Sự việc Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Susan Monarez bị sa thải chỉ sau vài tuần nhậm chức đã gây chấn động giới chính trị và y tế Mỹ. Theo một quan chức giấu tên thuộc Bộ Y tế Mỹ, người nắm rõ toàn bộ sự việc, quyết định này xuất phát từ những bất đồng sâu sắc giữa bà Monarez và Bộ trưởng Y tế Robert F. Kennedy Jr. cùng trợ lý cấp cao Stefanie Spear về cách điều hành CDC và các vấn đề liên quan đến vaccine.
Vị quan chức này tiết lộ rằng, chỉ vài tuần sau khi nhậm chức, bà Monarez đã bị triệu tập đến một cuộc họp với Bộ trưởng Kennedy Jr. và bà Spear. Tại đây, bà đã bị chỉ trích gay gắt về năng lực quản lý CDC, đặc biệt là trong bối cảnh cơ quan này vẫn đang phải vật lộn với những khó khăn sau đợt cắt giảm nhân sự lớn và vụ xả súng tại trụ sở CDC.
Theo lời kể, bà Spear và Bộ trưởng Kennedy Jr. đã yêu cầu bà Monarez từ chức, nhưng bà đã từ chối. Sau đó, họ tiếp tục yêu cầu bà sa thải các lãnh đạo cấp cao tại CDC và chấp nhận những khuyến nghị về vaccine do Bộ Y tế đưa ra. Bà Monarez vẫn kiên quyết từ chối.
Được biết, Bộ Y tế dưới sự điều hành của ông Kennedy Jr. đã có những động thái siết chặt các quy định về đối tượng được tiêm một số loại vaccine và cắt giảm đầu tư vào phát triển vaccine mRNA. Bản thân Bộ trưởng Kennedy Jr. cũng là một người có quan điểm hoài nghi về vaccine.
Vị quan chức giấu tên nhận định: “Giám đốc Monarez đã đưa ra cam kết với Tổng thống và tại phiên điều trần phê chuẩn chức vụ. Bà ấy rất dứt khoát trong các tuyên bố về những gì khoa học chỉ ra và những gì bà ấy tin tưởng với tư cách là một lãnh đạo chính sách y tế công cộng. Rõ ràng là họ (Bộ Y tế) không thích điều đó.”
Sau cuộc họp căng thẳng, bà Monarez đã liên hệ với Chủ tịch Ủy ban Y tế, Giáo dục, Lao động và Lương hưu (HELP) của Thượng viện, Thượng nghị sĩ Bill Cassidy, để thông báo về tình hình. Ông Cassidy sau đó đã gọi điện cho Bộ trưởng Kennedy Jr. Mặc dù không rõ nội dung cuộc trò chuyện, hành động này của bà Monarez đã khiến Bộ trưởng Kennedy Jr. “nổi giận”.
Những ngày sau đó, nỗ lực sa thải bà Monarez đã leo thang nhanh chóng, cho thấy rõ ý đồ của Bộ trưởng Kennedy Jr. trong việc khẳng định quyền kiểm soát đối với CDC, một cơ quan vốn được hưởng sự độc lập nhất định.
Chỉ vài giờ sau cuộc gọi với Thượng nghị sĩ Cassidy, bà Monarez lại bị triệu tập đến một cuộc họp khác với Bộ trưởng Kennedy Jr., bà Spear và Chánh văn phòng Bộ Y tế Matt Buckham. Tại đây, bà đã bị khiển trách vì đã tìm đến sự can thiệp của Thượng nghị sĩ Cassidy.
Ngày 26/8, bà Monarez nhận được một cuộc gọi từ ông Buckham, người dường như đang cố gắng xoa dịu tình hình. Tuy nhiên, áp lực từ Bộ Y tế vẫn tiếp tục gia tăng.
Chiều ngày 27/8, bà Monarez nhận được cuộc gọi từ một quan chức Nhà Trắng, người này đã thúc giục bà từ chức và cảnh báo rằng bà sẽ bị sa thải nếu không tuân thủ. Một lần nữa, bà Monarez từ chối. Ngay sau đó, Bộ Y tế đã đăng tải thông báo trên mạng xã hội X (Twitter) rằng bà “không còn là giám đốc CDC nữa”.
