Trong khoảng 15 năm trở lại đây, xu hướng sử dụng tiền đạo cánh phải thuận chân trái đã trở thành một trào lưu không thể phủ nhận trong bóng đá hiện đại. Những ngôi sao như Lionel Messi, Arjen Robben, Gareth Bale và Angel Di Maria là những người tiên phong cho xu hướng này. Tiếp nối thành công của họ, những cái tên như Mohamed Salah, Riyad Mahrez, Michael Olise và Lamine Yamal đã chứng minh sự hiệu quả của lối chơi này. Điểm chung giữa các cầu thủ này là khả năng đi bóng từ phần sân nhà, đột phá vào trung lộ và tung ra những cú dứt điểm hiểm hóc, thay vì chỉ đơn thuần bám biên và tạt bóng. Lối chơi này đã chứng minh được tính hiệu quả cao, khiến các câu lạc bộ không ngừng tìm kiếm và đào tạo những cầu thủ có phẩm chất tương tự.
Vào cuối thế kỷ trước, bóng đá Anh chứng kiến sự thống trị của các cầu thủ chạy cánh truyền thống với kỹ năng tạt bóng điêu luyện. Sơ đồ 4-4-2, với hai tiền đạo trung tâm, hai tiền vệ trung tâm và hai tiền vệ cánh, trở nên vô cùng phổ biến. Manchester United dưới thời huấn luyện viên Alex Ferguson là một ví dụ điển hình, với Ryan Giggs thuận chân trái chơi ở cánh trái và David Beckham thuận chân phải chơi ở cánh phải. Nhiệm vụ chính của họ là tạt bóng vào vòng cấm địa để tạo cơ hội cho đồng đội. Việc mạo hiểm đột phá vào trung lộ không chỉ làm giảm chiều rộng đội hình, gây ra tình trạng tắc nghẽn ở khu vực giữa sân mà còn khiến đội bóng đối mặt với nguy cơ bị phản công.
Tuy nhiên, bóng đá ngày nay đã có nhiều thay đổi đáng kể. Các tiền đạo cánh, đặc biệt là những người thuận chân trái khi chơi ở cánh phải, thường có xu hướng di chuyển cắt vào trung lộ. Tại đây, họ có nhiều lựa chọn hơn, bao gồm dứt điểm, tiếp tục đi bóng để gây rối loạn hàng phòng ngự đối phương, thực hiện những đường chọc khe sắc sảo hoặc phối hợp chồng biên với đồng đội để tạo ra các tình huống tấn công nguy hiểm.
Phân tích dữ liệu cho thấy sự thay đổi chiến thuật này là hoàn toàn hợp lý. Theo thống kê của tờ The Athletic, chỉ có khoảng 1,3% số quả tạt trực tiếp dẫn đến bàn thắng. Ngay cả khi tính cả những bàn thắng được ghi trong vòng sáu giây sau quả tạt, tỷ lệ này cũng chỉ tăng lên 2%. Với việc tạt cánh đơn thuần ngày càng kém hiệu quả, các đội bóng bắt đầu chuyển đổi từ sơ đồ 4-4-2 sang 4-3-3 hoặc 4-2-3-1. Trong bối cảnh đó, vai trò của các tiền đạo cánh phải thuận chân trái và tiền đạo cánh trái thuận chân phải ngày càng trở nên quan trọng. Thành công của Barcelona với Lionel Messi và Neymar, hay Real Madrid với Cristiano Ronaldo và Gareth Bale, rồi Bayern Munich với Arjen Robben và Franck Ribery là những minh chứng rõ ràng cho điều này.
Rogerio Ferreira, huấn luyện viên từng phát triển các tài năng trẻ Estevao và Endrick tại Palmeiras, nhận xét: “Nếu bạn thuận chân phải, chơi ở cánh phải và nhận bóng 10 lần, bạn có thể sẽ chạy ra biên đến bảy lần. Nhưng nếu bạn thuận chân trái và chơi ở cánh phải, bạn có thể di chuyển cắt vào trung lộ và tạo ra những cơ hội ghi bàn dễ dàng hơn. Điều này cũng có thể bù đắp cho việc tiền đạo trung tâm ghi được ít bàn thắng hơn”.
