Ngáy khi ngủ là hiện tượng phổ biến, xảy ra do luồng không khí lưu thông qua đường hô hấp trên bị cản trở, làm rung các mô mềm ở khu vực hầu họng như lưỡi gà, khẩu cái mềm và thành họng. Khi ngủ, các cơ ở cổ họng và lưỡi thường giãn ra. Ở một số người, tình trạng này gây hẹp đường thở hoặc luồng khí lưu thông không đều, dẫn đến việc không khí va chạm vào các mô mềm và tạo ra tiếng ngáy.
Theo ThS.BS Phùng Thị Thơm, chuyên khoa Hô hấp tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, ngáy có thể chỉ là một hiện tượng sinh lý bình thường, đặc biệt sau khi cơ thể mệt mỏi hoặc sau khi uống rượu, và thường rõ rệt hơn khi nằm ngửa. Tuy nhiên, nếu tiếng ngáy lớn, kéo dài và đi kèm với các khoảng ngưng thở (hội chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ – OSA), đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến giấc ngủ, hệ tim mạch và sức khỏe tổng thể. Dưới đây là một số dấu hiệu giúp bạn nhận biết tiếng ngáy bất thường.
**Tiếng ngáy đều đặn**
Nhiều người có thể ngáy đều và nhỏ khi ngủ, đặc biệt là khi nằm ngửa hoặc sau khi tiêu thụ rượu hoặc cảm thấy mệt mỏi. Đây thường là một tình trạng sinh lý bình thường do sự giãn cơ ở vùng hầu họng khi ngủ. Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng này không gây nguy hiểm mà chỉ gây khó chịu cho người ngủ cùng. Tuy nhiên, nếu tiếng ngáy đều đặn nhưng rất lớn và xảy ra hàng đêm, đó có thể là dấu hiệu của việc đường thở bị hẹp mãn tính, cần được kiểm tra để loại trừ nguy cơ ngưng thở khi ngủ.
**Ngáy khò khè, như có đờm**
Một số người khi ngủ có thể phát ra tiếng ngáy kèm theo âm thanh khò khè, tương tự như có đờm trong đường thở. Tình trạng này thường gặp ở trẻ em và có liên quan đến sự tắc nghẽn đường hô hấp trên do các vấn đề như viêm mũi xoang mãn tính, polyp mũi, hoặc phì đại VA hoặc amidan. Khi mũi bị tắc nghẽn, người bệnh phải thở bằng miệng, tạo ra âm thanh khò khè đặc trưng. Nếu tình trạng này kéo dài, nó có thể khiến trẻ ngủ không sâu giấc, thiếu oxy mãn tính, ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ, chiều cao và cân nặng.
**Ngáy ngắt quãng kèm theo nghẹn**
Hội chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (OSA) là một rối loạn giấc ngủ nguy hiểm nhưng thường bị bỏ qua vì bệnh nhân hiếm khi tự nhận biết được tình trạng ngưng thở vào ban đêm. Biểu hiện điển hình của OSA là người đang ngủ ngáy bỗng nhiên im bặt trong vài giây như thể bị nghẹn, sau đó thở hổn hển và bật ra một tiếng ngáy lớn. Bệnh này khiến não và tim liên tục bị thiếu oxy, dẫn đến giấc ngủ không ngon, mệt mỏi vào ban ngày và suy giảm trí nhớ. Về lâu dài, OSA có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như cao huyết áp, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
**Tiếng ngáy lớn**
Những người tăng cân nhanh, đặc biệt là ở vùng bụng và cổ, thường có xu hướng ngáy to hơn theo thời gian. Lớp mỡ tích tụ quanh vùng hầu họng chèn ép đường thở, làm hẹp đường dẫn khí. Đây cũng là một nguyên nhân phổ biến gây ra chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ.
Phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh cũng dễ bị ngáy nặng hơn do sự thay đổi hormone kết hợp với tăng cân. Béo phì là một yếu tố nguy cơ hàng đầu của ngưng thở khi ngủ và cũng liên quan đến hội chứng chuyển hóa, tiểu đường loại 2 và các bệnh tim mạch.
Để đánh giá chuyên sâu và xác định nguy cơ ở những người ngủ ngáy, bác sĩ có thể chỉ định đo đa ký giấc ngủ. Phương pháp này giúp ghi lại lưu lượng không khí qua mũi, nhịp tim, sóng điện não và mức oxy trong máu để phát hiện các đợt ngưng thở. Nội soi tai mũi họng cũng có thể được thực hiện để xác định các vấn đề như vách ngăn lệch, polyp, amidan hoặc VA phì đại, hoặc các cấu trúc bất thường khác ở vùng hầu họng.
Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tiếng ngáy, từ việc sử dụng thuốc, phẫu thuật cắt amidan, polyp, chỉnh hình đường thở, đến việc sử dụng máy thở áp lực dương liên tục (CPAP) trong trường hợp ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ nghiêm trọng. Thay đổi lối sống, chẳng hạn như giảm cân, hạn chế rượu bia và tránh nằm ngửa khi ngủ, cũng có thể giúp cải thiện tình trạng ngáy một cách hiệu quả và lâu dài.
Admin
Nguồn: VnExpress
