hậu cho rằng nhiều chính sách trong đề án hiện tại chỉ phù hợp với các doanh nghiệp lớn có tài sản đảm bảo, gây khó khăn cho các hợp tác xã nhỏ trong việc tiếp cận. Ông cũng lưu ý rằng đề án chưa tính đến chi phí thay pin, một khoản chi phí lớn (chiếm 30-50% giá trị xe) phát sinh sau 3-7 năm sử dụng, tạo áp lực tài chính đáng kể cho nhà đầu tư.
Ông Hậu đề xuất thành phố nghiên cứu thêm các mô hình linh hoạt như dịch vụ cho thuê pin, theo đó doanh nghiệp vận tải chỉ cần mua xe và trả phí thuê pin hàng tháng, giúp giảm 40-50% chi phí đầu tư ban đầu. Ông cũng gợi ý triển khai các trạm hoán đổi pin, cho phép xe buýt đổi pin chỉ trong vài phút thay vì phải sạc, giúp duy trì hiệu suất hoạt động và giảm áp lực lên lưới điện trong giờ cao điểm.
Một vấn đề khác được ông Hậu nhấn mạnh là tác động môi trường của việc sản xuất pin xe điện. Mặc dù xe điện không phát thải trong quá trình vận hành, nhưng quá trình sản xuất pin lại gây ô nhiễm đáng kể. Do đó, việc xử lý pin thải là một yêu cầu cấp bách cần được tính đến, đặc biệt khi nhiều loại xe khác cũng đang chuyển đổi sang điện. Ông cảnh báo: “Chúng ta thúc đẩy phát triển xe điện nhưng thiếu kế hoạch xử lý pin thải sẽ tạo ra món nợ môi trường.”
Phó giám đốc Sở Xây dựng Bùi Hòa An cho biết, trong bối cảnh TP HCM mở rộng sau sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, vấn đề môi trường và giao thông trở thành thách thức lớn, đòi hỏi phải phát triển hệ thống xanh. Ông An khẳng định Sở sẽ tiếp thu các ý kiến đóng góp để hoàn thiện đề án, trước khi trình HĐND thành phố xem xét.
Kế hoạch chuyển đổi xe buýt điện là một phần trong kế hoạch kiểm soát khí thải phương tiện tại TP HCM. Giai đoạn hai của kế hoạch sẽ mở rộng sang các loại xe khác. Theo lộ trình dự kiến, thành phố sẽ thí điểm vùng phát thải thấp từ năm 2026 tại khu vực trung tâm, Cần Giờ và Côn Đảo. Xe xăng dầu không đạt chuẩn sẽ từng bước bị hạn chế vào các khu vực này, trước mắt áp dụng với xe máy kinh doanh dịch vụ và ô tô thương mại.
Admin
Nguồn: VnExpress