Việc sử dụng tiền đạo cánh phải thuận chân trái, hoặc tiền đạo cánh trái thuận chân phải, cũng tạo ra một hiệu ứng dây chuyền trên khắp mặt sân. Thay đổi rõ ràng nhất là vai trò ngày càng quan trọng của các hậu vệ cánh. Trước đây, hậu vệ cánh không cần phải tham gia tấn công quá nhiều. Nhưng ngày nay, họ phải đảm nhận nhiều nhiệm vụ hơn, bao gồm bao quát toàn bộ chiều dài sân, giữ vị trí ở biên khi tiền đạo cánh di chuyển vào trung lộ, tạt bóng hiệu quả và đảm bảo sự an toàn cho hàng phòng ngự.
Sự thay đổi trong vai trò của tiền đạo cánh cũng tác động đến vai trò của tiền đạo trung tâm. Thay vì chỉ tập trung vào việc dứt điểm, tiền đạo trung tâm ngày nay cần phải biết phối hợp với đồng đội, tạo ra cơ hội và thậm chí là sáng tạo ra các tình huống tấn công. Roberto Firmino khi còn thi đấu cho Liverpool và Karim Benzema khi khoác áo Real Madrid là hai ví dụ điển hình cho sự thay đổi này.
Việc tiền đạo trung tâm kiến tạo, tiền đạo cánh di chuyển vào trung lộ và hậu vệ cánh dâng cao cũng đòi hỏi các tiền vệ trung tâm phải thận trọng hơn, nếu không muốn bị đối phương phản công và xé toạc đội hình. Georginio Wijnaldum khi còn chơi cho Liverpool là một ví dụ, khi anh chuyển từ một tiền vệ con thoi chuyên ghi bàn thành một cầu thủ tranh chấp bóng trên phần sân đối phương và phân phối bóng.
Vậy tại sao việc mua một tiền đạo cánh phải thuận chân trái lại tốn kém đến vậy? Các nghiên cứu cho thấy chỉ có khoảng 20% số cầu thủ thuận chân trái, và trong số đó chỉ có khoảng 80% là phù hợp để chơi ở cánh phải. Khi tính đến tất cả các yếu tố cần thiết khác, như tốc độ, thể lực, khả năng rê bóng và sự bình tĩnh khi dứt điểm, cơ hội tìm thấy một cầu thủ nổi bật càng trở nên mong manh. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi ở cấp độ cao nhất, những cầu thủ như Lionel Messi, Arjen Robben, Gareth Bale hay Mohamed Salah chỉ xuất hiện với tần suất khoảng ba năm một lần, hoặc thậm chí lâu hơn.
Ngày nay, các câu lạc bộ đều chú trọng đến việc mua hoặc đào tạo các tiền đạo cánh phải thuận chân trái. Họ tìm kiếm những tài năng này từ rất sớm, sẵn sàng chi đậm để đạt được mục tiêu và tránh nguy cơ để vuột mất họ vào tay đối thủ.
“Khi tôi còn làm việc ở Bahia, các tuyển trạch viên thường nói: ‘Nếu chúng ta có một cầu thủ nhanh nhẹn và có khả năng một đấu một tốt, hãy xếp cậu ấy chơi ở vị trí tiền đạo cánh, vì đó là vị trí được định giá cao nhất trên thế giới’. Các câu lạc bộ có thể sản sinh ra nhiều hậu vệ hoặc tiền vệ trung tâm, nhưng mẫu cầu thủ này là người mà chúng tôi luôn tìm kiếm. Điều này gần như đúng với mọi câu lạc bộ ở Brazil”, Ferreira cho biết thêm.
Trên thị trường chuyển nhượng toàn cầu, các tiền đạo cánh phải thuận chân trái ngày càng trở nên đắt đỏ. Trang Transfermarkt hiện định giá Lamine Yamal ở mức 235 triệu đô la Mỹ. Real Madrid gần đây đã chi 74 triệu đô la Mỹ, bao gồm cả các khoản phụ phí, để mua Franco Mastantuono, trong khi Chelsea đã bỏ ra 78 triệu đô la Mỹ để ký hợp đồng với Estevao. Cả ba cầu thủ này đều sinh năm 2007 và mới chỉ chơi bóng chuyên nghiệp trong khoảng hai năm. Điều này cho thấy giá trị và tiềm năng to lớn mà các câu lạc bộ nhìn thấy ở những tài năng trẻ này.
Admin
Nguồn: VnExpress