Ngay sau thông báo này, ba lãnh đạo hàng đầu của CDC đã đồng loạt từ chức để phản đối, bao gồm Giám đốc Trung tâm Quốc gia về Tiêm chủng và Bệnh hô hấp Demetre Daskalakis, Giám đốc Y tế Debra Houry và Giám đốc Trung tâm Quốc gia về các Bệnh Truyền nhiễm Mới nổi và Bệnh lây truyền từ Động vật Daniel Jernigan. Sự việc này đã gây ra làn sóng chỉ trích mạnh mẽ nhắm vào Bộ trưởng Kennedy Jr., với cáo buộc ông đang chính trị hóa cơ quan y tế.
Ông Daskalakis tuyên bố: “Giới hạn của tôi là hệ tư tưởng không được làm tổn hại khoa học, không được vũ khí hóa khoa học để phục vụ hệ tư tưởng. Và trong vài tuần qua, tôi thấy đó chính xác là những gì đã diễn ra.”
Thông qua đội ngũ pháp lý của mình, bà Monarez khẳng định sẽ không khuất phục. Các luật sư của bà tuyên bố: “Khi Giám đốc CDC Susan Monarez từ chối thông qua những chỉ thị phi khoa học, liều lĩnh và sa thải các chuyên gia y tế tận tâm, bà đã chọn bảo vệ công chúng thay vì phục vụ một chương trình nghị sự chính trị. Vì những lý do đó, bà ấy đã bị nhắm đến. Là một người chính trực và tận tâm với khoa học, bà ấy sẽ không từ chức.”
Ngày 28/8, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt đã lên tiếng bảo vệ quyết định sa thải bà Monarez, khẳng định rằng “Tổng thống có quyền sa thải những người không phù hợp với sứ mệnh của ông”.
Sự việc đã gây ra một cuộc tranh luận gay gắt giữa các nghị sĩ từ cả hai đảng và các nhân viên CDC. Thượng nghị sĩ Cassidy đã kêu gọi hoãn cuộc họp dự kiến của Ủy ban Cố vấn về Thực hành Tiêm chủng (ACIP), một hội đồng cố vấn vaccine do Bộ trưởng Kennedy Jr. lựa chọn. Ông Cassidy cho rằng bất kỳ khuyến nghị nào mà ACIP đưa ra cũng nên bị bác bỏ.
Được biết, ACIP có một số thành viên có quan điểm hoài nghi về vaccine và dự kiến sẽ bỏ phiếu về các khuyến nghị liên quan đến đối tượng nên tiêm vaccine Covid-19 và các loại vaccine khác. Giám đốc CDC phải phê duyệt những thay đổi của hội đồng trước khi chúng có hiệu lực.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Susan Collins, người đã bỏ phiếu phê chuẩn ông Kennedy Jr. làm Bộ trưởng Y tế, cũng bày tỏ lo ngại về quyết định sa thải bà Monarez.
Cả bà Collins và ông Cassidy đều cho rằng Ủy ban HELP của Thượng viện cần phải giám sát vụ việc này. Thượng nghị sĩ Bernie Sander, thành viên cấp cao của Ủy ban HELP, đã kêu gọi một cuộc điều tra lưỡng đảng về quyết định trên.
Các nhân viên CDC cũng thể hiện sự bất mãn bằng cách tổ chức một cuộc biểu tình tại trụ sở chính của cơ quan ở Atlanta.
Trong bối cảnh đó, cựu Trợ lý Bộ trưởng Y tế Brett Giroir kêu gọi Tổng thống Trump bảo vệ di sản y tế công cộng và bác bỏ những hành động của ông Kennedy Jr.
Khoảng 21h30 ngày 28/8, Bộ trưởng Kennedy Jr. đã gửi một email trấn an nhân viên CDC, cam kết phối hợp với họ để khôi phục niềm tin, tính minh bạch và uy tín cho CDC.
Ngay sau đó, Bộ trưởng Kennedy Jr. đã bổ nhiệm Thứ trưởng Y tế Jim O’Neill làm giám đốc tạm quyền thay thế bà Monarez. Một quan chức giấu tên cho rằng ông O’Neill sẽ không phản đối các yêu cầu từ ông Kennedy Jr. như bà Monarez đã làm.
Tuy nhiên, việc đề cử một ứng viên thay thế bà Monarez về lâu dài, trong bối cảnh những lùm xùm xung quanh việc bà bị bãi nhiệm, được cho là “sẽ rất khó khăn”. Sự việc này đã đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của CDC và chính sách y tế công cộng của chính quyền.
Admin
Nguồn: VnExpress
