Trước thềm năm học mới 2025-2026, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã trả lời phỏng vấn của VnExpress về những vấn đề trọng tâm của ngành.
**Đánh giá và điều chỉnh chương trình giáo dục phổ thông 2018**
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, lứa học sinh đầu tiên tốt nghiệp theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã cho thấy nhiều tín hiệu tích cực. Các em được trải nghiệm đa dạng hoạt động, phát huy sở trường cá nhân, lựa chọn môn học gắn liền với định hướng nghề nghiệp và tiếp cận kiến thức toàn diện nhờ các môn tích hợp.
Tuy nhiên, quá trình triển khai chương trình mới cũng bộc lộ một số bất cập. Ở cấp THPT, việc lựa chọn môn học còn bị hạn chế do điều kiện về giáo viên và cơ sở vật chất. Đối với cấp THCS, việc giảng dạy các môn tích hợp gặp khó khăn do năng lực của giáo viên và tài liệu học tập chưa đồng đều.
Để khắc phục những hạn chế này, Bộ yêu cầu các trường THPT công khai kế hoạch giảng dạy các môn học tự chọn, đồng thời phối hợp giữa các trường để mở rộng cơ hội cho học sinh và hỗ trợ các em khi có nhu cầu chuyển đổi môn học. Đối với cấp THCS, ngành giáo dục sẽ tiếp tục bồi dưỡng giáo viên về phương pháp dạy tích hợp, biên soạn tài liệu minh họa và triển khai mô hình hỗ trợ lẫn nhau giữa các giáo viên để nâng cao chất lượng và tạo hứng thú học tập cho học sinh.
Trong năm học mới, Bộ sẽ tiến hành đánh giá toàn diện chương trình mới sau một chu kỳ triển khai, xác định nguyên nhân, hạn chế và đề xuất các giải pháp điều chỉnh nhằm đảm bảo tính thực chất, hiệu quả và bền vững của chương trình.
**Giải quyết tình trạng thiếu giáo viên**
Tình trạng thiếu giáo viên vẫn là một thách thức lớn đối với nhiều địa phương. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, số lượng học sinh liên tục tăng trong những năm gần đây đã làm tăng nhu cầu về giáo viên. Trong hai năm học gần nhất, số lượng giáo viên cần bổ sung lần lượt là 13.600 và 22.000.
Nguyên nhân chính của tình trạng này là do nguồn tuyển dụng còn hạn chế. Ở một số môn học như Tin học, Ngoại ngữ và Nghệ thuật, các trường sư phạm gặp khó khăn trong việc tuyển sinh do thu nhập của giáo viên còn thấp. Ngoài ra, quy trình phân bổ và tuyển dụng biên chế ở nhiều địa phương còn chậm trễ.
Để giải quyết vấn đề này, Bộ đã chỉ đạo các trường đại học mở các ngành đào tạo giáo viên theo nhu cầu thực tế của địa phương, đặc biệt là các môn học đặc thù. Bộ cũng yêu cầu các địa phương tuyển dụng đủ số lượng biên chế được giao, rà soát và sắp xếp lại mạng lưới trường lớp, đồng thời có các chính sách thu hút, hỗ trợ giáo viên và bố trí kinh phí để thuê giáo viên hợp đồng.
**Kỳ thi tốt nghiệp THPT theo chương trình mới**
Bộ trưởng khẳng định, kỳ thi tốt nghiệp THPT hiện nay là kỳ thi quốc gia duy nhất dành cho tất cả học sinh, đánh giá chung về chất lượng đầu ra của cấp THPT. Do đó, việc duy trì kỳ thi này là cần thiết để đánh giá mức độ đạt chuẩn giáo dục phổ thông giữa các vùng miền, cung cấp dữ liệu quốc gia cho việc nghiên cứu, xây dựng và điều chỉnh chính sách chung. Kết quả của kỳ thi là thước đo đầu ra của bậc phổ thông và là nguồn thông tin tham khảo cho các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp trong công tác tuyển sinh.
