Kể từ ngày 27/8, mức thuế nhập khẩu bổ sung 25% của Mỹ đối với hàng hóa Ấn Độ, được cho là do việc nước này mua dầu Nga, đã chính thức có hiệu lực. Như vậy, tổng mức thuế mà nhiều mặt hàng xuất khẩu của Ấn Độ phải chịu đã tăng lên tới 50%, bao gồm cả mức thuế 25% đã áp dụng trước đó.
Theo ước tính của Sáng kiến Nghiên cứu Thương mại Toàn cầu (GTRI) tại New Delhi, việc tăng cường nhập khẩu dầu Nga từ đầu năm 2022 đã giúp Ấn Độ tiết kiệm được khoảng 17 tỷ USD. Tuy nhiên, mức thuế mới 50% từ phía Mỹ có thể khiến xuất khẩu của Ấn Độ thiệt hại tới 37 tỷ USD trong năm tài chính hiện tại.
Các nhà phân tích nhận định rằng, phản ứng của Ấn Độ trong thời gian tới sẽ có ảnh hưởng lớn đến mối quan hệ lâu đời với Nga, đồng thời tác động đến mối quan hệ ngày càng phức tạp với Mỹ. Bài toán dầu Nga hiện tại không có giải pháp đơn giản nào trong ngắn hạn.
Điện Kremlin đã bày tỏ mong muốn Ấn Độ tiếp tục mua dầu Nga, nguồn cung hiện chiếm gần 40% tổng lượng nhập khẩu dầu của Ấn Độ, tăng mạnh so với mức gần như bằng không trước khi xung đột Ukraine nổ ra. Các chuyên gia cho rằng việc ngừng mua dầu Nga ngay lập tức không chỉ thể hiện sự nhượng bộ trước áp lực từ Mỹ mà còn không khả thi về mặt kinh tế đối với Ấn Độ.
Bộ Ngoại giao Ấn Độ giải thích rằng việc nhập khẩu dầu từ Nga là “nhằm đảm bảo chi phí năng lượng dự đoán được và giá cả phải chăng cho người tiêu dùng Ấn Độ, một nhu cầu thiết yếu do tình hình thị trường toàn cầu thúc đẩy”. New Delhi cũng cảnh báo rằng việc ngừng nhập khẩu khoảng 2 triệu thùng dầu mỗi ngày từ Nga sẽ gây gián đoạn chuỗi cung ứng và đẩy giá nhiên liệu tăng cao. Trước đó, chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden đã ủng hộ việc Ấn Độ mua dầu Nga để giữ ổn định giá dầu toàn cầu.
Theo tính toán của chính phủ Ấn Độ, giá dầu thô toàn cầu có thể tăng gấp ba lần, lên khoảng 200 USD/thùng nếu Ấn Độ, quốc gia tiêu thụ và nhập khẩu dầu lớn thứ ba thế giới, ngừng mua dầu Nga. Bên cạnh đó, Ấn Độ cũng sẽ mất khoản chiết khấu khoảng 7% so với giá chuẩn quốc tế mà Nga đang áp dụng.
Ông Happymon Jacob, Nhà sáng lập Hội đồng Nghiên cứu Chiến lược và Quốc phòng Delhi, cho rằng Nga không chỉ cung cấp dầu giá rẻ mà còn là đối tác quan trọng của Ấn Độ trong lĩnh vực quốc phòng, hỗ trợ địa chính trị và các vấn đề nhạy cảm. “Điều đó khiến Nga trở thành đối tác vô giá với Ấn Độ,” ông nhấn mạnh.
Trong khi đó, các chuyên gia về quan hệ quốc tế nhận định rằng động thái áp thuế của Mỹ có thể đẩy mối quan hệ Mỹ – Ấn Độ trở lại giai đoạn tồi tệ nhất kể từ khi Mỹ áp lệnh trừng phạt Ấn Độ vì các vụ thử vũ khí hạt nhân năm 1998.
Ấn Độ cũng đã lên tiếng cáo buộc Mỹ áp dụng tiêu chuẩn kép khi nhắm vào việc nhập khẩu dầu Nga của họ, trong khi Mỹ vẫn tiếp tục mua uranium hexafluoride, palladium và phân bón từ Nga. New Delhi chỉ ra rằng các quốc gia khác, như Trung Quốc, đã tăng cường mua dầu Nga nhưng không bị Mỹ trừng phạt.
Đáp lại, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cáo buộc Ấn Độ đang trục lợi từ việc mua nhiều dầu Nga và cho rằng điều này là không thể chấp nhận được. Ông cho biết lượng dầu Nga mà Trung Quốc mua chỉ tăng từ 13% lên 16%, khác với sự gia tăng đột biến trong nhu cầu của Ấn Độ.
Tuy nhiên, ông Happymon Jacob cho rằng bất chấp những bất đồng về vấn đề nhập khẩu dầu Nga, Mỹ vẫn là đối tác chiến lược quan trọng nhất của Ấn Độ. “Đơn giản là không có sự lựa chọn nào khác, ít nhất là ở thời điểm hiện tại,” ông nói.
Theo hai nguồn tin từ chính phủ Ấn Độ, New Delhi mong muốn cải thiện quan hệ với Washington và sẵn sàng tăng cường mua năng lượng từ Mỹ, nhưng chưa muốn ngừng hoàn toàn việc nhập khẩu dầu từ Nga. Ngoại trưởng Ấn Độ cho biết các cuộc thảo luận với Mỹ vẫn đang diễn ra, tập trung vào các vấn đề thương mại, an ninh năng lượng, bao gồm hợp tác hạt nhân và khai thác khoáng sản quan trọng.
Trong bối cảnh theo đuổi chính sách đối ngoại đa cực, các quan chức cấp cao Ấn Độ đã đến thăm Nga trong những ngày gần đây. Thủ tướng Narendra Modi cũng dự kiến thăm Trung Quốc trong tháng này, đánh dấu chuyến thăm đầu tiên sau hơn bảy năm. Ông Modi sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), bắt đầu vào ngày 31/8.
Giới chuyên gia cho rằng cách Ấn Độ phản ứng trước mức thuế 50% của Mỹ sẽ là tiền lệ để các quốc gia khác định hình hành động của mình. “Điều quan trọng mà các nước khác có thể rút ra là nếu Ấn Độ, một cường quốc kinh tế và quân sự đang nổi, cũng chịu áp lực lớn từ Mỹ, thì họ có thể còn ít khả năng hơn để chống đỡ trước sức ép của Washington,” nhà phân tích Jacob kết luận.
Admin
Nguồn: VnExpress
