Tại Nhật Bản, nơi tinh thần hiếu khách “omotenashi” được trân trọng, việc boa tiền (tip) từng được xem là điều không phù hợp. Tuy nhiên, sự gia tăng đáng kể lượng khách du lịch quốc tế đã dần thay đổi quan điểm này, mang đến những biến chuyển mới trong văn hóa dịch vụ. Dù vậy, Cơ quan Xúc tiến Du lịch Nhật Bản (JNTO) vẫn khẳng định trên trang web của mình rằng việc tip không phổ biến tại các quán bar, cà phê, nhà hàng, taxi hay khách sạn.
Theo số liệu từ JTB Tourism Research, trong nửa đầu năm nay, Nhật Bản đã đón hơn 21,5 triệu lượt khách quốc tế. Sự tăng trưởng này đã khiến nhiều nhà hàng, khách sạn phải làm quen với “văn hóa boa” còn xa lạ. Chuỗi nhà hàng Gyukatsu Motomura đã từng bối rối khi du khách bắt đầu boa tiền. Đại diện công ty cho biết, khách du lịch nước ngoài, đặc biệt là từ các quốc gia có truyền thống boa tiền, thường xuyên để lại khoản tiền này.
Sự thay đổi này kéo theo một vấn đề khác: tại Nhật Bản, tiền tip được xem là thu nhập và phải chịu thuế. Để giải quyết vấn đề này, từ năm ngoái, Gyukatsu Motomura đã lắp đặt “hộp tip” tại gần như tất cả 24 chi nhánh. Số tiền này được quản lý chặt chẽ, kiểm đếm định kỳ hai lần mỗi tháng và được đưa vào quỹ phúc lợi cho nhân viên. Trung bình mỗi cửa hàng thu được từ 20.000 đến 30.000 yen (tương đương 135-200 USD) mỗi tháng.
Ứng dụng quản lý nhà hàng Dinii cũng đã cho phép khách hàng boa tiền với mức tối đa 25% trên hóa đơn. Hệ thống này hiện đang được sử dụng tại hơn 900 cơ sở, đặc biệt phổ biến ở các khu du lịch nổi tiếng như Shinjuku (Tokyo) hay Namba (Osaka). Một nữ phục vụ tiết lộ rằng cô đã nhận được tới 70.000 yen chỉ trong một tháng nhờ ứng dụng này.
Một số chủ nhà hàng nhận thấy rằng việc có thêm tiền tip giúp nhân viên gắn bó hơn và tạo ra một môi trường làm việc tích cực. Tuy nhiên, công chúng Nhật Bản vẫn còn nhiều hoài nghi. Một thực khách bày tỏ: “Chúng tôi không muốn văn hóa boa tiền du nhập vào Nhật Bản”. Trên các trang mạng xã hội, nhiều người lo ngại rằng tiền tip có thực sự đến tay nhân viên hay bị nhà hàng giữ lại.
Trong bối cảnh chi phí sinh hoạt ngày càng tăng, các hộ gia đình Nhật Bản hiện phải chi gần 30% thu nhập cho thực phẩm, mức cao nhất trong vòng 43 năm, theo The Japan Times. Nhiều chuyên gia cho rằng tiền tip có thể hỗ trợ phần nào cho ngành dịch vụ, vốn đang phải đối mặt với tình trạng lương thấp và thiếu hụt nhân lực. Theo số liệu của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi, mức lương trung bình trong ngành dịch vụ lưu trú và ăn uống năm ngoái chỉ đạt 269.500 yen (tương đương 1.700 USD), thấp nhất so với tất cả các lĩnh vực khác.
Giáo sư Yoshiyuki Ishizaki, chuyên về tiếp thị du lịch tại Đại học Ritsumeikan, nhận xét: “Ở phương Tây, dịch vụ được xem là một thứ phải trả tiền. Ở Nhật Bản, mọi người không thoải mái khi định giá lòng hiếu khách bằng tiền bạc”.
Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng năng suất lao động khó có thể cải thiện nếu quan niệm “dịch vụ là miễn phí” không thay đổi. Ông đề xuất: “Lý tưởng nhất là các doanh nghiệp nên tính phí dịch vụ vào giá bán và đảm bảo lợi nhuận được phân bổ hợp lý cho nhân viên”.
Admin
Nguồn: VnExpress
