Tại hội thảo khoa học về tác động của điện khí hóa giao thông tới vấn đề ô nhiễm không khí ở Việt Nam, do Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường) và Đại học VinUni phối hợp tổ chức ngày 5/9, các chuyên gia đã thảo luận về những thách thức và cơ hội trong quá trình chuyển đổi sang giao thông điện.
GS.TS Phạm Văn Tân từ Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, nhấn mạnh điện khí hóa giao thông là xu hướng tất yếu, nhưng lộ trình chuyển đổi cần được xem xét cẩn trọng và bám sát thực tiễn. Ông Tân bày tỏ lo ngại rằng nhiều chính sách hiện tại có thể chưa xuất phát từ thực tế, đồng thời đặt vấn đề về áp lực lên sản lượng điện quốc gia nếu chuyển đổi toàn bộ phương tiện giao thông sang điện. “Liệu mạng lưới điện có đáp ứng đủ nhu cầu khi tiêu thụ điện tăng 10-15% mỗi năm?”, ông đặt câu hỏi.
Bên cạnh đó, GS Tân cũng chỉ ra những bất cập trong việc khuyến khích người dân chuyển sang sử dụng phương tiện công cộng, đặc biệt là sự kết nối kém giữa các loại hình giao thông và thiếu không gian cho người đi bộ.
PGS.TS Bùi Thị An, Viện trưởng Viện Tài nguyên Môi trường và Phát triển cộng đồng, đồng tình với việc chuyển đổi xanh trong giao thông là cần thiết, nhưng bà cho rằng một trong những khó khăn lớn là thuyết phục người dân và các nhà hoạch định chính sách về mức độ ô nhiễm do giao thông gây ra. Bà An đề xuất cần có các đo đạc, công bố số liệu khoa học và các công cụ tài chính hỗ trợ người dân chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện.
Về nguồn lực tài chính, TS Nguyễn Tú Anh từ Đại học VinUni dẫn ước tính của BloombergNEF cho biết Việt Nam cần đầu tư tới 2,4 nghìn tỷ USD (tính theo giá năm 2023) trong giai đoạn 2024-2050 để đạt mục tiêu net zero vào năm 2050. Riêng việc thực hiện sơ đồ điện 8 đã đòi hỏi khoản đầu tư ít nhất 134 tỷ USD trong 5 năm tới. TS Tú Anh cho rằng cần tận dụng giá trị từ tín chỉ carbon, đồng thời nêu vấn đề về việc liệu tín chỉ này có được tự do chuyển nhượng trên thị trường quốc tế hay không để tối ưu hóa hiệu quả tài chính.
Ông Nguyễn Đình Thọ, Viện phó Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, chia sẻ một số giải pháp giảm áp lực khi chấm dứt sử dụng xe máy xăng như thu phí vào nội đô và chuyển sang xăng sinh học. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý về nhược điểm của xăng sinh học, có thể gây hỏng hóc cho các xe không sử dụng vật liệu nhựa, cao su tốt.
Ông Thọ đề xuất ba giải pháp tổng thể: sử dụng tín chỉ carbon đối với nhiên liệu hóa thạch để thúc đẩy phát triển trạm sạc; sử dụng tín chỉ đối với xe điện để khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất xe xăng chuyển sang xe điện; và sử dụng tín chỉ cho xe không phát thải. Ông nhấn mạnh rằng giải pháp này nên áp dụng cho xe mới do số lượng xe máy hiện nay là rất lớn.
Trong bối cảnh đó, Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Hà Nội triển khai sớm các biện pháp mạnh để giảm phát thải từ giao thông và xử lý ô nhiễm môi trường đô thị, với lộ trình cụ thể đến năm 2030.
Theo đó, Hà Nội phải lập và công bố đề án vùng phát thải thấp trong quý III/2025, ban hành cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp phương tiện sử dụng năng lượng sạch và có chính sách khuyến khích người dân chuyển đổi sang phương tiện xanh hoặc giao thông công cộng trước ngày 30/9. Thành phố cũng đặt mục tiêu từ ngày 1/7/2026 sẽ không còn xe máy xăng dầu lưu thông trong khu vực vành đai 1, và đến năm 2030 sẽ mở rộng phạm vi hạn chế đến vành đai 3.
Những nỗ lực này cho thấy quyết tâm của Việt Nam trong việc giảm thiểu ô nhiễm không khí và thúc đẩy giao thông xanh, tuy nhiên, việc thực hiện thành công đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan và các giải pháp đồng bộ, phù hợp với điều kiện thực tế của đất nước.
Admin
Nguồn: VnExpress
