Vụ án SJC: Cựu TGĐ tham ô lợi dụng độc quyền vàng miếng như thế nào?

Bà Lê Thúy Hằng, cựu Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC), đang đối mặt với cáo buộc từ Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao về hai tội danh: “Tham ô tài sản” và “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Theo cáo trạng, bà Hằng bị cáo buộc đã thực hiện nhiều hành vi sai phạm, bao gồm việc đưa vàng nguyên liệu vào sản xuất trái phép vàng miếng và nhẫn SJC, “ăn bớt” vàng trong quá trình gia công vàng móp méo cho Ngân hàng Nhà nước (NHNN), giữ lại vàng bình ổn giá để bán ra ngoài với giá cao, và tạo ra các khoản lỗ khống để chiếm đoạt tài sản thuộc phạm vi quản lý.

Cáo trạng nêu rõ, bà Hằng bị xem là người “đạo diễn” toàn bộ các hành vi sai phạm này, với sự giúp sức của các nhân viên cấp dưới tại Phòng kinh doanh vàng SJC, các chi nhánh SJC Miền Trung, Hải Phòng, và Xưởng vàng thuộc Xí nghiệp nữ trang Tân Thuận.

Cụ thể, bà Hằng bị cáo buộc đã tham ô tài sản thông qua việc gia công vàng miếng và chỉ đạo thực hiện hành vi “mua vàng giá thấp, bán giá cao” để tạo ra các khoản lỗ khống. Hành vi này, theo cáo trạng, đã giúp bà và đồng phạm chiếm đoạt số tiền lên đến 23,2 tỷ đồng.

Ngoài ra, bà Hằng còn bị cáo buộc lợi dụng chức vụ quyền hạn để chỉ đạo việc đưa vàng nguyên liệu mua từ bên ngoài vào sản xuất 6.255 lượng vàng miếng SJC và 11.503 lượng vàng nhẫn. Bà cũng bị cáo buộc tuồn vàng bình ổn giá ra ngoài thị trường, gây thiệt hại cho Nhà nước với số tiền 95,7 tỷ đồng.

Bà Lê Thúy Hằng khi chưa bị bắt. Ảnh: Cắt từ video VTV
Lê Thúy Hằng trước khi bị bắt (Ảnh VTV): Vụ án SJC. Ảnh: Internet

Bà Hằng, 55 tuổi, giữ chức vụ Tổng Giám đốc SJC từ tháng 12/2019. Từ năm 2012, SJC được NHNN chọn là thương hiệu vàng miếng quốc gia, chiếm gần 97% giao dịch trên thị trường. SJC không được phép nhập khẩu hay dập vàng miếng mà chỉ được NHNN giao sản xuất, gia công lại vàng miếng SJC bị móp méo, sản xuất vàng nhẫn SJC, bán vàng miếng SJC bình ổn giá và chủ động xác định giá vàng miếng.

Trước đó, vào giữa tháng 5/2024, trong bối cảnh giá vàng trong nước liên tục biến động, bà Hằng phát biểu tại một cuộc họp báo rằng “độc quyền vàng miếng không mang lại lợi ích cho SJC, thậm chí doanh nghiệp còn bị mang tiếng là trục lợi” và đề xuất “bỏ độc quyền vàng miếng”. Bà cũng kiến nghị cho phép các doanh nghiệp được nhập khẩu vàng để có nguồn nguyên liệu, tránh tình trạng nhập lậu vàng.

Chi nhánh SJC Miền Trung. Ảnh: SJC
Chi nhánh SJC Miền Trung (Ảnh SJC): Thông tin mới nhất. Ảnh: Internet

Chỉ bốn tháng sau phát biểu này, bà Hằng bị bắt để điều tra về các cáo buộc ban đầu liên quan đến tham ô tài sản, trong đó có các sai phạm liên quan đến việc lợi dụng thế độc quyền để tư lợi cá nhân. Cùng thời điểm, NHNN tiến hành thanh tra SJC cùng với ba doanh nghiệp khác và hai ngân hàng có liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng.

Một năm sau, kết luận thanh tra đã chỉ ra nhiều sai phạm tại SJC, trong đó có việc giá vàng bị phụ thuộc vào quyết định của cá nhân Tổng Giám đốc Lê Thúy Hằng. Bà Hằng bị cáo buộc là người trực tiếp quyết định và chỉ đạo giá mua bán vàng tại SJC, dẫn đến rủi ro trong việc xác định giá vàng trên thị trường do SJC chiếm thị phần lớn.

