Vào tháng 2/2021, một vụ tai nạn giao thông đã xảy ra tại tỉnh Hà Nam, Trung Quốc, khi xe của gia đình bà Zhang đâm vào dải phân cách bê tông sau khi va chạm với một chiếc SUV và một chiếc sedan. Theo hồ sơ bệnh án, vụ tai nạn khiến bố mẹ bà Zhang bị chấn động não và phải nhập viện điều trị trong bốn ngày. Thời điểm đó, bà Zhang và người cháu nhỏ trên xe may mắn không bị thương.
Vụ việc khởi nguồn cho một loạt tranh chấp pháp lý kéo dài giữa bà Zhang và hãng xe điện Tesla do tỷ phú Elon Musk lãnh đạo. Tesla nổi tiếng với công nghệ pin tiên tiến, hệ thống tự lái và mạng lưới trạm sạc toàn cầu, đồng thời là một trong những công ty tiên phong trong lĩnh vực xe điện.
**Tranh cãi về lỗi phanh**
Cảnh sát giao thông kết luận rằng vụ tai nạn là do lỗi của bố bà Zhang vì không giữ khoảng cách an toàn. Tuy nhiên, bà Zhang khẳng định rằng hệ thống phanh của chiếc xe đã gặp trục trặc, dẫn đến mất kiểm soát. Bà đã nộp đơn khiếu nại lên cơ quan quản lý thị trường địa phương, yêu cầu được hoàn tiền và bồi thường. Để làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn, bà Zhang yêu cầu Tesla cung cấp toàn bộ dữ liệu trước va chạm từ chiếc xe của mình, nhưng đã bị hãng từ chối.
Bất bình trước thái độ của Tesla, bà Zhang cho biết: “Nhân viên Tesla rất ngạo mạn và gây khó khăn khi giải quyết khiếu nại của tôi. Tôi vô cùng tức giận.”
Vài tuần sau, bà Zhang đã treo băng rôn với dòng chữ “Tesla bị hỏng phanh” lên chiếc xe bị hư hỏng của mình trước một đại lý Tesla ở Trịnh Châu. Bà còn ngồi trên nóc xe, dùng loa để thu hút sự chú ý và lớn tiếng: “Phanh Tesla Model 3 bị hỏng. Một gia đình bốn người suýt chết”. Tiếp đó, bà đỗ chiếc xe hỏng của mình bên ngoài một triển lãm ôtô ở Trịnh Châu để gây sức ép.
Tuy nhiên, những hành động này không mang lại kết quả. Tesla vẫn từ chối cung cấp dữ liệu và quá trình hòa giải không đạt được thỏa thuận nào.
**Biểu tình tại triển lãm ô tô Thượng Hải**
Với hy vọng tiếp cận được các lãnh đạo cấp cao của Tesla, bà Zhang và một người bạn đã mặc áo phông in dòng chữ “Phanh hỏng” và đến triển lãm ô tô Thượng Hải vào tháng 4/2021. Tại đây, họ đã cố gắng nói chuyện với các giám đốc điều hành của Tesla, nhưng không thành công.
Trong một khoảnh khắc cao trào, người bạn của bà Zhang, đang mang thai sáu tháng, đã hét lớn: “Phanh Tesla bị hỏng!”. Bản thân bà Zhang cũng trèo lên nóc một chiếc xe trưng bày và bắt đầu la hét. Sự việc được nhiều người chứng kiến và lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội Trung Quốc. Bà Zhang sau đó bị nhân viên an ninh kéo ra ngoài và bị tạm giữ năm ngày.
Tesla cáo buộc bà Zhang hành động có dàn dựng và cho rằng có người đứng sau, với mục đích đòi bồi thường nhiều hơn. Tuy nhiên, bà Zhang khẳng định rằng hành động của mình là bột phát do quá bức xúc. Bà đã kiện Tesla tội phỉ báng vì cho rằng những bình luận của vị giám đốc điều hành đã cố tình biến bà thành kẻ gây rối để đánh lạc hướng dư luận khỏi những thiếu sót của công ty.
Đáp lại, Tesla đã kiện ngược lại bà Zhang.
**Thua kiện liên tiếp**
Tesla cáo buộc bà Zhang cố tình lan truyền thông tin sai lệch, gây tổn hại đến thương hiệu và yêu cầu bồi thường thiệt hại 5 triệu nhân dân tệ (684.000 USD). Vụ kiện được tòa án thụ lý vào tháng 10/2021.
Cùng thời điểm, Tesla phải đối mặt với làn sóng chỉ trích tại Trung Quốc khi nhiều chủ xe công khai phàn nàn về các lỗi phanh, cháy pin, tăng tốc không kiểm soát và các vấn đề khác. Các cơ quan quản lý Trung Quốc đã triệu tập Tesla để làm rõ những lo ngại về chất lượng.
Dưới áp lực từ các cơ quan quản lý, Tesla công bố dữ liệu từ xe của bà Zhang, cho biết bố bà đã lái xe với tốc độ gần 120 km/h và hệ thống phanh đã hoạt động để giảm mức độ va chạm. Tuy nhiên, việc Tesla công khai dữ liệu, bao gồm cả số đăng ký xe của bà Zhang, đã khiến bà và gia đình bị đe dọa và lộ thông tin cá nhân trên mạng. Bà Zhang cũng đặt câu hỏi về tính xác thực của dữ liệu do Tesla cung cấp.
