Keiko Fukuda, một cái tên gắn liền với nghị lực phi thường và lòng kiên định, đã dành trọn gần một thế kỷ cuộc đời mình cho tatami – tấm thảm tập truyền thống trong võ đường Nhật Bản. Quyết định theo đuổi con đường võ đạo tưởng chừng nhỏ bé ấy đã biến bà trở thành biểu tượng truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ, và di sản của bà vẫn sống mãi sau khi bà qua đời vào năm 2013.
Sinh ra vào năm 1913 tại Tokyo trong một gia đình có truyền thống võ thuật lâu đời, Fukuda lớn lên trong không khí võ đạo. Cha bà là một võ sư samurai, còn ông nội là một bậc thầy kiếm đạo. Tuy nhiên, thay vì tiếp nối con đường quen thuộc của gia đình, Fukuda đã chọn judo, một môn võ còn khá mới mẻ vào thời điểm đó.
Bước ngoặt lớn trong cuộc đời Fukuda đến khi bà được Jigoro Kano (1860-1938), người sáng lập judo, mời gia nhập Kodokan, trung tâm judo hàng đầu thế giới tại Tokyo. Tại đây, bà được tập luyện cùng nhóm nữ môn sinh đầu tiên. Fukuda sau này được biết đến là nữ học trò sống lâu nhất của Kano, trở thành cầu nối trực tiếp với người sáng lập judo. Để theo đuổi đam mê judo, Fukuda đã từ chối cuộc hôn nhân sắp đặt và chấp nhận cuộc sống độc thân.
Trong sự nghiệp của mình, Fukuda không chỉ nổi tiếng nhờ những thành tích thi đấu và cấp bậc đai đẳng cao, mà còn bởi những nỗ lực không ngừng trong việc bảo tồn các di sản võ thuật có nguy cơ bị lãng quên. Bà được xem là người có công lớn trong việc gìn giữ Joshi goshinho kata, bài quyền tự vệ dành cho nữ giới, vốn đã bị Kodokan bỏ qua trong hệ thống chính thức. Việc duy trì kata này không chỉ mang ý nghĩa về mặt kỹ thuật mà còn khẳng định vai trò của phụ nữ trong judo.
Sau Thế chiến thứ Hai, Fukuda rời Nhật Bản và định cư tại San Francisco, nơi bà thành lập võ đường Soko Joshi Judo Club, một trong số ít các dojo dành riêng cho nữ giới. Năm 1974, bà khởi xướng trại huấn luyện thường niên Joshi Judo Camp, thu hút các nữ judoka từ khắp nơi trên thế giới. Những hoạt động này không chỉ tạo ra một môi trường tập luyện lý tưởng mà còn xây dựng một cộng đồng quốc tế, nơi phụ nữ có thể kết nối, chia sẻ và khẳng định vị thế của mình trong võ đạo.
Triết lý sống và võ thuật của Fukuda được gói gọn trong ba từ: “Be strong, be gentle, be beautiful” (Hãy mạnh mẽ, hãy dịu dàng, hãy xinh đẹp). Bà tin rằng judo không chỉ rèn luyện sức mạnh thể chất mà còn nuôi dưỡng nhân cách, giúp phụ nữ khẳng định giá trị bản thân mà không đánh mất vẻ đẹp nữ tính. Hình ảnh bà miệt mài trên tatami ở tuổi ngoài 90 đã trở thành minh chứng sống động cho thấy judo không có giới hạn về tuổi tác hay giới tính.
Mặc dù phải đối mặt với nhiều rào cản, đặc biệt là việc phụ nữ gần như không được công nhận ở các cấp bậc cao trong judo, Fukuda vẫn kiên trì vượt qua mọi khó khăn. Năm 1972, bà trở thành người phụ nữ đầu tiên được Kodokan phong 6 đẳng. Đến năm 1994, bà đạt 9 đẳng, một thứ bậc gần như chỉ dành cho nam giới. Và vào năm 2011, ở tuổi 98, Fukuda được trao 10 đẳng judo, cấp bậc cao nhất, trở thành người phụ nữ đầu tiên và duy nhất trong lịch sử đạt được vinh dự này.
Những đóng góp của Fukuda không chỉ giới hạn trong lĩnh vực võ đạo mà còn được xã hội ghi nhận. Năm 2006, Chính phủ Nhật Bản đã trao tặng bà Huân chương Order of the Sacred Treasure vì những cống hiến của bà cho thể thao và văn hóa. Năm 2012, bộ phim tài liệu “Mrs. Judo: Be Strong, Be Gentle, Be Beautiful” được công chiếu, ghi lại những hình ảnh chân thực về cuộc sống và sự nghiệp của Fukuda. Các tư liệu cá nhân của bà hiện đang được lưu trữ tại Thư viện Schlesinger, Đại học Harvard, khẳng định tầm ảnh hưởng sâu rộng của bà, vượt ra ngoài phạm vi võ thuật.
Sức ảnh hưởng của Fukuda còn được thể hiện qua cách báo chí phương Tây ca ngợi bà. Khi bà qua đời vào năm 2013, tờ The New York Times đã đăng một bài viết trang nhất với tiêu đề “Trailblazer in Judo” (Người tiên phong trong Judo), thể hiện sự công nhận đối với vai trò của bà trong việc mở ra cơ hội cho phụ nữ trong môn võ này. Tờ The Telegraph ca ngợi bà là “người gìn giữ tinh thần nguyên thủy của Kano”. Trước đó, từ những năm 1960-1970, tạp chí Black Belt Magazine đã đăng tải nhiều bài viết giới thiệu về Fukuda, coi bà là gương mặt đại diện cho cộng đồng nữ judoka thời kỳ đầu.
Hơn một thập kỷ sau ngày Fukuda qua đời, câu nói “Be strong, be gentle, be beautiful” vẫn vang vọng trong các võ đường judo trên toàn thế giới. Bà không chỉ là một huyền thoại võ thuật mà còn là minh chứng cho thấy sức mạnh thực sự nằm trong trái tim và ý chí của con người. Di sản của bà sẽ tiếp tục truyền cảm hứng cho các thế hệ võ sĩ judo trong tương lai.
Admin
Nguồn: VnExpress