Cáo trạng cũng làm rõ hành vi lợi dụng thế độc quyền để gian lận trong quá trình gia công vàng miếng. Vào tháng 5/2024, NHNN có chủ trương giao SJC gia công 10 tấn vàng miếng từ nguồn vàng nguyên liệu của đơn vị. Bà Hằng đã ký văn bản gửi NHNN báo giá gia công với các mức chi phí khác nhau, tùy thuộc vào số lượng vàng sản xuất hàng ngày.

Để có cơ sở báo giá, bà Hằng chỉ đạo cấp dưới soạn thảo tờ trình về định mức hao hụt cho các sản phẩm vàng miếng SJC và lùi ngày đến 3 năm. Dựa trên các tài liệu do SJC cung cấp, Vụ Tài chính kế toán NHNN đã thẩm định giá gia công và xác định đơn giá gia công vàng miếng SJC năm 2024 là 148.057 đồng/lượng, trong đó chi phí hao hụt là 16.532 đồng/lượng.

Trong quá trình gia công, bà Hằng chỉ đạo áp dụng định mức hao hụt vàng là 0,0005 chỉ/sản phẩm. Trần Tấn Phát, Phó giám đốc xưởng vàng thuộc Xí nghiệp nữ trang Tân Thuận, được giao nhiệm vụ quản lý và tổng hợp số vàng hao hụt và dôi dư để đưa lại cho bà Hằng.

Để thực hiện việc này, Xưởng vàng thuộc Xí nghiệp nữ trang Tân Thuận đã soạn tờ trình đề nghị SJC cấp vàng nguyên liệu để bù vào hao hụt trong quá trình gia công. Sau khi được bà Hằng phê duyệt, SJC đã cấp cho Xưởng vàng tổng cộng 133,333 lượng vàng 99,99% trong hai đợt sản xuất.

Hàng ngày, tổ trưởng nấu vàng Đoàn Lê Thanh tính toán và lấy ra phần vàng hao hụt dôi dư, sau đó đưa cho Phát. Tổng cộng, Phát đã nhận được 91 lượng vàng. Cuối mỗi đợt, Phát chuyển số vàng này cho Xưởng để sản xuất thành vàng nhẫn SJC loại 5 chỉ, rồi đưa lại cho bà Hằng thay vì nộp về Công ty SJC. Theo cáo trạng, số vàng này trị giá 7 tỷ đồng.

Ngoài ra, sau khi kết thúc hai đợt gia công vàng miếng cho NHNN, Xưởng vàng thực hiện quét đãi nhà xưởng và thu hồi được 4,8521 lượng vàng 99,99%. Phát đã sử dụng 13 lượng vàng đã giữ lại để nộp hao hụt trong hai đợt gia công vàng cho NHNN và 4,8521 lượng vàng thu được khi quét xưởng, tổng cộng 17,852 lượng, để đưa cho thủ kho nấu thành ba cục vàng nhỏ. Thay vì nộp ba cục vàng này cho Công ty SJC theo quy định, Phát lại đưa cho bà Hằng.

Vàng miếng SJC tại trụ sở ở TP HCM, tháng 3/2025. Ảnh: Quỳnh Trần
Vàng miếng SJC tại TP.HCM (Ảnh Quỳnh Trần): Cập nhật tháng 3/2025. Ảnh: Internet

Bà Hằng sau đó đưa số vàng này cho nhân viên để bán cho Phòng kinh doanh nữ trang sỉ của Công ty SJC, thu về 1,3 tỷ đồng.

Viện Kiểm sát cáo buộc rằng, với vai trò là Tổng Giám đốc Công ty SJC, bà Hằng có nhiệm vụ trực tiếp điều hành toàn bộ hoạt động và quản lý tài sản của Công ty và Xưởng vàng thuộc Xí nghiệp nữ trang Tân Thuận. Tuy nhiên, bà đã lợi dụng chức vụ quyền hạn để chỉ đạo cấp dưới lập tờ trình khống, nâng định mức hao hụt trong gia công vàng miếng từ 0,00007 chỉ/sản phẩm lên 0,0005 chỉ.

Kết thúc hai đợt gia công, bà Hằng báo cáo NHNN tổng số vàng hao hụt trong quá trình gia công là 133,333 lượng vàng. NHNN đã thanh toán toàn bộ số tiền gia công là gần 40 tỷ đồng cho SJC.

Tổng cộng, bà Hằng bị cáo buộc gây thiệt hại cho tài sản Nhà nước 95,7 tỷ đồng và hưởng lợi cá nhân 73,5 tỷ đồng.

Trong quá trình điều tra, truy tố, cơ quan chức năng đã thu giữ 429,55 lượng vàng và 1.095,88 gam vàng, cùng với 28,4 tỷ đồng do các bị can và những người liên quan nộp lại. Công an cũng đã kê biên 6 bất động sản của bà Hằng và hai căn hộ chung cư của ông Phát.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *