Bệnh mạch vành xảy ra khi các động mạch vành, vốn có chức năng cung cấp máu nuôi tim, bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn do sự tích tụ của mảng xơ vữa. Mảng xơ vữa này bao gồm cholesterol, chất béo, canxi và các tế bào viêm, làm giảm lưu lượng máu giàu oxy đến cơ tim, dẫn đến thiếu máu cơ tim và gây ra những cơn đau thắt ngực.
Người bệnh thường mô tả những cơn đau này như cảm giác bị bóp nghẹt, đè nặng hoặc thắt chặt ở giữa ngực. Đôi khi, cơn đau có thể lan lên cổ, hàm, vai trái, cánh tay trái hoặc ra sau lưng. Các triệu chứng thường xuất hiện khi người bệnh gắng sức, chẳng hạn như đi bộ nhanh, mang vác vật nặng, tập thể dục hoặc leo cầu thang, và có xu hướng giảm dần khi nghỉ ngơi. Một số người còn cảm thấy hụt hơi, khó thở hoặc nặng ngực âm ỉ, khiến họ phải dừng lại để hồi phục sức lực.
Ở người trung niên, đặc biệt là những người có tiền sử tăng huyết áp, cảm giác tức ngực khi leo cầu thang có thể là dấu hiệu sớm của bệnh mạch vành. Leo cầu thang là một hoạt động gắng sức điển hình, đòi hỏi tim phải tăng cường bơm máu. Ở người khỏe mạnh, hệ mạch vành sẽ giãn nở để đáp ứng nhu cầu oxy tăng lên của cơ tim. Tuy nhiên, ở những người có mạch vành bị hẹp, khả năng đáp ứng này bị hạn chế, dẫn đến thiếu máu cơ tim và gây ra các cơn đau thắt ngực.
Tuy nhiên, cảm giác mệt mỏi và hụt hơi khi leo cầu thang không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của bệnh tim. Triệu chứng này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như tuổi tác, thể trạng, cân nặng, các bệnh lý về phổi, tình trạng thiếu máu hoặc lối sống ít vận động. Mặc dù vậy, nếu tình trạng mệt mỏi xảy ra thường xuyên và ở mức độ không tương xứng với mức độ gắng sức, thì đây có thể là một dấu hiệu cảnh báo sớm về các vấn đề tim mạch hoặc hô hấp.
Để đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn khi leo cầu thang, bạn có thể tham khảo một số mốc sau:
Nếu bạn không thể leo nổi một tầng lầu (khoảng 10 bậc) hoặc phải dừng lại giữa chừng vì đau ngực, khó thở hoặc choáng váng, thì đây là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy chức năng tim hoặc phổi của bạn đang bị suy giảm và bạn cần đi khám sớm.
Nếu bạn có thể leo được khoảng hai tầng lầu liên tục (tương đương 20-25 bậc) nhưng bắt đầu cảm thấy tức ngực và hụt hơi rõ rệt, thì đây có thể là một biểu hiện sớm của thiếu máu cơ tim hoặc bệnh phổi mãn tính, chẳng hạn như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). Bạn cũng nên đi khám bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra chính xác.
Ngay cả khi bạn có thể leo được 4 tầng lầu (60-70 bậc) nhưng phải dừng lại vì quá mệt, đau thắt ngực, vã mồ hôi lạnh, chóng mặt hoặc khó thở, bạn cũng không nên chủ quan. Những dấu hiệu này có thể liên quan đến bệnh mạch vành, rối loạn nhịp tim hoặc tăng huyết áp không kiểm soát, và cần được bác sĩ đánh giá chuyên sâu.
Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh mạch vành có thể tiến triển thành nhồi máu cơ tim, suy tim, rối loạn nhịp tim hoặc thậm chí đột tử. Việc tầm soát bệnh mạch vành nên được thực hiện ở những người có nguy cơ cao, đặc biệt là nam giới trên 45 tuổi hoặc nữ giới trên 55 tuổi có kèm theo các yếu tố nguy cơ tim mạch khác.
Phương pháp điều trị bệnh mạch vành sẽ tùy thuộc vào mức độ tổn thương mạch máu và các triệu chứng của người bệnh. Trong giai đoạn sớm hoặc ở thể nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định thay đổi lối sống, bao gồm giảm lượng muối và chất béo trong chế độ ăn uống, bỏ thuốc lá, vận động đều đặn và kiểm soát cân nặng. Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể được chỉ định dùng thuốc.
Trong những trường hợp mạch vành bị tổn thương nặng (ví dụ, hẹp từ 50% trở lên ở thân chung động mạch vành trái hoặc hẹp từ 70% trở lên ở các nhánh lớn khác), người bệnh có thể cần phải đặt stent động mạch vành để tái tưới máu cơ tim.
Nếu tổn thương quá phức tạp và không phù hợp cho việc can thiệp đặt stent, chẳng hạn như tình trạng vôi hóa quá nhiều, tổn thương lan rộng, tổn thương ở nhiều nhánh động mạch vành hoặc tổn thương van tim nặng cần phải sửa chữa, thì người bệnh có thể cần phải phẫu thuật bắc cầu nối chủ vành (CABG). Trong phẫu thuật này, bác sĩ sẽ sử dụng một mạch máu khỏe mạnh khác trong cơ thể để tạo một cầu nối, bắc qua đoạn mạch bị tắc nghẽn hoặc hẹp.
Admin
Nguồn: VnExpress
