Tại hội nghị triển khai Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số diễn ra ngày 8/9 tại Hà Nội, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn tập trung nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ để giải quyết những vấn đề cấp bách của ngành.
Một trong những trọng tâm là giải quyết tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng, đặc biệt là cát. Bộ trưởng giao Viện Vật liệu xây dựng và Viện Khoa học công nghệ Giao thông Vận tải nghiên cứu các giải pháp phát triển vật liệu thay thế cát xây dựng và cát san lấp, đặc biệt cho các công trình và nền móng đường bộ cao tốc.
Ngoài ra, Viện Khoa học công nghệ Giao thông Vận tải và Trường Đại học Giao thông Vận tải được giao nhiệm vụ tìm kiếm các giải pháp sử dụng vật liệu tái chế và vật liệu mới nhằm rút ngắn thời gian chờ lún, từ đó đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án cao tốc.
Thực tế, theo số liệu từ Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), trữ lượng cát tự nhiên phục vụ san lấp ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long chỉ khoảng 37 triệu m3. Trong khi đó, nhu cầu cát cho 6 tuyến cao tốc triển khai giai đoạn 2022-2025 tại khu vực này đã lên tới gần 50 triệu m3. Chưa kể, các dự án giao thông cấp tỉnh cũng cần tới 36 triệu m3 cát.
Tình trạng khan hiếm cát cũng diễn ra tại nhiều dự án giao thông ở miền Bắc và miền Trung, đẩy giá cát tự nhiên lên cao so với những năm trước. Nguồn cung cát tự nhiên ngày càng giảm do lượng cát từ thượng nguồn đổ về không đủ bù đắp lượng khai thác, dẫn đến nguy cơ sụt lún và sạt lở bờ sông nếu khai thác quá mức.
Bên cạnh vấn đề vật liệu xây dựng, hội nghị cũng đề cập đến việc ứng dụng khoa học công nghệ trong phát triển đô thị và giao thông. Các viện, trường đại học được giao nghiên cứu giải pháp phát triển đô thị thông minh, hệ thống giao thông thông minh, ứng dụng mô hình BIM và trí tuệ nhân tạo (AI) trong khảo sát, thiết kế và vận hành công trình xây dựng, cũng như nghiên cứu chuyển giao công nghệ đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị.
Để tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý giao thông, Cục Đường bộ Việt Nam sẽ chủ trì, phối hợp với Tập đoàn Viettel và VNP xây dựng kế hoạch tổng thể ứng dụng hệ thống quản lý giao thông thông minh trên toàn quốc, dự kiến hoàn thành trong quý I/2026. Đồng thời, Cục cũng sẽ xây dựng kế hoạch tổng thể chuyển đổi số trong hoạt động quản lý xây dựng, hoàn thành trong tháng 12.
Trong giai đoạn 2021-2025, ngành xây dựng và giao thông đã tập trung vào cung cấp dịch vụ công trực tuyến và xây dựng cơ sở dữ liệu. Bộ Xây dựng đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, vươn lên vị trí dẫn đầu về cung cấp dịch vụ công trong hai năm 2023-2024.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cũng chỉ ra những thách thức mà ngành xây dựng đang phải đối mặt. Đó là tình trạng dây chuyền, thiết bị lạc hậu, hiệu suất thấp tại một số đơn vị; việc khai thác và sử dụng tài nguyên khoáng sản chưa hiệu quả, còn lãng phí và phụ thuộc vào nguyên liệu truyền thống; cùng với đó là tác động môi trường từ hoạt động xây dựng và khí thải từ phương tiện giao thông chưa đạt chuẩn.
Ngoài ra, sự liên kết giữa viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp còn lỏng lẻo, thiếu cơ chế phối hợp hiệu quả để thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Thị trường khoa học và công nghệ phát triển chậm, giao dịch mua bán công nghệ còn ít, chưa trở thành động lực quan trọng thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong ngành.
Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhấn mạnh: “Muốn nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và hội nhập sâu rộng, chúng ta phải lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm nền tảng.”
Admin
Nguồn: VnExpress
