Câu chuyện về “viên kẹo bằng cả đĩa rau luộc” của Kera từng gây xôn xao cộng đồng mạng, đặc biệt với những ai muốn bổ sung chất xơ nhưng lại ngại ăn rau. Sự xuất hiện của Hoa hậu Thùy Tiên xinh đẹp, Quang Linh Vlogs giản dị và Hằng Du Mục năng động trong các video quảng cáo đã thuyết phục hơn 56.300 người tin tưởng và mua kẹo Kera, với hy vọng về một “cuộc cách mạng” trong thói quen ăn uống.
Tuy nhiên, đằng sau vẻ hào nhoáng ấy là một kịch bản được dàn dựng kỹ lưỡng, dẫn đến cáo buộc về hành vi quảng cáo sai sự thật và thu lợi bất chính lên đến 12,4 tỷ đồng chỉ trong khoảng hai tháng.
Trước những sai phạm này, vào đầu tháng 9 vừa qua, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C01) đã đề nghị truy tố Nguyễn Thúc Thùy Tiên (Hoa hậu Hòa bình quốc tế năm 2021), Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng Du Mục, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt – CER), Phạm Quang Linh (Quang Linh Vlogs, Thành viên HĐQT), Lê Tuấn Linh (Giám đốc, đại diện pháp luật CER) và Lê Thành Công (Thành viên HĐQT) về tội Lừa dối khách hàng, theo khoản 2 Điều 198 Bộ luật Hình sự.
Thương vụ này bắt đầu vào tháng 7/2024 khi Quang Linh Vlogs cùng ba cộng sự là Trần Chí Tâm (trợ lý), Lê Thành Công (bạn), Phạm Thị Nhật Lệ (chị ruột) và Hằng Du Mục cùng nhau lên ý tưởng góp vốn mở công ty kinh doanh chung. Lê Thành Công đã đề xuất sản xuất kẹo làm từ rau củ quả sạch, nhận thấy tiềm năng phát triển và lợi nhuận lớn từ thị trường thực phẩm chức năng tại Việt Nam.
Lê Thành Công cũng mong muốn Hoa hậu Thùy Tiên tham gia dự án, vì biết rằng cô “không thích ăn rau”. Thùy Tiên vốn đã quen biết Quang Linh và Công từ trước, và đây không phải là lần đầu tiên họ hợp tác kinh doanh, khi trước đó đã cùng nhau mở một công ty phân phối độc quyền nước hoa.
Vào thời điểm đó, Hoa hậu Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục đều là những người nổi tiếng và có sức ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội, với tổng cộng hơn 6 triệu lượt theo dõi trên TikTok và Facebook cá nhân.
Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt (CER) được thành lập vào tháng 12/2024 tại TP.HCM, với vốn điều lệ ban đầu là 5 tỷ đồng, sau đó tăng lên 15 tỷ đồng. Ngành kinh doanh chính của công ty là sản xuất phim, quay video, chương trình truyền hình và kinh doanh thực phẩm. Trong số 6 cổ đông góp vốn, Quang Linh Vlogs nắm giữ 13,67% cổ phần, Hằng Du Mục 25%.
Theo thỏa thuận ban đầu, Thùy Tiên sẽ được hưởng 25% lợi nhuận từ việc kinh doanh kẹo Kera, trong khi 6 cổ đông của CER sẽ nhận phần còn lại. Cả nhóm thống nhất giao cho Lê Thành Công tìm kiếm nhà máy sản xuất, và Lê Tuấn Linh (bạn của Hằng Du Mục) giữ vai trò giám đốc, chịu trách nhiệm thực hiện các thủ tục pháp lý và vận hành công ty.
Bộ ba KOL (Key Opinion Leaders) gồm Thùy Tiên, Quang Linh và Hằng Du Mục đảm nhận việc quay video và livestream giới thiệu sản phẩm trên mạng xã hội. Riêng Hoa hậu Thùy Tiên còn đại diện hình ảnh cho thương hiệu và tham gia các sự kiện, hoạt động thiện nguyện của công ty.
