**Nghị quyết của Bộ Chính trị về Đột phá Phát triển Giáo dục và Đào tạo**
Ngày 26/8, Bộ Chính trị đã công bố nghị quyết về những đột phá trong phát triển giáo dục và đào tạo, trong bối cảnh Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để phát triển mạnh mẽ. Nghị quyết nhấn mạnh tầm quan trọng cấp bách của việc xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.
**Thực trạng và Nguyên nhân**
Nghị quyết khẳng định giáo dục và đào tạo, cùng với khoa học và công nghệ, là quốc sách hàng đầu. Tuy nhiên, giáo dục và đào tạo vẫn chưa thực sự trở thành động lực then chốt cho sự phát triển đột phá của đất nước.
Một số hạn chế được chỉ ra bao gồm: cơ hội tiếp cận giáo dục còn thấp và có sự chênh lệch giữa các vùng miền; đội ngũ nhà giáo, điều kiện cơ sở vật chất, trường lớp ở nhiều nơi chưa đáp ứng yêu cầu; nội dung, chương trình giáo dục còn nhiều bất cập; và tình trạng tiêu cực, bệnh hình thức còn phổ biến trong giáo dục.
Đối với bậc đại học, hệ thống phát triển còn manh mún, lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và nghiên cứu khoa học, đặc biệt trong một số ngành, lĩnh vực trọng điểm.
Theo Bộ Chính trị, nguyên nhân chủ yếu là do chưa nhận thức và thực hiện quyết liệt quan điểm giáo dục và đào tạo là “quốc sách hàng đầu,” là “sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân.” Bên cạnh đó, tư duy về quản lý và phát triển giáo dục còn chậm đổi mới, quan niệm về tự chủ và xã hội hóa giáo dục chưa phù hợp, nguồn lực đầu tư cho giáo dục còn thấp, chính sách phân bổ và sử dụng nguồn lực chưa hiệu quả, và chế độ, chính sách đối với nhà giáo còn bất cập.
**Mục tiêu đến năm 2045**
Bộ Chính trị đặt mục tiêu đến năm 2045, Việt Nam sẽ có một hệ thống giáo dục quốc dân hiện đại, công bằng và chất lượng, đứng vào nhóm 20 quốc gia hàng đầu thế giới.
Mục tiêu cụ thể đến năm 2030 bao gồm: hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi và giáo dục bắt buộc hết THCS; ít nhất 85% người trong độ tuổi hoàn thành cấp THPT và tương đương; đạt kết quả bước đầu về nâng cao năng lực công nghệ, trí tuệ nhân tạo và năng lực tiếng Anh.
Đối với giáo dục đại học, mục tiêu là đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Cụ thể, 100% trường đại học đạt chuẩn quốc gia, 20% được đầu tư hiện đại tương đương các nước phát triển ở châu Á; tỷ lệ người trong độ tuổi theo học các trình độ sau THPT đạt 50%; tỷ lệ có trình độ cao đẳng, đại học trở lên đạt 24%; và ít nhất 35% người học các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật và công nghệ, trong đó có ít nhất 6.000 nghiên cứu sinh, 20.000 người học các chương trình tài năng.
Ngoài ra, nghị quyết cũng đặt mục tiêu nâng tầm các đại học trở thành trung tâm nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp của quốc gia và của các vùng; tuyển dụng ít nhất 2.000 giảng viên giỏi từ nước ngoài; tăng số lượng công bố khoa học quốc tế, nguồn thu từ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; và số lượng đăng ký sáng chế, văn bằng bảo hộ sáng chế. Phấn đấu có ít nhất 8 trường thuộc nhóm 200 đại học hàng đầu châu Á, ít nhất một trường thuộc nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới trong một số lĩnh vực vào năm 2030.
**Giải pháp và Nhiệm vụ**
Để đạt được các mục tiêu trên, Bộ Chính trị đưa ra một loạt các giải pháp và nhiệm vụ, bao gồm:
* **Ưu đãi cho nhà giáo:** Nâng phụ cấp ưu đãi nghề đối với giáo viên mầm non và phổ thông lên tối thiểu 70% cho giáo viên, 30% cho nhân viên, 100% cho giáo viên ở khu vực khó khăn; xây dựng chính sách thu hút người giỏi ngoài ngành tham gia giảng dạy.
* **Tự chủ đại học:** Bảo đảm quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện cho các trường đại học mà không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính; phân bổ ngân sách nhà nước dựa trên sứ mạng, chất lượng và hiệu quả; ưu tiên đặt hàng, giao nhiệm vụ đối với các ngành, lĩnh vực trọng điểm theo kết quả đầu ra.
