U23 Việt Nam đã chính thức giành quyền tham dự Vòng chung kết U23 châu Á 2026 sau chiến thắng tối thiểu 1-0 trước U23 Yemen. Đây là lần thứ sáu liên tiếp đội tuyển U23 Việt Nam góp mặt ở sân chơi châu lục, một thành tích đáng ghi nhận. Trong khi người hâm mộ và giới truyền thông hân hoan với những mỹ từ như “chiến thắng xứng đáng” và “tấm vé ngọt ngào,” một góc nhìn tỉnh táo hơn cho thấy rằng, sự góp mặt thường xuyên này không hẳn là minh chứng cho sự lớn mạnh thực sự của bóng đá Việt Nam, mà có phần nhờ vào yếu tố may mắn.
Việc giành vé tham dự Vòng chung kết U23 châu Á không đồng nghĩa với việc U23 Việt Nam đã đạt đến đẳng cấp châu lục. Thể thức vòng loại hiện tại của Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các đội bóng Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Chỉ cần giành vị trí nhất bảng hoặc là một trong bốn đội nhì bảng có thành tích tốt nhất từ gần 11 bảng đấu, các đội đã có thể giành quyền đi tiếp.
So với các cường quốc bóng đá của châu lục như Saudi Arabia, Uzbekistan, Nhật Bản hay Qatar, việc U23 Việt Nam thường xuyên được xếp vào nhóm hạt giống số 1 (dựa trên thành tích từ các kỳ trước) giúp đội tuyển có cơ hội rơi vào những bảng đấu dễ thở hơn, tránh phải đối đầu sớm với các đối thủ mạnh. Điều này tạo ra một vòng lặp tích cực: thành tích ổn định giúp duy trì vị trí hạt giống, và vị trí hạt giống lại mang đến những bảng đấu dễ dàng hơn.
Ví dụ, tại vòng loại năm nay, U23 Việt Nam nằm cùng bảng với Singapore, Yemen và Bangladesh. Đây đều là những đội bóng không được đánh giá cao và đang trong giai đoạn tái thiết. Dù không thể phủ nhận những nỗ lực của các cầu thủ, việc vượt qua vòng loại trong một bảng đấu như vậy không phải là một kỳ tích.
Khu vực Đông Nam Á từ lâu đã được xem là “vùng trũng” của bóng đá châu lục, và điều này vẫn đúng ở cấp độ U23. Trong khoảng 5 năm trở lại đây, nhiều đội bóng trong khu vực đang gặp khó khăn trong việc tìm lại vị thế của mình. Thái Lan đối mặt với sự bất ổn về nhân sự, Malaysia thiếu định hướng rõ ràng, còn Indonesia vẫn đang loay hoay tìm kiếm công thức thành công. Trình độ của các đội bóng đồng cấp không có sự cải thiện đáng kể, thậm chí một số nền bóng đá còn đang trên đà đi xuống.
Trong bối cảnh đó, sự nổi lên của U23 Việt Nam không phải là do sự vươn mình mạnh mẽ, mà là nhờ duy trì được sự ổn định tương đối, đủ để vượt qua vòng loại. Đây là một lợi thế, và cũng là một phần may mắn khi so sánh với các đối thủ trong khu vực đang gặp khủng hoảng.
Mặc dù việc liên tục góp mặt tại Vòng chung kết U23 châu Á là một thành tích đáng ghi nhận, nhưng màn trình diễn của U23 Việt Nam tại các vòng chung kết gần đây đặt ra câu hỏi: chúng ta đang tiến tới đâu? Năm 2018, dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Park Hang-seo, U23 Việt Nam đã tạo nên kỳ tích khi lọt vào trận chung kết. Tuy nhiên, đó là một hành trình mang tính thời điểm. Kể từ đó, đội tuyển chưa từng vượt qua vòng bảng ở các kỳ vòng chung kết tiếp theo. Những thất bại trước các đối thủ như Hàn Quốc, Iraq, UAE hay Uzbekistan cho thấy sự khác biệt lớn về trình độ, tư duy chiến thuật và khả năng chịu áp lực.
May mắn không phải là một điều tiêu cực. Trong bóng đá, cũng như trong cuộc sống, yếu tố này luôn tồn tại. Tuy nhiên, nếu quá phụ thuộc vào may mắn để đánh giá thực lực, chúng ta sẽ phải trả giá. Điều đáng lo ngại là việc liên tục vượt qua vòng loại có thể khiến dư luận và thậm chí cả giới chuyên môn rơi vào ảo tưởng về sức mạnh. Việc không đặt ra những câu hỏi như “Tại sao chúng ta luôn bị loại ở vòng bảng?” hay “Làm thế nào để tiến xa hơn thay vì chỉ đủ điểm để đi tiếp?” sẽ khiến bóng đá Việt Nam dậm chân tại chỗ.
Cần phải thừa nhận rằng, ở châu Á, có ít nhất 15-20 đội bóng có nền tảng đào tạo trẻ tốt hơn, giải vô địch quốc gia chất lượng hơn và hệ thống vận hành bóng đá bài bản hơn so với Việt Nam. Nếu chỉ hài lòng với việc “vượt qua vòng loại,” khoảng cách này sẽ không thể được thu hẹp.
Để tiến xa hơn ở sân chơi châu lục, chúng ta cần bắt đầu lại từ những điều cơ bản nhất:
Cần tập trung vào đào tạo trẻ: Các học viện bóng đá như HAGL Arsenal JMG, PVF, Viettel cần được nhân rộng và hoạt động hiệu quả hơn. Cầu thủ trẻ cần được tạo điều kiện thi đấu thường xuyên tại V-League thay vì phải ngồi dự bị hoặc ra nước ngoài chỉ để đánh bóng tên tuổi.
Xây dựng một lối chơi rõ ràng: Bóng đá Việt Nam hiện tại thiếu một triết lý thống nhất từ cấp độ trẻ đến đội tuyển quốc gia. Không thể mãi dựa vào cảm hứng cá nhân hay những khoảnh khắc tỏa sáng để đạt được kết quả.
Tạo ra sự cạnh tranh nội bộ khốc liệt hơn: Khi vị trí trong đội hình U23 được định đoạt từ trước, hoặc phụ thuộc vào mối quan hệ giữa câu lạc bộ và huấn luyện viên, chúng ta sẽ khó có thể phát hiện ra những nhân tố mới thực sự chất lượng.
Tóm lại, việc U23 Việt Nam liên tiếp giành vé tham dự Vòng chung kết U23 châu Á là một thành tích đáng mừng, nhưng cần được nhìn nhận một cách khách quan. Đó là kết quả của sự may mắn, sự sa sút của các đối thủ và những nỗ lực duy trì sự ổn định, chứ chưa phản ánh sự phát triển vượt bậc về chất lượng. Nếu không tỉnh táo để nhận ra điều này, chúng ta sẽ mãi hài lòng với những tấm vé “vừa đủ” thay vì mơ đến một ngày thực sự vươn tầm châu lục.
Admin
Nguồn: VnExpress