Tháng 8/2024, CER hợp tác với Công ty Asia Life của Nguyễn Phong tại Đăk Lăk, một doanh nghiệp chuyên sản xuất các sản phẩm bảo vệ sức khỏe. Các vấn đề liên quan đến lựa chọn nguyên liệu, thành phần và giá cả đều do Công và Phong quyết định để “cạnh tranh với thị trường”. Slogan của sản phẩm là “hai viên kẹo tương ứng với một đĩa rau xanh luộc và đầy đủ vitamin cần thiết, dành cho người không ăn được nhiều rau”.
Đến tháng 10/2024, Asia Life hoàn thiện công thức kẹo với 29 nguyên liệu, trong đó hàm lượng của 10 loại bột rau củ quả dưới dạng “chiết xuất” chỉ chiếm 0,747%, và bắt đầu sản xuất từ ngày 5/12/2024. Đồng thời, Asia Life cũng chuẩn bị hồ sơ pháp lý để công bố sản phẩm.
Cơ quan điều tra cho biết, trong suốt quá trình nghiên cứu, thử nghiệm và sản xuất, Thùy Tiên và nhóm Chị Em Rọt, dù là chủ sở hữu, lại không quan tâm đến chất lượng và thành phần của sản phẩm. Thay vào đó, họ chỉ tập trung vào hình thức và mẫu mã của kẹo Kera để phục vụ cho việc quảng cáo trên mạng xã hội. Nhóm CER yêu cầu phải có hàng trong vòng 20 ngày để phục vụ cho buổi livestream đầu tiên, vì “cuối năm có nhiều chương trình”.
Ngày 12/12/2024, buổi livestream đầu tiên của bộ ba đã gây tiếng vang lớn, với hơn 2.800 đơn hàng và doanh thu 400 triệu đồng chỉ trong vài giờ. Từ đó, một “cơn sốt” trên thị trường thực phẩm chức năng mang tên kẹo rau củ Kera bắt đầu bùng nổ.
Nhận thấy tiềm năng tiêu thụ tốt và lợi nhuận cao, nhóm CER đã dốc sức “thổi phồng” sản phẩm. Họ bị cáo buộc biết rõ hàm lượng chất xơ chỉ đạt 0,935%/viên, nhưng vẫn bỏ qua các yếu tố về công dụng, thành phần và quy trình sản xuất, mà chỉ tập trung vào việc xây dựng kịch bản quảng cáo. Hình ảnh và danh tiếng cá nhân của bộ ba KOL được đặt lên hàng đầu. Riêng Thùy Tiên còn yêu cầu tăng lợi nhuận thêm 5-10% và được chấp thuận, nâng mức sở hữu lên 30% (tăng 5% so với thỏa thuận ban đầu).
Trên các kênh TikTok cá nhân của Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục đã diễn ra 6 buổi livestream quảng cáo và bán sản phẩm từ ngày 12/12/2024 đến 16/1/2025, trong đó Hoa hậu Thùy Tiên tham gia 3 buổi.
Tại các buổi livestream này, Thùy Tiên, Quang Linh và Hằng liên tục giới thiệu và quảng bá sai sự thật về công dụng của kẹo Kera. Quang Linh nói rằng “một viên kẹo sẽ tương ứng với một đĩa rau luộc của mọi người vì cái phần rau củ quả bổ sung chất xơ”, và “không có rau thì đã có sản phẩm rất là dễ ăn như thế này”.
Hoa hậu Thùy Tiên chia sẻ: “Kera là một loại kẹo bổ sung chất xơ, dinh dưỡng cho tất cả mọi người chứ không chỉ dành riêng cho người không ăn rau giống mình. Trong mỗi viên kẹo có 10 loại rau củ quả khác nhau cùng với các loại vitamin”.
Để thuyết phục và tạo ấn tượng mạnh mẽ hơn với khách hàng, bộ ba KOL còn trực tiếp đến các nông trại ở Đăk Lăk để quay video về quy trình khép kín và tự nhiên của “rau củ sạch”. Các đạo cụ như mũ, áo dài tay, găng tay, ủng, xe công nông và rổ đựng củ quả đã được chuẩn bị sẵn.
Do không có vùng nguyên liệu thực tế, nhóm này đã mượn vườn cà rốt của nông dân địa phương để giả làm “trang trại rộng 300 ha”. Vì cà rốt, rau má và 10 loại rau củ quả khác không đúng mùa vụ, họ đã mua sẵn từ bên ngoài và mang vào vườn để Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs và Hoa hậu Thùy Tiên “diễn”.
