Bộ Công Thương đang lấy ý kiến về dự thảo quyết định liên quan đến lộ trình thí điểm áp dụng giá điện hai thành phần, một bước tiến quan trọng trong việc cải cách cơ chế giá điện hiện hành tại Việt Nam.
Hiện nay, Việt Nam áp dụng giá điện một thành phần, theo đó tiền điện được tính dựa trên sản lượng điện tiêu thụ. Tuy nhiên, cách tính này chưa phản ánh đầy đủ chi phí mà ngành điện phải chi trả, bao gồm khấu hao tài sản, chi phí đường dây và trạm biến áp. Cơ chế giá hai thành phần sẽ khắc phục điều này bằng cách tính tiền điện dựa trên cả sản lượng tiêu thụ và công suất đăng ký. Khách hàng sẽ trả tiền riêng cho mỗi kW công suất đăng ký hàng tháng, ngay cả khi không sử dụng hết công suất đó. Điều này khác với việc ngành điện phải gánh chịu chi phí và thu hồi thông qua việc điều chỉnh giá điện như hiện nay.
Dự thảo quyết định của Bộ Công Thương đề xuất lộ trình áp dụng giá điện hai thành phần theo bốn giai đoạn rõ ràng. Giai đoạn đầu tiên, kéo dài đến giữa năm sau, sẽ tập trung vào việc thí điểm cơ chế giá này cho các doanh nghiệp sản xuất tham gia mua bán điện trực tiếp với các đơn vị phát năng lượng tái tạo.
Trong giai đoạn này, Bộ Công Thương sẽ tiến hành khảo sát và thu thập dữ liệu đo đếm về sản lượng điện và đặc điểm sử dụng điện. Dữ liệu này sẽ được sử dụng để nghiên cứu và đề xuất cách tính giá phù hợp với các thông số đầu vào và nhóm khách hàng tham gia thử nghiệm.
Giai đoạn thứ hai, từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2026, sẽ tập trung vào công tác truyền thông và thí điểm trên giấy. Hóa đơn song song (không thanh toán thực tế) sẽ được phát hành cho tất cả khách hàng tham gia thí điểm, kèm theo hướng dẫn chi tiết về giá bán lẻ điện hai thành phần.
Giai đoạn ba là giai đoạn thử nghiệm chính thức kéo dài một năm, từ tháng 7 năm 2026 đến tháng 7 năm 2027. Trong thời gian này, cơ quan quản lý sẽ theo dõi và đánh giá sự thay đổi trong nhu cầu và hành vi sử dụng điện của khách hàng, phản ứng của thị trường, doanh thu bán điện, và điều chỉnh các thành phần trong cấu trúc biểu giá nếu cần thiết. Giai đoạn cuối cùng, bắt đầu từ tháng 8 năm 2027, Bộ Công Thương sẽ đánh giá kết quả và xem xét mở rộng áp dụng giá điện hai thành phần cho các nhóm khách hàng khác.
Theo dự thảo, EVN có trách nhiệm xây dựng, tính toán và đề xuất giá bán lẻ điện hai thành phần, trình Bộ Công Thương phê duyệt và thực hiện theo lộ trình đã định.
Việc cải tiến cơ chế giá điện là một phần quan trọng trong Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Nghị quyết này đặt mục tiêu xóa bỏ bù chéo giữa các nhóm khách hàng và các vùng miền. Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng giám đốc EVN, nhấn mạnh rằng việc áp dụng cơ chế giá điện hai thành phần là cần thiết để đạt được mục tiêu này.
Trước đó, vào tháng 11 năm 2024, EVN đã trình bày đề án giá điện hai thành phần, trong đó đơn vị tư vấn đề xuất thí điểm cơ chế này từ đầu năm nay, bắt đầu với nhóm khách hàng sản xuất tiêu thụ lượng điện lớn, chia theo các cấp điện áp khác nhau. Giá công suất (đồng/kW/tháng) sẽ được tính theo cấp điện áp, trong khi giá điện năng (đồng/kWh) sẽ áp dụng theo giờ bình thường, cao điểm và thấp điểm.
Việc cải cách cơ chế giá bán lẻ điện cần được xem xét kỹ lưỡng trong bối cảnh Việt Nam đang chuyển đổi sang cơ chế thị trường phát điện, bán buôn và bán lẻ điện. Việc áp dụng giá hai thành phần có thể ảnh hưởng đến các nhóm khách hàng và hộ gia đình, với khả năng tăng hoặc giảm chi phí so với cơ chế hiện hành. Do đó, việc thay đổi cơ chế tính giá điện cần được thực hiện theo lộ trình phù hợp, đồng thời đẩy mạnh công tác truyền thông để tạo sự đồng thuận trong xã hội.
Admin
Nguồn: VnExpress