Dự kiến từ năm 2027, kỳ thi tốt nghiệp sẽ được tổ chức trên máy tính. Bộ đang tích cực chuẩn bị hệ thống phần mềm và có thể thử nghiệm cho hơn 100.000 học sinh ngay trong năm học tới.
Bên cạnh đó, Bộ đang hoàn thiện đề án và trình Chính phủ phê duyệt, huy động các chuyên gia xây dựng ngân hàng câu hỏi thi chuẩn hóa và tiếp tục phối hợp với Ban Cơ yếu Chính phủ để đảm bảo an toàn trong quá trình vận chuyển và bảo mật đề thi.
**Nâng cao năng lực số cho giáo viên và học sinh**
Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, việc nâng cao năng lực số cho giáo viên và học sinh là vô cùng quan trọng. Để thúc đẩy điều này, Bộ đã ban hành Khung năng lực số cho người học với 6 nhóm năng lực cốt lõi.
Bộ cũng đang chuẩn bị ban hành Chiến lược chuyển đổi trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục, Đề án bồi dưỡng năng lực số, năng lực AI và cập nhật nội dung về AI trong chương trình phổ thông. Mục tiêu là ứng dụng AI một cách tổng thể, có trách nhiệm, hướng tới một nền giáo dục hiện đại, linh hoạt và công bằng.
Đồng thời, Bộ đẩy mạnh dạy học và kiểm tra trực tuyến, thúc đẩy hệ sinh thái AI trong giáo dục. Đây sẽ là môi trường thực tiễn quan trọng giúp giáo viên và học sinh phát triển năng lực số một cách thực chất và hiệu quả.
**Cơ hội và thách thức của ngành giáo dục**
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, năm học này, ngành giáo dục đứng trước những cơ hội chưa từng có. Sự quan tâm và kỳ vọng của Đảng và Nhà nước đối với giáo dục và đào tạo là rất lớn. Đặc biệt, việc Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục đào tạo là một nền tảng chính trị quan trọng, thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa công cuộc đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục.
Cùng với đó, một chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển giáo dục đang được xây dựng. Bốn đạo luật quan trọng của ngành (Luật Nhà giáo, Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp sửa đổi) đã và dự kiến được ban hành trong năm nay sẽ tạo nền tảng vững chắc, giúp vận hành một nền giáo dục hiện đại, đồng bộ và hiệu quả.
Việc chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và giáo dục STEM cũng đang mở ra những cơ hội để giáo dục bước vào giai đoạn nâng cao chất lượng và đổi mới toàn diện.
Tuy nhiên, việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp đặt ra yêu cầu cao về quản trị sự thay đổi trong bộ máy và nhân sự. Các vấn đề như công bằng giáo dục, dạy thêm học thêm, tuyển dụng và luân chuyển giáo viên cũng là những thách thức cần được giải quyết một cách quyết liệt.
**Thông điệp gửi đến thầy và trò**
Nhân dịp khai giảng năm học mới, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn gửi lời nhắn nhủ đến toàn thể thầy cô giáo và các em học sinh trên cả nước: “2025-2026 là năm học rất quan trọng, với nhiều việc lớn phải thực hiện và nhiều cơ hội để đổi mới. Từ khóa của năm học này là ‘triển khai’. Đó là tập trung triển khai thật tốt các chủ trương, chính sách, giải pháp về giáo dục, và cũng là cách để toàn ngành vừa kế thừa, phát huy những thành tựu đạt được trong 80 năm qua, khắc phục những tồn tại hiện có, vừa khai mở những con đường mới cho giáo dục Việt Nam.”
Bộ trưởng nhấn mạnh, giáo dục là sự nghiệp trăm năm, đòi hỏi tầm nhìn, sự kiên trì, tinh thần công bằng và trách nhiệm cao nhất. Ông kêu gọi toàn ngành chuẩn bị tâm thế, tinh thần và điều kiện tốt nhất, cùng đoàn kết, chung sức để có một năm học mới bận rộn nhưng đầy niềm vui và thành công.
Admin
Nguồn: VnExpress
