Trong những năm gần đây, điều trị ung thư phổi đã có những bước tiến đáng kể nhờ sự ra đời của liệu pháp nhắm trúng đích và liệu pháp miễn dịch, bên cạnh các phương pháp truyền thống như phẫu thuật, hóa trị và xạ trị.
Liệu pháp nhắm trúng đích sử dụng các loại thuốc đặc hiệu, có khả năng can thiệp chính xác vào các tế bào ung thư mang đột biến gene nhất định. Ví dụ, các bệnh nhân có đột biến gene EGFR, ALK, ROS1… có thể hưởng lợi từ phương pháp điều trị này. Ưu điểm vượt trội của thuốc nhắm trúng đích so với hóa trị là khả năng chỉ tác động lên tế bào ung thư, giảm thiểu ảnh hưởng đến tế bào khỏe mạnh, từ đó giảm tác dụng phụ và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.
Hiện nay, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã cấp phép cho hơn 10 loại thuốc nhắm trúng đích khác nhau trong điều trị ung thư phổi. Tuy nhiên, mỗi loại thuốc chỉ phát huy hiệu quả với một đột biến gene nhất định. Do đó, việc xét nghiệm gene để xác định sự hiện diện của các đột biến gene đặc hiệu là vô cùng quan trọng, giúp bác sĩ lựa chọn loại thuốc phù hợp nhất cho từng bệnh nhân.
Đối với liệu pháp miễn dịch, các bác sĩ cần đánh giá sự phù hợp của bệnh nhân thông qua các xét nghiệm miễn dịch, đặc biệt là xét nghiệm đánh giá mức độ bộc lộ dấu ấn PD-L1. PD-L1 là các protein trên bề mặt tế bào ung thư, có khả năng “qua mặt” hệ miễn dịch, ngăn chặn sự tấn công của hệ miễn dịch vào khối u.
Xét nghiệm PD-L1 được thực hiện trên mẫu mô khối u, kết quả thường được biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm, cho biết tỷ lệ tế bào ung thư biểu hiện PD-L1. Nếu tỷ lệ này cao (trên 50%), bệnh nhân có nhiều khả năng đáp ứng tốt với các thuốc miễn dịch ức chế PD-L1. Tỷ lệ PD-L1 càng cao, khả năng đáp ứng với thuốc miễn dịch càng lớn.
Hiện nay, các xét nghiệm gene và miễn dịch đã trở thành quy trình thường quy tại nhiều bệnh viện lớn, trong đó có Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội. Bệnh nhân chỉ cần thực hiện sinh thiết một lần duy nhất để làm các xét nghiệm cần thiết, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí so với việc thực hiện nhiều xét nghiệm đơn lẻ.
Sau khi có kết quả xét nghiệm gene và miễn dịch, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị cá thể hóa, phù hợp nhất với đặc điểm sinh học của từng bệnh nhân. Ví dụ, bệnh nhân có đột biến gene đã có thuốc nhắm trúng đích sẽ được ưu tiên điều trị bằng thuốc nhắm trúng đích. Ngược lại, nếu không có đột biến gene phù hợp nhưng có mức độ bộc lộ PD-L1 cao, bệnh nhân có thể được chỉ định điều trị bằng thuốc miễn dịch.
Admin
Nguồn: VnExpress
