Viện Nghiên cứu thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE) đã chỉ ra thực trạng đầu cơ vẫn tồn tại trên thị trường nhà ở xã hội, gây ảnh hưởng tiêu cực đến những người có nhu cầu thực sự. Nhiều người mua nhà ở xã hội không nhằm mục đích để ở mà chỉ để sang nhượng kiếm lời, đẩy giá lên cao, làm méo mó thị trường và tước đi cơ hội tiếp cận nhà ở của người thu nhập thấp.
Để khắc phục tình trạng này, VARS IRE nhấn mạnh sự cần thiết của việc tăng cường thanh tra, xử phạt nghiêm minh cả chủ đầu tư bán sai đối tượng và người dân chuyển nhượng trái phép. Đồng thời, cần có một khung pháp lý rõ ràng quy định về việc bán lại nhà ở xã hội sau 5 năm sở hữu.
Theo đề xuất của VARS IRE, việc chuyển nhượng nhà ở xã hội chỉ nên được phép thực hiện cho những đối tượng đủ điều kiện mua nhà ở xã hội và đã được cơ quan chức năng xác nhận. Trong trường hợp bán cho người không thuộc diện chính sách, chủ sở hữu phải hoàn trả toàn bộ các ưu đãi đã được hưởng từ chương trình hỗ trợ. Quy định này vừa bảo đảm quyền lợi chính đáng của người mua, vừa hạn chế tình trạng đầu cơ, giữ đúng mục tiêu an sinh xã hội của loại hình nhà ở này.
Trước đó, chuyên gia bất động sản Lê Quốc Kiên cũng đã đề xuất kiểm soát chặt chẽ các giao dịch thứ cấp của nhà ở xã hội sau 5 năm sử dụng, đảm bảo đúng đối tượng và đúng trần giá để ngăn chặn đầu cơ. Ông Kiên cho rằng người mua thứ cấp cũng phải đáp ứng đủ điều kiện mua nhà ở xã hội, thay vì mở rộng ra thị trường tự do. Về mức tăng giá thứ cấp, ông đề xuất chỉ nên cho phép tăng tối đa 20% so với giá ban đầu sau mỗi 5 năm để bù đắp trượt giá, thay vì tăng gấp 1,5-2 lần ngay khi hết hạn chuyển nhượng như hiện nay. Ông Kiên nhấn mạnh: “Chỉ khi thực thi nghiêm các biện pháp này, nhà ở xã hội mới thực sự là mái ấm cho người lao động, thay vì trở thành kênh đầu tư sinh lời.”
Quan điểm này nhận được sự đồng tình từ nhiều chuyên gia trong ngành. Lãnh đạo một doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội tại TP HCM cho biết, việc tài sản tăng giá theo thời gian là một diễn biến bình thường, tuy nhiên, với nhà ở xã hội, việc sang tay với mức chênh lệch cao sau thời hạn cấm giao dịch cho thấy loại hình này đang bị lạm dụng sai mục đích. Từ một chính sách cung cấp chỗ ở giá rẻ cho người thu nhập thấp, nhà ở xã hội đang dần biến thành một công cụ đầu tư “chắc chắn có lãi”, khi chỉ cần chờ hết 5 năm là có thể bán ra ngoài với giá gấp đôi, thậm chí gấp ba.
Các chuyên gia đồng tình rằng nhà ở xã hội được xây dựng từ nguồn lực của xã hội, do đó không thể giao dịch như nhà ở thương mại. Việc giá thứ cấp tăng tự do không chỉ làm mất đi ý nghĩa ban đầu của loại hình nhà ở này, gây bất công, mà còn biến nó thành một công cụ để một nhóm người trục lợi từ chính sách an sinh.
Theo Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 100, người mua nhà ở xã hội không được phép bán, thế chấp hoặc cho thuê trong vòng 5 năm kể từ khi trả hết tiền mua nhà. Nếu muốn chuyển nhượng trong giai đoạn này, họ chỉ có thể bán lại cho Nhà nước, chủ đầu tư dự án hoặc người vẫn thuộc diện đủ điều kiện mua, với giá tối đa bằng giá gốc cộng chi phí sửa chữa, cải tạo (nếu có). Sau 5 năm, khi đã được cấp giấy chứng nhận, căn hộ được phép giao dịch theo cơ chế thị trường. Điều này thường dẫn đến tình trạng giá sang tay nhà ở xã hội tăng cao đột biến sau 5 năm, nhiều dự án tăng gấp 3-4 lần so với giá gốc từ chủ đầu tư.
Admin
Nguồn: VnExpress