Hoa hậu Thùy Tiên, trong trang phục làm vườn màu xanh, còn cầm củ cà rốt tươi nguyên rễ để ăn sống, nhằm “thuyết phục khách hàng”. Các video sau đó được dàn dựng, ghép nhạc và chỉnh sửa công phu để đăng tải lên mạng xã hội.
Sau những quảng cáo phóng đại này, trong khoảng hai tháng từ ngày 12/12/2024 đến khi bị phản ánh về chất lượng vào giữa tháng 2/2025, CER đã bán được 129.617 hộp kẹo Kera cho 56.385 khách hàng, thu về 17,5 tỷ đồng. Sau khi trừ đi số tiền đã thanh toán cho đơn vị sản xuất, nhóm này bị cơ quan điều tra cáo buộc thu lợi bất chính 12,4 tỷ đồng.
Trước làn sóng chỉ trích từ dư luận, vào đầu tháng 3, Hoa hậu Thùy Tiên đã đăng bài xin lỗi, nói rằng đã “không kiểm chứng kỹ thông tin khi tham gia quảng cáo”, nhưng không thừa nhận kẹo Kera là sản phẩm của mình và cộng sự. Đến giữa tháng đó, Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục đã tổ chức họp báo cùng công ty CER, cúi đầu xin lỗi người tiêu dùng và thừa nhận những sai sót trong quá trình truyền thông sản phẩm.
Ngoài số tiền thu lợi bất chính bị cáo buộc chung, Hằng Du Mục còn được CER trả tiền hoa hồng liên kết qua TikTok là 177 triệu đồng, và Quang Linh Vlogs được trả 182 triệu đồng. “Riêng Thùy Tiên được Công ty CER trả tiền hoa hồng bằng phương thức tiếp thị liên kết qua TikTok là 6,8 triệu đồng do bán được 11.724 sản phẩm tại các phiên livestream”, kết luận điều tra nêu rõ.
Hiện tại, các bị can và những người liên quan đã nộp lại tổng cộng 14,8 tỷ đồng để khắc phục hậu quả vụ án. Trong đó, Hoa hậu Thùy Tiên được đánh giá là thành khẩn khai báo và tự nguyện nộp lại 3,2 tỷ đồng; Quang Linh Vlogs nộp lại 1,2 tỷ đồng; Hằng Du Mục nộp 2,1 tỷ đồng.
Liên quan đến hành vi Sản xuất hàng giả là thực phẩm của Nguyễn Phong và một số bị can khác, cơ quan điều tra còn phát hiện các dấu hiệu tội phạm khác trong việc tiêu thụ và quảng bá sản phẩm. Do tính chất phức tạp và để thuận lợi cho việc xử lý, một phần hành vi đã được tách thành một vụ án khác “nhằm bảo đảm điều tra triệt để”.
C01 cho rằng, những sai phạm này xảy ra do hệ thống pháp luật về quảng cáo còn nhiều lỗ hổng. Các quy định hiện hành đã cấm hành vi quảng cáo gian dối, gây hiểu lầm về sản phẩm, đặc biệt là việc sử dụng người nổi tiếng để xác nhận công dụng khi chưa được kiểm chứng khoa học. Quảng cáo phải thể hiện rõ là quảng cáo và minh bạch về mối quan hệ tài trợ.
Trên thực tế, quảng cáo trực tuyến của người nổi tiếng thường “biến tướng” dưới dạng giới thiệu sản phẩm như trải nghiệm cá nhân, không gắn nhãn quảng cáo và không tiết lộ việc được trả tiền. Điều này khiến người xem nhầm tưởng đó là những lời khuyên chân thành. Đến nay, vẫn chưa có cơ chế kiểm duyệt nội dung quảng cáo trên không gian mạng, trong khi bất kỳ cá nhân nào cũng có thể quảng bá thực phẩm trên mạng xã hội mà các cơ quan chức năng khó có thể phát hiện, kiểm tra và giám sát.
Vụ việc này không chỉ là một bài học đắt giá cho những người nổi tiếng khi tham gia quảng cáo sản phẩm, mà còn là lời cảnh tỉnh về sự cần thiết của việc hoàn thiện hệ thống pháp luật để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong môi trường quảng cáo trực tuyến ngày càng phức tạp.
Admin
Nguồn: VnExpress
