Sau khi con gái út yên bề gia thất, bà Hằng, nguyên giám đốc một doanh nghiệp may mặc ở Hà Nội, bắt đầu “cuộc cách mạng hôn nhân” của mình. Bà tâm sự: “Tôi cảm thấy như đã hết nhiệm kỳ, hoàn thành trách nhiệm với chồng con.”
Sau đám cưới của con gái, bà Hằng triệu tập một cuộc họp gia đình và tuyên bố sẽ sống cho bản thân từ nay trở đi. Chồng bà, ông Hoàng Văn Tiến, ban đầu không khỏi ngạc nhiên. Tuy nhiên, sau khi suy ngẫm, ông thừa nhận rằng cả hai không còn nhu cầu ràng buộc lẫn nhau. Ông Tiến đồng ý để vợ bán căn nhà cũ và dùng số tiền đó mua hai căn biệt thự liền kề.
Kể từ đó, cuộc sống của họ rẽ sang hai hướng khác nhau. Hàng ngày, bà Hằng lái xe đi học bơi, học thanh nhạc, những đam mê mà bà đã gác lại từ thời trẻ do gánh nặng mưu sinh, chăm sóc ba con và phục vụ chồng. Thỉnh thoảng, bà đi du lịch cùng bạn bè. Trong khi đó, tại ngôi nhà bên cạnh, ông Tiến cũng có không gian riêng cho bạn bè và những sở thích cá nhân. Ông thuê người giúp việc nấu ăn và dọn dẹp hàng ngày bằng tiền lương hưu của mình.
Họ vẫn nhắn tin cho nhau khi có những sự kiện chung cần tham dự, thỉnh thoảng mua quà cho nhau sau những chuyến du lịch hoặc công tác. Tuy nhiên, vợ chồng bà không chung đụng về tài chính và không dùng chung đồ đạc. Bà Hằng chia sẻ: “Chúng tôi sống tự do và không có nhu cầu ly hôn.”
Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh, một chuyên gia nghiên cứu về các xu hướng gia đình hiện đại tại trường Chính trị Khu vực II, cho biết rằng những cặp vợ chồng ly thân ở Việt Nam thường thuộc hai nhóm. Một nhóm chấp nhận ly thân vì bế tắc và thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề. Nhóm còn lại là những người “đạt đến sự thấu hiểu bản chất con người,” chấp nhận những nhu cầu khác biệt của bạn đời, tương tự như vợ chồng bà Hằng. Nhóm này thường ở độ tuổi từ 45 trở lên. Tiến sĩ Minh nhận định: “Họ giữ kết nối ở mức trách nhiệm xã hội, không còn kết nối về mặt cảm xúc.”
Có nhiều yếu tố dẫn đến sự xuất hiện của hiện tượng này. Phụ nữ Việt Nam ngày càng độc lập hơn về kinh tế, có tiếng nói hơn trong gia đình và không còn hoàn toàn phụ thuộc vào chồng. Khi con cái trưởng thành, họ cảm thấy đã “hoàn thành nhiệm vụ” và mong muốn được sống cho bản thân.
Tuổi thọ trung bình ngày càng tăng cũng góp phần làm gia tăng số lượng các “hôn nhân hết nhiệm kỳ.” Ngày nay, giai đoạn sau khi con cái trưởng thành kéo dài hơn, đặt ra câu hỏi về chất lượng cuộc sống trong 20-30 năm cuối đời nếu cuộc hôn nhân không còn hạnh phúc.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, yếu tố quan trọng nhất là sự thay đổi trong quan niệm về hôn nhân. Hôn nhân ngày nay không còn được xem là một “trách nhiệm trọn đời” bằng mọi giá, mà dần được nhìn nhận như một sự đồng hành. Khi sự đồng hành không còn nữa, người ta tìm kiếm những giải pháp khác thay vì cam chịu.
Trong nghiên cứu “Sự biến đổi giá trị hôn nhân của người Việt Nam hiện nay,” tiến sĩ Phạm Thị Thùy (ĐH Điện lực) cũng nhận thấy sự gia tăng của “hôn nhân độc lập,” một hình thức mà vợ chồng không sống chung hàng ngày để có không gian riêng.
Ông Hoàng Anh Tú, người quản trị một diễn đàn về hôn nhân với 180.000 thành viên, cho biết rằng phụ nữ thường là người chủ động lựa chọn cuộc sống này. Ông nói: “Đó là khi con cái đã lớn, gánh nặng tài chính đã nhẹ dần, và họ bắt đầu nghĩ về bản thân mình.”
