Dây thần kinh tam thoa, hay còn gọi là dây thần kinh sinh ba hoặc dây thần kinh sọ số 5, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền dẫn cảm giác từ vùng mặt về não bộ. Dây thần kinh này có ba nhánh chính, chi phối các khu vực khác nhau trên khuôn mặt, bao gồm nhánh mắt, nhánh hàm trên và nhánh hàm dưới, đảm nhận việc dẫn truyền cảm giác từ trán, má, hàm và khoang miệng.
ThS.BS Phan Duy Quang từ Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết nguyên nhân phổ biến gây đau dây thần kinh tam thoa là do sự chèn ép của mạch máu lên dây thần kinh số 5, đặc biệt là tại vị trí gốc của dây thần kinh. Ngoài ra, các yếu tố khác như khối u chèn ép, nhiễm virus, chấn thương hoặc thậm chí các thủ thuật nhỏ như nhổ răng cũng có thể gây ra tình trạng này. Do các triệu chứng dễ nhầm lẫn với đau răng, viêm xoang hoặc đau nửa đầu, nhiều bệnh nhân có thể điều trị sai hướng, kéo dài thời gian chịu đựng cơn đau.
Dưới đây là một số dấu hiệu đặc trưng giúp nhận biết đau dây thần kinh tam thoa:
Một trong những dấu hiệu điển hình là cơn đau nhói như điện giật ở một bên mặt. Cơn đau thường xuất hiện đột ngột, với cảm giác như bị điện giật, bỏng rát hoặc bị vật sắc nhọn đâm vào. Đau thường khu trú ở vùng má, răng, hàm hoặc quanh mắt, tùy thuộc vào nhánh thần kinh bị ảnh hưởng. Mặc dù mỗi cơn đau chỉ kéo dài từ vài giây đến khoảng hai phút, nhưng cường độ rất dữ dội. Cơn đau có thể xuất hiện tự phát hoặc do các kích thích nhỏ như chạm nhẹ, nói chuyện, nhai, đánh răng, cạo râu, hoặc thậm chí chỉ là một luồng gió nhẹ thổi qua mặt.
Vị trí đau thường cố định và tái phát ở cùng một vùng trên mặt là một đặc điểm quan trọng khác. Cơn đau thường giới hạn trong vùng chi phối cảm giác của một trong ba nhánh thần kinh, tức là trán, má hoặc hàm dưới. Trong một số trường hợp, đau có thể lan rộng từ má lên thái dương, quanh mắt hoặc xuống cằm, nhưng vẫn chỉ giới hạn ở một bên mặt.
Đau dây thần kinh tam thoa thường xuất hiện theo từng đợt, mỗi đợt kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Bác sĩ Quang lưu ý rằng tần suất tái phát có thể tăng lên theo thời gian, và mỗi cơn đau cũng có thể kéo dài hơn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.
Thêm vào đó, người bệnh có thể phát triển các phản ứng tâm lý như lo lắng khi thực hiện các hoạt động hàng ngày như đánh răng, rửa mặt, ăn nhai hoặc nói chuyện, do sợ rằng những tác động này có thể kích hoạt cơn đau. Tình trạng lo âu này có thể dẫn đến mất ngủ và suy giảm chất lượng cuộc sống một cách đáng kể.
Đáng chú ý, các thuốc giảm đau thông thường thường không có tác dụng đối với đau dây thần kinh tam thoa. Bác sĩ Quang cho biết, bệnh nhân thường cần sử dụng các thuốc chống co giật để kiểm soát triệu chứng. Việc sử dụng sai loại thuốc hoặc chậm trễ trong điều trị có thể khiến cơn đau trở nên mãn tính, kháng thuốc và khó kiểm soát hơn.
Do đó, khi có các triệu chứng đau mặt dữ dội, lặp đi lặp lại và không đáp ứng với thuốc giảm đau, người bệnh nên đến khám tại các cơ sở y tế uy tín, chuyên khoa Thần kinh. Việc khám sớm giúp phân biệt đau dây thần kinh tam thoa với các nguyên nhân khác như viêm xoang, đau răng, bệnh lý khớp thái dương hàm hoặc tổn thương não.
Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ tiến hành khám thần kinh, kiểm tra các điểm đau kích hoạt, kết hợp với chụp MRI sọ não – nền sọ để đánh giá xem có sự chèn ép, khối u, dị dạng mạch máu hoặc các bệnh lý khác gây kích thích dây thần kinh tam thoa hay không. Dựa trên kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, có thể bao gồm dùng thuốc kiểm soát đau, vật lý trị liệu, tiêm gây tê, đốt hạch hoặc phẫu thuật vi phẫu giải ép vi mạch.
Admin
Nguồn: VnExpress
