**Sức hút trở lại của dòng phim chiến tranh Việt Nam**
Sau 9 ngày công chiếu, “Mưa đỏ,” bộ phim tái hiện 81 ngày bảo vệ Thành cổ Quảng Trị, đã cán mốc doanh thu 300 tỷ đồng, trở thành phim Việt về đề tài chiến tranh có doanh thu cao nhất từ trước đến nay. Tác phẩm này, tập trung vào một trong những trận chiến khốc liệt ở biên giới phía Bắc, được đánh giá cao về nội dung và tính chân thực lịch sử.
Trong hai năm gần đây, thể loại phim chiến tranh Việt Nam đã chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ. Trước “Mưa đỏ,” “Địa đạo” của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, kể về cuộc chiến đấu của quân và dân Củ Chi, đã thu về 172 tỷ đồng vào tháng 4. Đầu năm 2024, “Đào, phở và piano” của đạo diễn Phi Tiến Sơn, một dự án do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đặt hàng, cũng đạt doanh thu gần 21 tỷ đồng và hòa vốn sau ba tháng ra rạp.
Trong nửa thế kỷ qua, điện ảnh Việt Nam đã sản xuất khoảng 100 bộ phim về đề tài kháng chiến. Trước năm 1975, điện ảnh cách mạng được xem như một “vũ khí tinh thần,” với những tác phẩm kinh điển như “Chung một dòng sông,” “Cánh đồng hoang,” và “Bao giờ cho đến tháng mười” khắc sâu khát vọng hòa bình. Sau thống nhất đất nước, dòng phim này tập trung hơn vào số phận con người, khai thác yếu tố lãng mạn, sử thi và hành động. Tuy nhiên, theo thời gian, dòng phim này dần mất đi vị thế trước sự cạnh tranh của các thể loại phim thị trường.
Sự xuất hiện của “Đào, phở và piano” được xem như một tín hiệu cho sự trở lại của dòng phim chiến tranh. Dù còn những hạn chế về chất lượng, bộ phim đã cho thấy sự quan tâm của khán giả đối với đề tài lịch sử. Trong bối cảnh kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước và 80 năm Quốc khánh, khán giả ngày càng chú trọng đến những bộ phim tái hiện lịch sử dân tộc. Theo Tiến sĩ văn học Hà Thanh Vân, sức sống của dòng phim này bắt nguồn từ ký ức của dân tộc và khát khao khẳng định bản sắc trong đời sống hiện đại.
Các đạo diễn hiện nay đang nỗ lực làm mới cách kể chuyện và đa dạng hóa góc nhìn. “Đào, phở và piano” tiếp cận theo hướng sử thi lãng mạn, thể hiện vẻ đẹp bình dị của Hà Nội xưa qua các biểu tượng văn hóa. Phim tập trung vào yếu tố nhân văn, tình cảm đời thường trong bối cảnh chiến tranh, giúp khán giả cảm nhận sâu sắc tình yêu và vẻ đẹp cuộc sống. “Địa đạo” sử dụng không gian và bối cảnh lịch sử làm nhân vật chính, với hệ thống địa đạo là biểu tượng của sự kiên cường và trí tuệ Việt Nam. Phim khai thác góc nhìn đa chiều, truyền tải thông điệp về sự đoàn kết, dũng cảm và lòng trung thành. Trong khi đó, “Mưa đỏ” tập trung vào sự bi tráng của cuộc chiến bảo vệ Thành cổ Quảng Trị, làm nổi bật sự hy sinh, tình cảm gia đình và tình yêu đôi lứa, chạm đến trái tim người xem.
Một yếu tố quan trọng khác là cách phát hành và quảng bá linh hoạt. Ông Bùi Quang Minh, Chủ tịch Beta Group, cho biết Beta Cinemas đã quyết định phát hành “Đào, phở và piano” phi lợi nhuận tại nhiều tỉnh thành để hỗ trợ một tác phẩm do nhà nước sản xuất. Sự đón nhận của khán giả, đặc biệt là giới trẻ, đã vượt quá mong đợi ban đầu. Ông Minh nhấn mạnh rằng giới trẻ không thờ ơ với lịch sử, mà vấn đề nằm ở cách tiếp cận, cần những câu chuyện được kể bằng ngôn ngữ hiện đại và giàu cảm xúc.
Tiếp nối thành công đó, “Địa đạo” ra mắt với sự đầu tư kết hợp giữa nhà nước và tư nhân, cùng với các hoạt động giao lưu với khán giả tại các hệ thống rạp. Để duy trì sức hút của dòng phim chiến tranh, các chuyên gia cho rằng cần có sự đầu tư bền bỉ và sáng tạo. Chi phí sản xuất thường rất cao do phải tái dựng bối cảnh, phục trang và vũ khí, trong khi doanh thu phòng vé lại khó dự đoán.
Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đã ấp ủ kịch bản “Địa đạo” trong 10 năm, sống cùng các cựu du kích để hiểu về cuộc sống của họ. Với “Mưa đỏ,” đạo diễn Đặng Thái Huyền cho biết dự án được ấp ủ từ năm 2012, nhưng đến năm 2021 mới được khởi động, với quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng và ghi hình trong 81 ngày.
Bên cạnh đó, dòng phim này còn phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các thể loại kinh dị, hài và tâm lý xã hội. Đạo diễn Đặng Thái Huyền cho rằng thế hệ làm phim trẻ cần dung hòa giữa nghệ thuật và thương mại, tìm ra cách kể chuyện gần gũi nhưng vẫn truyền tải tinh thần yêu nước. Khi đạt được sự cân bằng này, phim lịch sử có thể trở thành một phần quan trọng của điện ảnh đương đại.
Trong quá khứ, dòng phim chiến tranh – lịch sử Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu, đoạt nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế. Theo sách “Điện ảnh Việt Nam” của nhà nghiên cứu Trần Trọng Đăng Đàn, trong giai đoạn 1955-1975, các nghệ sĩ đã tạo ra 411 bộ phim, phản ánh tinh thần bất khuất và khát vọng độc lập của dân tộc, khích lệ hàng triệu con tim hướng về tiền tuyến. Thể loại này cũng góp phần tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai bên chiến tuyến, hàn gắn vết thương chiến tranh và tăng cường hợp tác hữu nghị.
Admin
Nguồn: VnExpress
