Một nghiên cứu gần đây của Phó Giáo sư Rembrand Koning tại Trường Kinh doanh Harvard và các cộng sự đã chỉ ra một xu hướng đáng chú ý: phụ nữ có xu hướng e ngại sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) hơn nam giới, mặc dù lợi ích mà AI mang lại cho cả hai giới là tương đương.
Dữ liệu thu thập từ tháng 11/2022 đến tháng 5/2024 cho thấy, trong số khoảng 200 triệu người dùng ChatGPT hàng tháng, phụ nữ chỉ chiếm 42%. Tỷ lệ này ở Perplexity là 42,4% và Claude là 31,2%. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, trong số 3.821 công cụ và ứng dụng tích hợp AI tạo sinh từ tháng 8/2022 đến tháng 7/2025, người dùng là nữ giới chỉ chiếm 34,3%.
Phân tích tổng hợp từ 18 nghiên cứu khác, với sự tham gia của khoảng 143.000 người trên toàn cầu, cũng cho thấy phụ nữ ít sử dụng AI tạo sinh hơn nam giới khoảng 20%. Theo Koning, xu hướng này khá nhất quán ở nhiều quốc gia khác nhau, từ các nước có thu nhập cao như Mỹ, Canada, Nhật Bản đến các nước có thu nhập thấp hoặc trung bình như Ấn Độ, Brazil, Kenya.
Thống kê từ công ty kiểm toán Deloitte năm 2023 cũng cho thấy tỷ lệ phụ nữ Mỹ sử dụng AI tạo sinh chỉ bằng một nửa so với nam giới, và khoảng cách này chỉ thu hẹp một chút vào năm 2024.
Một khảo sát khác trên 18.000 người lao động từ 11 ngành nghề khác nhau vào năm 2024, do Đại học Chicago hợp tác với Cục Thống kê Đan Mạch thực hiện, cho thấy phụ nữ có xu hướng sử dụng ChatGPT cho công việc ít hơn nam giới 16%, ngay cả khi so sánh những người có cùng ngành nghề và trách nhiệm công việc.
Vậy, điều gì lý giải cho sự e ngại này? Một số nghiên cứu cho thấy nhiều phụ nữ lo ngại về các vấn đề đạo đức khi sử dụng AI, hoặc sợ bị đồng nghiệp và bạn bè nghi ngờ về năng lực. Theo Forbes, họ có thể lo lắng về chi phí tiềm ẩn khi dựa vào thông tin do máy tính tạo ra, hoặc sợ bị coi là thiếu đạo đức hoặc “gian lận”.
Phụ nữ thường cảm thấy thoải mái hơn khi sử dụng AI cho các nhiệm vụ cụ thể như viết, biên tập hoặc lặp lại các quy trình, thay vì sử dụng nó như một đối tác chiến lược để đưa ra quyết định. Tuy nhiên, một nghịch lý thú vị là các startup do phụ nữ lãnh đạo lại thường có tính đổi mới cao.
Phó Giáo sư Alisa Sydow của Trường Kinh doanh ESCP, người làm việc với nhiều nữ lãnh đạo quan tâm đến AI tạo sinh, nhận thấy rằng họ thường suy nghĩ rất kỹ về lý do và cách sử dụng công nghệ này. Họ đặt ra những câu hỏi như liệu AI có giúp tăng lòng tin của khách hàng hay không, hoặc liệu nó có ảnh hưởng đến quyền riêng tư dữ liệu hay không.
Sydow giải thích rằng những “điểm mù” đạo đức, rủi ro xã hội và khả năng ảnh hưởng đến uy tín đôi khi được họ quan tâm nhiều hơn so với nam giới. Các nhà sáng lập nữ giỏi thường xem xét nhiều yếu tố và so sánh chúng với nhau thay vì chỉ tập trung vào việc đưa sản phẩm ra thị trường một cách nhanh nhất.
Tuy nhiên, việc phụ nữ né tránh AI tạo sinh có thể khiến doanh nghiệp bỏ lỡ cơ hội tăng năng suất, và bản thân phụ nữ cũng có thể tụt hậu trong việc phát triển các kỹ năng cần thiết để thành công. Điều này có thể làm gia tăng khoảng cách giới tính về thu nhập và cơ hội nghề nghiệp.
Phó Giáo sư kinh tế Anders Humlum tại Trường Kinh doanh Booth thuộc Đại học Chicago cho biết, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng các công cụ như ChatGPT giúp tăng đáng kể năng suất. Do đó, việc phụ nữ ít sử dụng chúng có nghĩa là họ có thể bỏ lỡ những lợi ích quan trọng.
Để thu hẹp khoảng cách giới tính này, Koning đề xuất rằng các chủ doanh nghiệp có thể khuyến khích hoặc thậm chí yêu cầu nhân viên sử dụng AI tạo sinh. Ông nhấn mạnh rằng việc cả hai giới cùng sử dụng AI tạo sinh là rất quan trọng để đảm bảo rằng AI học hỏi từ tất cả mọi người và phát triển theo hướng trung lập. Nếu chỉ có nam giới là người dùng chính, AI tạo sinh có thể làm trầm trọng thêm những định kiến hoặc khuôn mẫu giới tính.
Một giải pháp khác là cung cấp các chương trình đào tạo và hỗ trợ tốt hơn. Ritu Jyoti, Giám đốc nghiên cứu thị trường dữ liệu và AI tại công ty International Data, gợi ý nên thiết lập các chương trình đào tạo toàn diện để đảm bảo mọi nhân viên, bất kể giới tính, đều sử dụng thành thạo các công cụ AI. Các chương trình này có thể bao gồm hội thảo, khóa học trực tuyến và các buổi tư vấn cá nhân.
Humlum cũng cho rằng các công ty nên cung cấp các chương trình đào tạo thiết thực, cung cấp cho nhân viên những ví dụ cụ thể về cách ChatGPT có thể hỗ trợ công việc của họ. Ông tin rằng đào tạo sẽ giúp tăng sự tự tin và giảm bớt những rào cản khi tiếp cận công nghệ mới.
Ngoài ra, Humlum khuyên các công ty nên lập ra các hướng dẫn rõ ràng để “bình thường hóa” việc sử dụng AI và khuyến khích nhân viên khám phá các công cụ này. Chia sẻ những tấm gương và câu chuyện thành công với AI, đặc biệt là những câu chuyện về phụ nữ đã hưởng lợi từ AI, cũng là một cách hiệu quả để thúc đẩy việc học hỏi lẫn nhau và khuyến khích việc sử dụng công cụ này nhiều hơn.
Admin
Nguồn: VnExpress
