Hàng chục nghìn thùng phuy chứa chất thải công nghiệp nằm sâu dưới đáy biển ngoài khơi Los Angeles suốt nhiều thập kỷ qua vẫn là một bí ẩn đối với giới khoa học. Các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định được chính xác những hóa chất độc hại nào đang rò rỉ ra môi trường từ bãi rác thải khổng lồ này.
Một nghiên cứu mới đây, công bố trên tạp chí PNAS Nexus ngày 9/9, đã hé lộ một phần sự thật. Theo đó, một số hóa chất rò rỉ từ các thùng phuy này có tính kiềm mạnh, tạo ra môi trường khắc nghiệt đến mức ngăn cản sự sống phát triển xung quanh khu vực đó.
Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA), từ những năm 1930 đến 1970, chất thải phóng xạ, chất thải từ các nhà máy lọc dầu, chất thải hóa học, chất thải khoan dầu và thuốc nổ quân sự đã bị thải xuống 14 địa điểm ở vùng biển sâu ngoài khơi Nam California. Bãi rác thải dưới đáy biển này thu hút sự chú ý của cộng đồng vào năm 2020, sau khi tờ LA Times công bố kết quả khảo sát bằng robot dưới biển sâu, cho thấy hàng chục thùng phuy nằm rải rác dưới đáy biển.
Các cuộc khảo sát tiếp theo vào năm 2021 và 2023 của Viện Hải dương học Scripps ở California đã xác định được khoảng 27.000 vật thể dạng thùng và tổng cộng 100.000 mảnh vỡ khác trên đáy biển. Nhiều người cho rằng các thùng này chứa thuốc trừ sâu DDT, một loại hóa chất hiện đã bị cấm, do khu vực này bị ô nhiễm DDT nghiêm trọng. Đáng chú ý, một số thùng còn có các vòng tròn trắng bao quanh trong lớp trầm tích. Tuy nhiên, trước đây, các nhà nghiên cứu chưa xác định được số lượng thùng phuy chính xác cũng như thành phần bên trong chúng.
Trong nghiên cứu mới, Johanna Gutleben, một nhà vi sinh vật học tại Scripps, cùng các đồng nghiệp đã phân tích các mẫu trầm tích được thu thập gần 5 thùng phuy bằng phương tiện điều khiển từ xa vào năm 2021. Kết quả cho thấy nồng độ ô nhiễm DDT không tăng gần các thùng, loại trừ khả năng chúng chứa hóa chất này.
Nhóm nghiên cứu phát hiện ba trong số các thùng được kiểm tra có vòng trắng xung quanh. Tất cả các mẫu vật gần những thùng này đều có độ pH cực kỳ cao (khoảng 12) và rất ít vi khuẩn sinh sống. Điều này cho thấy các thùng chứa chất thải kiềm ăn mòn, có khả năng gây hại cho vật chất hữu cơ và làm rò rỉ các kim loại độc hại ở nồng độ cao. Mặc dù việc lấy mẫu không giúp xác định được hóa chất cụ thể trong thùng, nhưng các nhà khoa học lưu ý rằng quá trình sản xuất DDT tạo ra chất thải kiềm, tương tự như quá trình lọc dầu.
Do mức độ ADN vi sinh vật hạn chế gần các thùng, nhóm nghiên cứu cho rằng chất thải kiềm có thể đã biến đổi một phần đáy biển thành một môi trường khắc nghiệt, nơi hầu hết các sinh vật không thể tồn tại. Tuy nhiên, họ cũng tìm thấy dấu vết của một số vi khuẩn chuyên biệt thuộc các họ vi sinh vật thích nghi với môi trường kiềm.
Nghiên cứu cũng làm sáng tỏ quá trình hình thành các vòng trắng kỳ lạ. Khi chất thải kiềm rò rỉ ra khỏi thùng, nó phản ứng với magiê trong nước biển, tạo ra một dạng khoáng chất magie hydroxide gọi là brucite, tạo thành một lớp vỏ giống như bê tông. Brucite sau đó tan chậm, duy trì độ pH cao trong trầm tích và gây ra các phản ứng trong nước biển xung quanh. Kết quả là sự hình thành canxi carbonate, lắng đọng như một lớp bụi trắng xung quanh thùng.
Paul Jensen, đồng tác giả nghiên cứu từ Viện Scripps, nhấn mạnh rằng do chất thải kiềm tồn tại hơn nửa thế kỷ thay vì tan nhanh chóng trong nước biển, nó cần được xem là một chất ô nhiễm dai dẳng với tác động môi trường lâu dài, tương tự như DDT.
Các nhà nghiên cứu đề xuất sử dụng các vòng trắng như một dấu hiệu để xác định các thùng chứa chất thải kiềm, từ đó đánh giá mức độ ô nhiễm tổng thể. Jensen cho biết khoảng một phần ba số thùng đã quan sát được cho đến nay có vòng tròn trắng, nhưng vẫn chưa rõ liệu tỷ lệ này có giữ nguyên khi phát hiện thêm nhiều thùng hơn hay không.
Nghiên cứu này mở ra một hướng đi mới trong việc tìm hiểu và giải quyết vấn đề ô nhiễm do các thùng chất thải công nghiệp dưới đáy biển gây ra, đồng thời kêu gọi các biện pháp bảo vệ môi trường biển một cách hiệu quả và bền vững hơn.
Admin
Nguồn: VnExpress