Bà Zhang tiếp tục kiện Tesla lần thứ hai vào tháng 3/2022 vì xâm phạm quyền riêng tư, nhưng đều thất bại trong cả hai vụ kiện chống lại Tesla.
Trong phiên tòa kín vào tháng 5/2024, tòa án Thượng Hải phán quyết rằng những khiếu nại công khai của bà Zhang đã vượt quá giới hạn chỉ trích hợp lý và yêu cầu bà phải công khai xin lỗi, đồng thời bồi thường cho Tesla 170.000 nhân dân tệ (23.000 USD) cho thiệt hại và chi phí pháp lý.
Bà Zhang đã kháng cáo, khẳng định rằng vụ kiện của mình là lời kêu gọi sự minh bạch và trách nhiệm giải trình, và một công ty lớn như Tesla nên chấp nhận những lời chỉ trích chính đáng từ khách hàng.
TAND Cấp cao Thượng Hải cho biết phán quyết được đưa ra dựa trên các sự kiện khách quan của vụ việc và không có “sự đối xử đặc biệt” nào.
**Tesla thắng nhiều vụ kiện tương tự**
Khả năng bà Zhang thắng trong phiên kháng cáo là không cao. Các chuyên gia trong ngành công nghiệp ô tô tại Trung Quốc cho rằng khách hàng thường gặp khó khăn khi kiện các công ty lớn.
Dữ liệu từ cơ sở dữ liệu hồ sơ tòa án trực tuyến của chính phủ Trung Quốc cho thấy, trong số 81 vụ kiện dân sự mà chủ xe kiện Tesla về các vấn đề an toàn, chất lượng hoặc tranh chấp hợp đồng, chủ xe chỉ thắng trong chín vụ. Điều này cho thấy Tesla đã thắng gần 90% các vụ kiện dân sự.
Bà Zhang không phải là người duy nhất bị Tesla kiện ra tòa. Trong bốn năm qua, Tesla đã kiện ít nhất sáu chủ xe ở Trung Quốc vì những khiếu nại về chất lượng hoặc tai nạn mà họ cho là do lỗi cơ khí. Tesla cũng đã kiện ít nhất sáu blogger và hai cơ quan truyền thông Trung Quốc vì những bài viết chỉ trích công ty, và đã thắng tất cả 11 vụ kiện này.
Trong số đó, Tesla đã kiện các hãng truyền thông PingWest và ifeng.com vì đưa tin tiêu cực. PingWest đã phải xin lỗi và bồi thường cho Tesla 100.000 nhân dân tệ (13.700 USD). Blogger chuyên về ô tô Feng Shiming cũng bị tòa án Thượng Hải ra phán quyết phải bồi thường cho Tesla 250.000 nhân dân tệ (34.200 USD) sau khi viết về những lỗi phanh bị cáo buộc của Tesla.
Một trường hợp khác là Chen Junyi, người tuyên bố phanh xe Model 3 của anh bị hỏng gây mất lái, khiến anh đâm vào nhiều xe khác trong bãi đậu xe. Tesla khẳng định vụ tai nạn là do lỗi của Chen và kiện anh vì đưa ra những tuyên bố sai sự thật. Tòa án đã ra lệnh cho Chen phải xin lỗi và bồi thường cho Tesla 50.000 nhân dân tệ (6.800 USD).
Một trong số ít trường hợp khách hàng thắng kiện Tesla ở Trung Quốc là vào năm 2021, khi tòa án Bắc Kinh phán quyết rằng Tesla đã gian lận khi bán một chiếc Model S đã qua sử dụng từng bị tai nạn nghiêm trọng cho tài xế tên Han Chao. Tòa án yêu cầu Tesla bồi thường cho Han 155.000 USD. Sau khi thua kiện, Tesla kiện ngược Han vì tội phỉ báng.
**Các vụ kiện tương tự trên thế giới**
Tại Mỹ, Tesla cũng phải đối mặt với nhiều khiếu nại và vụ kiện liên quan đến chức năng lái tự động, sạc pin, lỗi hệ thống treo, phanh hoặc tăng tốc đột ngột, túi khí bị lỗi… Một số vụ kiện đã bị bác bỏ, trong khi những vụ khác được Tesla dàn xếp ngoài tòa án hoặc phải trả những khoản tiền bồi thường lớn. Tuy nhiên, Tesla chưa công khai kiện bất kỳ khách hàng nào tại Mỹ vì lên tiếng chỉ trích.
Tesla không phải là công ty duy nhất trong ngành kiện những người chỉ trích mình. BYD cũng tích cực kiện truyền thông ra tòa, và gần đây hơn, các nhà sản xuất xe điện Nio và Li Auto cũng đẩy mạnh các vụ kiện phỉ báng chống lại các blogger ở Trung Quốc bị cáo buộc lan truyền thông tin sai lệch về công ty.
Những vụ kiện này cho thấy sự phức tạp trong mối quan hệ giữa các nhà sản xuất ô tô và người tiêu dùng, đặc biệt là trong bối cảnh công nghệ xe điện ngày càng phát triển và những lo ngại về an toàn và chất lượng sản phẩm.
Admin
Nguồn: VnExpress
