Dự thảo quyết định của Thủ tướng Chính phủ về lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe máy, do Bộ Tài nguyên và Môi trường soạn thảo và đang được Bộ Tư pháp thẩm định, đã điều chỉnh thời gian thực hiện kiểm định khí thải xe máy tại các tỉnh, thành phố, lùi 6 tháng so với dự kiến ban đầu.
Theo dự thảo mới nhất, việc kiểm định xe máy tại Hà Nội và TP HCM sẽ bắt đầu từ ngày 1/7/2027. Các thành phố Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng và Cần Thơ sẽ triển khai kiểm định từ ngày 1/7/2028. Các tỉnh thành còn lại sẽ thực hiện việc này sau đó hai năm.
Dự thảo cũng đề xuất áp dụng tiêu chuẩn khí thải theo niên hạn sử dụng của xe máy, chia thành 4 mức khác nhau. Đối với xe mô tô, các xe sản xuất trước năm 2008 cần đáp ứng chuẩn khí thải mức 1, trong khi các xe sản xuất từ năm 2008 đến 2016 phải đạt chuẩn mức 2.
Trong 18 tháng đầu tiên kể từ khi bắt đầu kiểm định, cơ quan quản lý sẽ không xử phạt các xe không đạt tiêu chuẩn khí thải. Sau thời gian này, việc kiểm tra và xử phạt sẽ được thực hiện theo quy định. Các địa phương có trách nhiệm xây dựng hệ thống trung tâm, trạm và cơ sở kiểm định khí thải xe máy, đảm bảo đáp ứng nhu cầu kiểm định và phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương.
Trước đó, Cục Đăng kiểm Việt Nam (Bộ Giao thông Vận tải) đã đề xuất giãn lộ trình kiểm định khí thải theo niên hạn xe để giảm áp lực cho hệ thống kiểm định. Ví dụ, việc kiểm định đối với các xe sản xuất trước năm 2008 (mức 1) sẽ bắt đầu từ ngày 1/7/2027. Các xe áp chuẩn khí thải mức 2 sẽ được kiểm định từ ngày 1/7/2029, và ba năm sau đó mới thực hiện với xe áp mức 3.
Theo tính toán, nếu thực hiện kiểm định đồng loạt, Hà Nội sẽ cần thêm 340 cơ sở kiểm định khí thải, TP HCM cần thêm 400 cơ sở. Điều này đồng nghĩa với việc cần bổ sung hơn 700 đăng kiểm viên hạng 3 trở lên và hơn 700 thiết bị phân tích khí thải.
Tuy nhiên, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng việc áp dụng tiêu chuẩn khí thải cần được triển khai đồng đều với tất cả người sở hữu xe, tránh phân biệt đối xử với những người có thu nhập thấp và sử dụng xe cũ. Hơn nữa, việc kiểm định đồng loạt sẽ giúp đảm bảo mục tiêu kiểm soát khí thải xe máy và hoàn thiện dữ liệu về thực trạng khí thải của loại phương tiện này.
Đặc biệt, đối với Hà Nội và TP HCM, từ năm 2030, tất cả xe máy tham gia giao thông phải đáp ứng quy định về khí thải mức 2 trở lên, sớm hơn hai năm so với dự thảo trước đó. Các xe hoạt động trong “vùng phát thải thấp” (LEZ) của Hà Nội phải tuân thủ các quy định về khí thải do thành phố ban hành.
Chu kỳ kiểm định khí thải xe máy được quy định tại Thông tư 47 của Bộ Giao thông Vận tải năm 2024. Xe mới xuất xưởng cần được kiểm định trong vòng 5 năm kể từ ngày sản xuất. Xe có niên hạn từ 5 đến 12 năm phải kiểm định mỗi 2 năm. Các xe cũ hơn cần kiểm định hàng năm.
Lộ trình kiểm định khí thải xe máy được xây dựng nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm thiểu tác động tiêu cực của khí thải xe máy. Đồng thời, việc này góp phần giảm phát thải từ phương tiện cá nhân, loại bỏ xe cũ nát và lạc hậu, và thực hiện cam kết phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) của Việt Nam vào năm 2050.
Tính đến cuối năm 2023, cả nước có 74,3 triệu xe máy đăng ký, riêng Hà Nội có 6,9 triệu chiếc.
Theo đánh giá, lộ trình siết khí thải ban đầu có thể ảnh hưởng đến những người có thu nhập thấp sử dụng xe sản xuất trước năm 2008, do không đáp ứng chuẩn khí thải. Vì vậy, Bộ Tài chính được yêu cầu đề xuất các chính sách ưu đãi và hỗ trợ người dân chuyển đổi phương tiện và phát triển cơ sở kiểm định khí thải.
Admin
Nguồn: VnExpress