* **Tăng chi ngân sách:** Chi cho giáo dục và đào tạo đạt tối thiểu 20% tổng chi ngân sách nhà nước, trong đó chi đầu tư đạt ít nhất 5% và chi cho giáo dục đại học đạt ít nhất 3%.
* **Hỗ trợ người học:** Mở rộng chính sách hỗ trợ tài chính, tín dụng ưu đãi cho người học; xây dựng đề án đào tạo tài năng, ưu tiên các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật và công nghệ.
* **Cơ sở vật chất:** Ưu tiên dành quỹ đất sạch, cho phép chuyển đổi linh hoạt mục đích sử dụng đất sang đất giáo dục; ưu tiên dành trụ sở cơ quan nhà nước dôi dư sau sắp xếp cho các cơ sở giáo dục; miễn giảm các loại thuế cho các trường học.
* **Khuyến khích đầu tư:** Xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích tổ chức, doanh nghiệp đầu tư phát triển giáo dục; đẩy mạnh hợp tác công tư; hợp tác, liên kết giữa các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp, nghiên cứu, tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước.
* **Đổi mới giáo dục:** Tăng cường giáo dục toàn diện đức, trí, thể, mỹ, hình thành hệ giá trị con người Việt Nam thời đại mới; chuyển đổi số toàn diện, phổ cập và ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo; tăng cường giáo dục tư tưởng, truyền thống, đạo đức, thể chất, thẩm mỹ, giáo dục hướng nghiệp, kỹ năng mềm; tăng thời lượng các môn khoa học, công nghệ, tin học, nghệ thuật; nghiên cứu đưa kiến thức về năng lực số, trí tuệ nhân tạo vào chương trình giáo dục phổ thông.
* **Sách giáo khoa:** Rà soát, đánh giá việc triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông; bảo đảm cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc; phấn đấu tới năm 2030, sách giáo khoa cung cấp miễn phí cho tất cả học sinh.
* **Phương pháp giáo dục:** Chuyển mạnh sang phương pháp giáo dục hiện đại, tích cực, tăng cường tự học, trải nghiệm sáng tạo, hướng học sinh phát huy tư duy độc lập, năng lực giải quyết vấn đề; tiếp tục đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá, bảo đảm đánh giá trung thực kết quả học tập và giảng dạy; thực hiện đồng bộ các giải pháp để khắc phục tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan.
* **Tái cấu trúc đại học:** Xây dựng khung chiến lược phát triển giáo dục đại học; sắp xếp, tái cấu trúc các trường đại học; sáp nhập, giải thể trường không đạt chuẩn; xóa bỏ cấp trung gian; nghiên cứu sáp nhập các viện nghiên cứu với các trường đại học; nghiên cứu chuyển một số trường về địa phương quản lý; đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, xây dựng trung tâm đào tạo, nghiên cứu xuất sắc tại các trường trọng điểm, trường đào tạo giáo viên.
* **Phát triển đại học tinh hoa:** Xây dựng các cơ chế đặc thù, vượt trội để phát triển 3-5 đại học tinh hoa theo mô hình đại học nghiên cứu đẳng cấp quốc tế, đào tạo nhân tài quốc gia; ưu tiên bố trí kinh phí nghiên cứu khoa học, nhất là nghiên cứu cơ bản gắn với đào tạo sau đại học tại các trường.
* **Đô thị đại học:** Khuyến khích quy hoạch, xây dựng các khu đô thị công nghệ cao – đại học; thúc đẩy mạnh mẽ phát triển các trường theo mô hình đại học đổi mới sáng tạo, đại học công nghệ thế hệ mới, trở thành đầu tàu, nòng cốt trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của các vùng; có cơ chế hỗ trợ giảng viên và người học khởi nghiệp.
* **Tuyển sinh và đào tạo:** Đổi mới tuyển sinh đại học theo hướng đánh giá đúng năng lực người học, bảo đảm kiểm soát thống nhất chuẩn đầu vào và kiểm soát chặt chẽ chất lượng đầu ra; tăng cường quản lý chất lượng gắn với chính sách hỗ trợ phù hợp đối với đào tạo tiến sĩ, đào tạo các ngành sư phạm, sức khỏe, pháp luật và các ngành trọng điểm; quy định chặt chẽ việc học tiến sĩ đối với cán bộ, công chức.
Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước trong việc tạo ra một bước đột phá trong phát triển giáo dục và đào tạo, nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Admin
Nguồn: VnExpress
