Tại Diễn đàn Tương lai Khoa học Công nghệ, Đổi mới Sáng tạo và Chuyển đổi Số diễn ra sáng 29/8, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã nhấn mạnh vai trò then chốt của bộ ba này đối với sự phát triển của đất nước. Sự kiện do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức, nằm trong khuôn khổ Triển lãm thành tựu 80 năm của đất nước.
Bộ trưởng khẳng định, diễn đàn là dịp quan trọng để nhìn lại chặng đường đã qua, dự báo xu thế mới và kiến tạo tầm nhìn cho tương lai, định hình tư duy chiến lược cho thập kỷ tới về khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS).
Trong 80 năm qua, KHCN đã song hành cùng dân tộc, vượt qua chiến tranh, kiến thiết đất nước, đưa Việt Nam hội nhập và phát triển. Trong kỷ nguyên AI, dữ liệu lớn, năng lượng xanh và kinh tế số, tri thức, sáng tạo và công nghệ là nguồn lực sản xuất quan trọng nhất.
Đảng và Nhà nước xác định KHCN, ĐMST và CĐS là động lực trung tâm, then chốt và đột phá cho phát triển nhanh và bền vững. Đổi mới lần thứ nhất năm 1986 mở ra kỷ nguyên hội nhập và phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đổi mới lần thứ hai là xây dựng hệ sinh thái mới, nơi doanh nghiệp, nhà khoa học, người dân và Nhà nước cùng kiến tạo giá trị, giúp Việt Nam thoát bẫy thu nhập trung bình và trở thành nước phát triển có thu nhập cao.
Diễn đàn không chỉ thảo luận về thách thức và cơ hội, mà còn là cam kết hành động:
Thứ nhất, làm chủ các công nghệ chiến lược, bởi không làm chủ công nghệ đồng nghĩa với việc không có chủ quyền quốc gia.
Thứ hai, xây dựng hệ thống ĐMST quốc gia gắn với nhu cầu của doanh nghiệp và xã hội, kiến tạo quốc gia khởi nghiệp sáng tạo dựa trên công nghệ số và chuyển đổi số. Đồng thời, tạo thể chế và công cụ số để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam.
Thứ ba, đẩy nhanh CĐS toàn dân và toàn diện, đảm bảo mọi người dân tham gia và thụ hưởng, không ai bị bỏ lại phía sau. CĐS diễn ra trong mọi lĩnh vực, bao trùm hạ tầng số, dữ liệu số, kỹ năng số, an toàn và an ninh mạng.
Cuối cùng, biến KHCN, ĐMST và CĐS thành sức mạnh để Việt Nam vươn lên, hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Diễn đàn hướng đến mục tiêu nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, phát triển nhanh và bền vững, dựa trên ba trụ cột trung tâm: KHCN, ĐMST và CĐS.
Các ý kiến tại diễn đàn đã khái quát thành một số định hướng lớn:
KHCN, ĐMST và CĐS là động lực then chốt để Việt Nam phát triển nhanh và bền vững, bắt kịp thời đại trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, kinh tế số, kinh tế xanh. Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã hợp nhất bộ ba này, xóa bỏ ranh giới giữa khoa học công nghệ, hạ tầng số, công nghệ số, công nghiệp số và chuyển đổi số, tạo ra sức mạnh cộng hưởng.
ĐMST là đổi mới lần thứ hai của KHCN Việt Nam, đòi hỏi xây dựng hệ sinh thái ĐMST quốc gia, với doanh nghiệp làm trung tâm, nhà khoa học là nòng cốt và Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, dẫn dắt. Đổi mới lần hai là Việt Nam phải làm chủ công nghệ và “Make in Vietnam”.
CĐS phải toàn dân và toàn diện, từ Chính phủ số, kinh tế số đến xã hội số, để mọi người dân và doanh nghiệp đều được thụ hưởng thành quả phát triển. Cần xây dựng hạ tầng số, phát triển công nghệ, công nghiệp công nghệ số để thực hiện CĐS quốc gia. CĐS gồm ba khâu: số hóa, xử lý số và chuyển đổi cách làm.
Luật Chuyển đổi số đang soạn thảo sẽ lấp đầy các mảnh ghép còn thiếu và là luật khung để thống nhất, kết nối các luật liên quan CĐS, hình thành một khung kiến trúc Việt Nam số hoàn chỉnh. Luật này xác định vai trò của Nhà nước trong thúc đẩy CĐS là dẫn dắt, tạo điều kiện và giám sát; tạo cơ chế quản lý dữ liệu số, khung thể chế cho nền tảng số và dịch vụ số; tài chính cho CĐS; văn hóa số; phát triển nhân lực, kỹ năng số; quản trị rủi ro và bảo đảm an toàn không gian số; giám sát và đánh giá hiệu quả CĐS.
Nguồn nhân lực chất lượng cao, đội ngũ tri thức tinh hoa và lực lượng doanh nhân sáng tạo là nền tảng để làm chủ công nghệ chiến lược và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Cần có cơ chế, chính sách đột phá, khơi dậy khát vọng sáng tạo, gắn kết nghiên cứu với thực tiễn sản xuất, để KHCN thực sự trở thành động lực quốc gia. Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo vừa được Quốc hội thông qua là bước tiến lớn về thể chế KHCN. Các luật tiếp theo cần hoàn thiện ngay trong năm 2025 là Luật Công nghệ cao, Luật Chuyển giao công nghệ, Luật Sở hữu trí tuệ.
Diễn đàn kỳ vọng KHCN, ĐMST và CĐS sẽ thực sự trở thành động lực trung tâm đưa Việt Nam bứt phá trong thập kỷ tới.
Admin
Nguồn: VnExpress
