Ngày 8/9, Tòa án Nhân dân Hà Nội mở phiên tòa xét xử vụ án vi phạm quy định về đấu thầu, liên quan đến 29 bị cáo, trong đó có ông Nguyễn Duy Hưng, cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Thuận An. Vụ án xảy ra tại các tỉnh Bắc Giang, Tuyên Quang, Quảng Ninh, Hà Nội và Cục Đường bộ Việt Nam.
Nhiều cựu cán bộ cấp cao và cán bộ địa phương cũng bị đưa ra xét xử vì “tạo điều kiện không minh bạch” cho ông Hưng. Trong số này có ông Phạm Thái Hà, cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, nguyên trợ lý của Chủ tịch Quốc hội, và ông Lê Ô Pích, cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang.
Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao cáo buộc ông Hưng đã “lợi dụng mối quan hệ thân thiết” với một số lãnh đạo để can thiệp, gây ảnh hưởng đến các địa phương và Bộ Giao thông Vận tải. Điều này giúp Tập đoàn Thuận An được tạo điều kiện tham gia đấu thầu và thi công các dự án.
Ông Hưng bị cáo buộc trực tiếp gặp gỡ những người có thẩm quyền liên quan đến việc chỉ đạo, triển khai dự án để thỏa thuận về tỷ lệ phần trăm hoa hồng, thông đồng và móc ngoặc trong 5 dự án, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 120 tỷ đồng.
Tại phiên tòa, ông Hưng khai rằng Tập đoàn Thuận An có vốn điều lệ 800 tỷ đồng, trong đó ông nắm giữ 86% cổ phần, vợ ông 10% và bố đẻ 4%. Công ty hoạt động trong lĩnh vực xây dựng. Ông thừa nhận hành vi như cáo trạng truy tố, nhưng cho biết hai trong số năm dự án có giá dự toán quá thấp, ông từng định từ bỏ, nhưng do địa phương nhờ nên đã tiếp tục thực hiện.
Cụ thể, tại Tuyên Quang, có gói thầu dự án cao tốc Tuyên Quang – Phú Thọ trị giá 488 tỷ đồng do Ban Quản lý Dự án tỉnh làm chủ đầu tư. Do quen biết từ trước, ông Hưng đã gặp ông Trần Viết Cương, khi đó là Giám đốc Ban Quản lý dự án, để xin tham gia và được đồng ý. Ông Cương còn chuyển cho ông Hưng file dự toán.
Ông Hưng khai rằng sau khi chuyển file cho nhân viên tập đoàn xem, họ báo lại giá dự toán rất thấp và đề nghị không tham gia. Ông đã thông báo lại với ông Cương về việc này.
Trước lời từ chối, ông Cương đã thuyết phục Thuận An tham gia 50%, hứa sẽ bố trí nhà thầu khác và “sau này có dự án khác thuận lợi hơn, Ban Quản lý sẽ ủng hộ lại”. Vì lời hứa này, ông Hưng đã chấp nhận tham gia 50% gói thầu và chỉ đạo Tổng Giám đốc phối hợp với các nhà thầu liên danh để tìm “quân xanh, quân đỏ”, lên kịch bản đấu thầu và trúng thầu.
Cách làm tương tự cũng được ông Hưng áp dụng với dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 14E thuộc địa phận tỉnh Quảng Nam, do Ban Quản lý số 4 của Cục Đường bộ (nay là Bộ Xây dựng) làm chủ đầu tư.
Tại dự án này, Thuận An không cần móc nối ai vì ông Nguyễn Quang Huy, Giám đốc Ban Quản lý khi đó, là đồng nghiệp cũ của ông Hưng tại Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 4 (Cienco 4).
Khi ông Hưng ngỏ lời, ông Huy đã ủng hộ và hứa sẽ giao cho Thuận An hai gói thầu xây lắp. Tuy nhiên, sau khi khảo sát hiện trường và rà soát hồ sơ thiết kế, dự toán, ông Hưng nhận thấy hồ sơ dự toán “rất thấp” nên trả lời “không thể tham gia”.
Tương tự như ở Tuyên Quang, ông Huy đã thuyết phục ông Hưng tiếp tục thực hiện công trình, hứa sẽ “hỗ trợ tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn, giảm bớt thiệt hại”, dù không nói rõ “thiệt hại” ở đây là gì.
Ông Hưng khai rằng cả hai dự án đều được thực hiện “vì tiền ít” và do “được nhờ”. Tuy nhiên, cáo trạng của Viện Kiểm sát xác định tổng trị giá hai dự án lên tới 937 tỷ đồng. Sau mỗi lần đấu thầu thành công, Thuận An đều trích hàng chục tỷ đồng để “cảm ơn”. Người nhận nhiều nhất lại chính là người đã “nhờ vả”.
Cụ thể, ở Tuyên Quang, ông Trần Viết Cương đã nhận 12,5 tỷ đồng, các cấp dưới nhận 160 triệu đồng. Tại Ban Quản lý dự án 4, Thuận An chi gần 14 tỷ đồng, trong đó ông Huy nhận khoảng 9,2 tỷ đồng và ông Vũ Hải Tùng, cựu Chi cục trưởng Quản lý xây dựng đường bộ, Cục Đường bộ Việt Nam, nhận 4,65 tỷ đồng.
