Các nhà thiên văn học đã ghi lại những hình ảnh chi tiết chưa từng có về các vòng nhật hoa tối màu trong quá trình suy tàn của một vụ lóa mặt trời cấp X1.3 xảy ra vào ngày 8 tháng 8 năm 2024. Phát hiện này được thực hiện nhờ Kính viễn vọng Mặt Trời Daniel K. Inouye, một công cụ mạnh mẽ thuộc Đài quan sát Mặt Trời Quốc gia (NSO).
Những vòng nhật hoa này, với chiều rộng trung bình chỉ 48,2 km và có thể mỏng tới 21 km, là những cấu trúc nhỏ nhất thuộc loại này từng được chụp ảnh. Chi tiết nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Astrophysical Journal Letters vào ngày 25 tháng 8.
Vòng nhật hoa là những vòm plasma di chuyển dọc theo các đường sức từ của Mặt Trời. Chúng thường xuất hiện trước các vụ lóa mặt trời, đóng vai trò kích hoạt sự giải phóng năng lượng đột ngột liên quan đến sự đứt gãy của một số đường sức từ xoắn. Sự bùng nổ năng lượng này có thể dẫn đến các cơn bão mặt trời, gây ảnh hưởng đáng kể đến cơ sở hạ tầng quan trọng trên Trái Đất.
Kính viễn vọng Inouye đã quan sát ánh sáng Mặt Trời ở bước sóng H-alpha (656,28 nm) để phân tích các đặc điểm cụ thể của Mặt Trời, cho phép các nhà khoa học nhìn thấy những chi tiết mà các phương pháp quan sát khác không thể phát hiện. Cole Tamburri, tác giả chính của nghiên cứu đến từ Đại học Colorado Boulder (CU), cho biết đây là lần đầu tiên kính viễn vọng Inouye quan sát được một vụ lóa mặt trời cấp X.
Nhóm nghiên cứu, bao gồm các nhà khoa học từ NSO, Phòng thí nghiệm Vật lý Khí quyển và Không gian (LASP), Viện Hợp tác Nghiên cứu Khoa học Môi trường (CIRES) và CU, đã tập trung vào các vòng từ trường cực mỏng nằm phía trên dải lóa. Một số vòng thậm chí còn nằm trong giới hạn độ phân giải của kính viễn vọng, cho thấy kích thước nhỏ bé của chúng.
Thiết bị Chụp ảnh Băng thông rộng Khả kiến (VBI) của Inouye, được điều chỉnh bằng bộ lọc H-alpha, có khả năng quan sát các đặc điểm với độ phân giải lên tới 24 km, gấp 2,5 lần so với các kính viễn vọng Mặt Trời tốt nhất trước đây. Nhờ đó, các nhà khoa học đã thu được những hình ảnh sắc nét về các vòng tối, trông giống như những sợi chỉ uốn cong trong vòm sáng, cùng với các dải lóa sáng chói được khắc họa rõ nét đến kinh ngạc. Các hình ảnh cũng cho thấy một dải hình tam giác nhỏ gần trung tâm và một dải hình cung quét qua phía trên.
Theo Tamburri, những quan sát này mở ra cơ hội nghiên cứu không chỉ kích thước mà còn cả hình dạng và quá trình phát triển của vòng nhật hoa, cũng như quy mô của quá trình tái kết nối từ. Mặc dù vai trò chính xác của các vòng nhỏ này trong quá trình tái kết nối từ trường vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng việc xác định được sự tồn tại của chúng sẽ cho phép các nhà khoa học tích hợp chúng vào các mô hình về cơ chế hoạt động của Mặt Trời, từ đó làm sáng tỏ thêm về các hiện tượng năng lượng trên ngôi sao này.
Admin
Nguồn: VnExpress
