Vụ tai nạn hồi tháng 1 tại căn cứ Eielson, Alaska, liên quan đến chiếc tiêm kích F-35A thuộc phi đoàn 355, đã được Không quân Mỹ công bố kết quả điều tra. Nguyên nhân chính được xác định là do dầu thủy lực trong thanh giằng chịu nén của càng đáp bị nhiễm nước, một chất lỏng không được phép có mặt trong hệ thống này.
Theo kết quả điều tra, các nhân viên kỹ thuật mặt đất của phi đoàn 355 đã không tuân thủ quy trình bảo quản và xử lý thùng đựng dầu thủy lực. Chiếc F-35A gặp nạn đã được bơm thêm dầu từ một thùng chứa nhiễm “lượng nước lớn”, khiến hơn 30% chất lỏng trong ống thủy lực ở cả càng đáp mũi và bên phải là nước.
Sự cố bắt đầu khi chiếc tiêm kích thực hiện “hoạt động mặt đất” lâu hơn bình thường ở nhiệt độ rất thấp, khoảng -18 độ C, khiến nước trong thanh giằng của càng mũi bắt đầu đóng băng. Sau khi cất cánh, phi công phát hiện càng mũi không thể thu lại hoàn toàn. Nỗ lực hạ càng đáp xuống cũng không thành công, do nó bị kẹt ở một góc lệch sang trái, khiến máy bay nghiêng.
Phi công đã liên lạc với giám sát bay và các kỹ sư của Lockheed Martin, nhà sản xuất F-35, để tìm giải pháp trong khoảng 50 phút. Đáng chú ý, cả năm kỹ sư Lockheed Martin tham gia cuộc gọi, bao gồm cả các chuyên gia về hệ thống càng đáp, đều chưa từng đọc kỹ hướng dẫn do chính công ty ban hành về sự cố cảm biến của F-35 trong điều kiện thời tiết cực lạnh. Hướng dẫn này khuyến cáo phi công nên hạ cánh ngay lập tức hoặc phóng ghế thoát hiểm nếu gặp sự cố do nhiệt độ quá thấp.
Tuy nhiên, các kỹ sư Lockheed Martin lại đề xuất phi công thử hạ cánh rồi cất cánh ngay lập tức để căn lại càng đáp ở mũi. Trong lần thử hạ cánh đầu tiên, càng chính bên phải không bung ra hết cỡ do băng tích tụ. Lần thử thứ hai, cả ba càng đáp đều chạm đất, nhưng càng bên trái lại không thể bung ra hết.
Nghiêm trọng hơn, sau lần thử thứ hai, cảm biến Trọng lượng trên Bánh xe (WoW) nhận diện nhầm là máy bay đã đáp xuống mặt đất, kích hoạt “chế độ vận hành tự động mặt đất”. Điều này khiến chiếc F-35 hoạt động như thể đang ở trên mặt đất, trong khi thực tế vẫn đang ở trên không, dẫn đến tình trạng mất kiểm soát hoàn toàn.
Cuối cùng, phi công buộc phải phóng ghế thoát hiểm, còn chiếc máy bay rơi thẳng xuống đất và phát nổ, phá hủy hoàn toàn chiếc tiêm kích trị giá gần 200 triệu USD.
Cuộc điều tra không xác định được thời điểm dầu thủy lực bị nhiễm nước, nhưng cho thấy thùng đựng dầu mà phi đoàn 355 sử dụng khi triển khai tới căn cứ Kadena ở Okinawa năm 2023 có thể đã chứa nước.
Sự cố này gióng lên hồi chuông cảnh báo về quy trình bảo trì và ứng phó sự cố của dòng máy bay F-35, vốn được xem là một trong những chiến đấu cơ hiện đại nhất thế giới và là vũ khí chủ lực của quân đội Mỹ. Mặc dù có hơn 17 quốc gia tham gia chương trình F-35, dòng máy bay này đã đối mặt với nhiều vấn đề về bảo trì và khả năng sẵn sàng chiến đấu trong những năm gần đây, đòi hỏi các biện pháp khắc phục triệt để để đảm bảo an toàn và hiệu quả hoạt động.
Admin
Nguồn: VnExpress