Mô hình “hôn nhân hết nhiệm kỳ” tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau.
Đối với vợ chồng ông Nguyễn Quốc Cường, 62 tuổi, đó là sự chia tách về mặt địa lý. Sau khi về hưu, ông muốn về quê Nghệ An sống gần mẹ già, trong khi vợ ông đã quen với nhịp sống thành thị ở TP HCM. Họ quyết định để mỗi người được sống ở nơi mình mong muốn. Thỉnh thoảng, bà về quê thăm chồng hoặc ông vào thành phố thăm con cháu.
Bà Trần Thị Thao, 50 tuổi, ở Nam Định, xem đó là sự chia tách trong đời sống chăn gối. Do không còn nhu cầu về thể xác trong khi chồng vẫn đòi hỏi, bà sống trong cảm giác có lỗi vì “không làm tròn trách nhiệm của người vợ.” Cuối cùng, bà đề nghị chồng có thể tìm kiếm niềm vui bên ngoài, miễn là kín đáo và không ảnh hưởng đến danh dự gia đình. Bà tâm sự: “Từ sau quyết định đó, tôi cảm thấy như được giải phóng, có thời gian chăm sóc bản thân thay vì cảm thấy ngột ngạt bên chồng.”
Tiến sĩ Minh cho rằng nhiều người chọn “hôn nhân hết nhiệm kỳ” thay vì ly hôn vì ngại những rắc rối về thủ tục và bị ràng buộc bởi nhiều mối quan hệ xung quanh. Đối với nhiều cặp đôi lớn tuổi, hôn nhân còn định hình các mối quan hệ và là bộ mặt đối với con cháu, dòng họ. Việc ly hôn có thể kéo theo những phức tạp về phân chia tài sản và các vấn đề thừa kế. Vì vậy, việc sống như những đối tác hôn nhân trở thành một giải pháp ôn hòa, giữ lại vỏ bọc gia đình và giải phóng phần ruột.
Các chuyên gia thừa nhận rằng mô hình hôn nhân này chắc chắn sẽ gây ra tranh cãi trong xã hội. Bà Minh nhận định: “Nếu nhìn từ góc độ văn hóa truyền thống, đây là một sự lệch chuẩn. Nhưng thực chất, đó là một hiện thực xã hội đang diễn ra.”
Bà cũng cho rằng, nếu xu hướng này gia tăng một cách văn minh, nó có thể được xem là một sự tiến bộ về tinh thần, cho thấy xã hội dần chấp nhận sự đa dạng của các mô hình gia đình.
Tuy nhiên, lựa chọn này không phải là không có những nuối tiếc. Ông Hoàng Anh Tú chia sẻ rằng nhiều phụ nữ tâm sự trên diễn đàn rằng họ vẫn cảm thấy chạnh lòng khi phải sống độc lập trong hôn nhân. Ông nói: “Họ tiếc nuối về một lý tưởng về cuộc sống vợ chồng có đôi có bạn, đồng hành cùng nhau đến cuối đời. Chỉ những người thực sự coi hôn nhân như một nhiệm vụ và nay đã hoàn thành mới không cảm thấy buồn.”
Ông Quốc Cường cũng cho biết rằng ban đầu ông cảm thấy thoải mái với cuộc sống ở quê nhà bên mẹ già và những người bạn thuở nhỏ. Tuy nhiên, sâu thẳm trong lòng, ông vẫn mong muốn có người để trò chuyện mỗi tối. Ông tâm sự: “Tôi đã nhiều lần rủ bà ấy về quê, nhưng bà ấy không muốn, và tôi cũng không muốn rời thành phố.”
Sự tiếc nuối ấy cũng ẩn sâu trong tâm hồn bà Thu Hằng. Bà thừa nhận rằng đôi lúc bà vẫn mong muốn có chồng bầu bạn lúc tuổi già. Tuy nhiên, bà không tìm thấy tiếng nói chung với chồng trong cuộc hôn nhân của mình. Kể từ khi sống tách biệt, họ không còn cãi vã nhau nữa.
Trong ngăn kéo của mình, bà Hằng đã ký sẵn một tờ đơn ly hôn. Bà dặn các con rằng trước khi bà qua đời, hãy đặt tờ đơn đó bên cạnh bà. Bà nói: “Để kiếp sau, và cả kiếp sau nữa, chúng ta sẽ không còn gặp nhau và sống một cuộc sống vợ chồng như thế này.”
Admin
Nguồn: VnExpress
