Quyết định tạm ngưng nhập khẩu gạo trong vòng 60 ngày kể từ ngày 1/9 của Philippines, thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam, đã tạo ra tâm lý thận trọng trong hoạt động thu mua tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Philippines hiện chiếm hơn 40% tổng lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam, khiến động thái này gây ra những lo ngại nhất định cho các doanh nghiệp.
Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đang có xu hướng hạn chế thu gom và dự trữ gạo do lo ngại rủi ro giá giảm và đầu ra không ổn định. Bà Hằng, một thương lái ở An Giang, chia sẻ rằng lượng mua vào hàng ngày đã giảm đáng kể, từ cả trăm tấn xuống chỉ còn nhập nhỏ giọt để bán cho các xưởng xay xát nội địa do nguồn vốn hạn chế.
Ông Nguyễn Chí Thành, Giám đốc ngành hàng lúa gạo Angimex, cũng cho biết công ty chỉ mua vừa đủ để đáp ứng nhu cầu kinh doanh trước mắt, không dám tích trữ nhiều dù giá thu mua hiện tại vẫn ở mức thấp.
Trên thị trường quốc tế, gạo 5% tấm của Việt Nam đang được chào bán với giá 399 USD/tấn, cao hơn so với gạo cùng loại của Thái Lan và Ấn Độ. Sự chênh lệch giá này làm gia tăng áp lực cạnh tranh, đặc biệt khi nhu cầu thị trường giảm và người mua có nhiều lựa chọn với giá cả cạnh tranh hơn.
Ngày 8/9, giá gạo nguyên liệu và thành phẩm trong nước vẫn duy trì ổn định. Gạo IR 50404 có giá 8.500-8.600 đồng/kg, OM 5451 dao động từ 7.700-7.900 đồng/kg, và OM 18 ở mức 9.600-9.700 đồng/kg. Tại các chợ bán lẻ, giá gạo thơm Thái hạt dài, Hương Lài và Đài Loan vẫn giữ ở mức 20.000-22.000 đồng/kg.
Tình hình tại Vĩnh Long, một địa phương có nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo sang Philippines, cũng đang gặp nhiều khó khăn. Hai doanh nghiệp xuất khẩu gạo lớn của tỉnh là Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Phước Thành IV và Công ty Lương thực Trà Vinh đều chịu ảnh hưởng trực tiếp từ quyết định của Philippines. Sở Công Thương Vĩnh Long đã ban hành công văn khẩn yêu cầu các doanh nghiệp trên địa bàn thận trọng và không nên có những hành động vội vàng trước tình hình mới.
Sở Công Thương Vĩnh Long khuyến nghị các doanh nghiệp chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh, đồng thời mở rộng thị trường để giảm thiểu rủi ro. Các đơn vị cũng được khuyến khích tích cực thu mua và tạm trữ lúa gạo cho nông dân để ổn định đầu ra. Sở cam kết sẽ theo dõi sát diễn biến thị trường, hỗ trợ thủ tục và kết nối thị trường, giúp doanh nghiệp hạn chế thiệt hại.
Theo số liệu thống kê, trong 8 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu 6,3 triệu tấn gạo, đạt giá trị 3,17 tỷ USD. Mặc dù sản lượng tăng nhẹ, nhưng giá trị lại giảm gần 18% do giá bình quân giảm. Philippines là thị trường nhập khẩu lớn nhất với 2,6 triệu tấn.
Trước tình hình này, Bộ Công Thương đã đưa ra cảnh báo các doanh nghiệp cần theo dõi sát tình hình và không nên tập trung quá nhiều vào một thị trường duy nhất. Đồng thời, Bộ cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc chủ động mở rộng sang các thị trường khác như Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, châu Phi và Trung Đông. Ngoài ra, cần tăng cường ký kết các hợp đồng dài hạn, đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch, nâng cao chất lượng và truy xuất nguồn gốc để đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ các thị trường khó tính.
Các chuyên gia trong ngành lúa gạo nhận định rằng, mặc dù giá gạo Việt Nam cao hơn so với Thái Lan và Ấn Độ, điều này không đồng nghĩa với việc mất thị phần. Uy tín về chất lượng và khả năng giao hàng ổn định giúp Việt Nam duy trì được các đơn hàng lớn. Một chuyên gia còn cho rằng cơ hội có thể mở ra ở các thị trường như châu Phi và Trung Đông khi nguồn cung từ Thái Lan và Ấn Độ gặp khó khăn do thời tiết và chính sách.
Bất chấp những thách thức từ thị trường Philippines, ngành gạo Việt Nam vẫn được kỳ vọng sẽ xuất khẩu hơn 8 triệu tấn trong năm 2025, giữ vững vị trí thứ hai trên thế giới. Các doanh nghiệp hy vọng rằng giá gạo sẽ phục hồi vào cuối năm khi nhu cầu toàn cầu tăng trở lại và Philippines nối lại hoạt động nhập khẩu.
Admin
Nguồn: VnExpress