Ông Hưng thừa nhận rằng tất cả các gói thầu do Tập đoàn Thuận An thi công đều “hỗ trợ” cho Ban Quản lý dự án “tiền công tác”, thường là 3% tiền thanh toán trước thuế. Tiền “lại quả” cho các quan chức được lấy từ các nhà thầu, công ty liên doanh hoặc bằng cách “gửi giá” (khống giá) tại các đơn vị cung cấp vật liệu.
Ngoài hai dự án bị “chê ít”, các dự án còn lại đều “đủ tốt” để ông Hưng phải huy động các mối quan hệ cấp cao để có được.
Dự án cầu Đồng Việt tại huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang, với gói thầu trị giá 1.100 tỷ đồng là một ví dụ. Theo cáo trạng và lời khai tại tòa, ông Hưng có mối quan hệ từ trước với ông Phạm Thái Hà và ông Dương Văn Thái, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang.
Để có dự án, ông Hưng đã gọi điện thoại hẹn gặp ông Thái và kể cho ông Hà về việc sắp đến Bắc Giang. Ông Hưng khai đã hỏi ông Hà có nên gọi điện cho “lãnh đạo cấp cao” để nhờ nói với ông Thái hay không, và ông Hà đã đồng ý.
Một tuần sau, trên đường về Bắc Giang gặp ông Thái, ông Hưng nhắn tin cho ông Hà, dặn “lát nữa có gì em gọi điện cho anh chuyển máy để nói chuyện với lãnh đạo”. Tuy nhiên, ông Hà đang bận và dặn ông Hưng liên lạc trực tiếp hoặc qua thư ký của lãnh đạo.
Tại cuộc gặp, ông Thái chia sẻ dự án này yêu cầu công nghệ cao nhưng “toàn bộ nhà thầu của Bắc Giang không ai đủ năng lực”. Ông Thái nói nếu Thuận An và liên danh thực hiện thì sẽ ủng hộ.
Tại phiên tòa, ông Hưng không khai về việc có gọi điện cho “lãnh đạo cấp cao” hay không, nhưng thừa nhận hôm đó “được việc” và đã nhắn tin khoe với ông Hà. Hai tuần sau, ông Thái nhờ ông Hưng tổ chức một buổi ăn cơm thân mật.
Cáo trạng xác định vào cuối tháng 12/2021, tại nhà Chủ tịch Quốc hội khi đó có tổ chức bữa cơm tối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Giang. Tại đây, ông Hà giới thiệu với ông Thái rằng Thuận An là “đơn vị có năng lực” và nhờ “các anh quan tâm, xem xét cho tập đoàn tham gia dự án cầu Đồng Việt”.
Với sự “mở đường” này, Thuận An được can dự vào từng chi tiết của hồ sơ thầu, được trực tiếp xem xét, đánh giá và thậm chí yêu cầu điều chỉnh tiêu chí đấu thầu để phù hợp với năng lực, giúp trúng gói thầu.
Một bữa ăn khác do ông Hưng tổ chức cũng giúp Thuận An được tham gia thi công dự án cầu Vĩnh Tuy 2. Dù cáo trạng xác định ông Phạm Thái Hà có “tác động” để Tập đoàn Thuận An có công trình này, nhưng tại tòa, ông Hưng khẳng định do trước đó làm tốt hai gói thầu dự án Đê An Dương nên có quan hệ tốt với Ban Quản lý dự án.
Khi biết đến dự án cầu Vĩnh Tuy 2, ông Hưng chủ động xin gặp ông Phạm Hoàng Tuấn, khi đó là Giám đốc Ban Quản lý dự án Hà Nội, để trình bày. Ông Hưng khai rằng “sau buổi ăn sáng tại nhà của lãnh đạo”, ông Tuấn biết ông có các mối quan hệ nên đã đồng ý giúp đỡ.
Theo cáo trạng, ông Tuấn không chỉ đồng ý mà còn đốc thúc cấp phó và các cán bộ dưới quyền tận tình giúp đỡ bằng nhiều cách. Đặc biệt, Thuận An còn được tạo điều kiện chấm thầu trước, chỉ ra những thiếu sót để bổ sung, đảm bảo thắng các nhà thầu còn lại. Kết quả, Thuận An trúng gói thầu 290 tỷ đồng.
Trong vụ án này, ông Dương Văn Thái, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang, bị khởi tố về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã yêu cầu điều tra bổ sung để “làm rõ số tiền đã nhận” của ông Thái. Cơ quan điều tra đã quyết định tách vụ án, tách hành vi của ông Thái để xác minh và kết luận điều tra, đề nghị truy tố riêng. Sai phạm của một số cá nhân khác sẽ tiếp tục được điều tra, xử lý.
Phiên tòa vẫn đang tiếp diễn, làm rõ thêm các tình tiết liên quan đến hành vi sai phạm của các bị cáo, thể hiện quyết tâm xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và củng cố niềm tin của người dân vào công lý.
Admin
Nguồn: VnExpress
