Bác sĩ chuyên khoa I Tống Thị Ngọc Cầm, Phó giám đốc Y khoa miền Bắc của Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết Việt Nam đã ghi nhận một số trường hợp mắc zona thần kinh rải rác. Điển hình, vào tháng 9/2024, Bệnh viện Da liễu Trung ương tiếp nhận một bé gái 5 tháng tuổi bị zona thần kinh với các biểu hiện đặc trưng là mụn nước mọc thành từng đám ở gáy, vai, cánh tay và ngực phải. Điều đáng chú ý là trước đó, bé đã từng mắc thủy đậu khi mới một tháng tuổi.
Bác sĩ Cầm giải thích rằng zona thần kinh là hệ quả của bệnh thủy đậu, cả hai đều do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra. Tương tự như ở người lớn, virus VZV vẫn tồn tại trong các hạch thần kinh cảm giác của cơ thể trẻ em sau khi đã khỏi bệnh thủy đậu. Trong trường hợp hệ miễn dịch của trẻ bị suy yếu, chẳng hạn như do mắc HIV hoặc các bệnh lý gây suy giảm miễn dịch, virus VZV có thể tái hoạt động và gây ra bệnh zona thần kinh.
Mặc dù zona thần kinh có thể xảy ra ở trẻ em, nhưng theo các nghiên cứu trên thế giới, tình trạng này hiếm gặp hơn so với người lớn. Một nghiên cứu về bệnh zona ở trẻ em được đăng trên Thư viện Y khoa Mỹ năm 2018 cho thấy trong số 39 trẻ từ 3 đến dưới 12 tuổi mắc zona thần kinh, tỷ lệ mắc bệnh là 0,45/1000 trẻ.
Bác sĩ Cầm cũng chỉ ra một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc zona thần kinh ở trẻ em, bao gồm việc mắc thủy đậu khi dưới một tuổi hoặc có mẹ mắc thủy đậu trong những tháng cuối của thai kỳ. Một nghiên cứu khác trên 39 trẻ dưới 12 tuổi mắc zona thần kinh tại Khoa Nhi của một bệnh viện ở Ấn Độ đã kết luận rằng tỷ lệ mắc zona thần kinh gia tăng ở trẻ em khỏe mạnh có thể là do nhiễm trùng thủy đậu trong tử cung hoặc trong giai đoạn thơ ấu. Ngoài ra, trẻ em có nồng độ tế bào miễn dịch NK, lympho và cytokine thấp, cùng với nồng độ globulin miễn dịch thấp, có thể không duy trì được trạng thái tiềm ẩn của virus, dẫn đến sự xuất hiện sớm của bệnh zona.
Theo bác sĩ Cầm, trẻ em mắc zona thần kinh thường ít gặp phải các biến chứng đau thần kinh sau zona hơn so với người lớn. Triệu chứng bệnh có thể bắt đầu bằng cảm giác đau hoặc nóng rát ở vùng da nơi mụn nước sẽ xuất hiện, khiến trẻ quấy khóc.
Khi chăm sóc trẻ bị zona thần kinh tại nhà, cha mẹ cần đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho con, tắm rửa sạch sẽ và cho con mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát. Cha mẹ tuyệt đối không nên tự ý đắp các loại lá, thuốc lá hoặc áp dụng các phương pháp điều trị dân gian, cũng như không nên chà xát mạnh vào vùng da bị tổn thương để tránh làm vỡ mụn nước, gây nhiễm trùng da và làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Trước khi chăm sóc trẻ, người lớn cần rửa tay sạch sẽ và tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Đồng thời, cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ nơi ở và khu vực vui chơi của trẻ để ngăn ngừa sự lây lan của virus thủy đậu có trong mụn nước zona cho những người chưa có miễn dịch với bệnh.
Hiện nay, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho zona thần kinh, tuy nhiên, bệnh có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng vaccine. Việc hạn chế bệnh ở người lớn cũng góp phần bảo vệ trẻ em trước nguy cơ mắc bệnh.
Vaccine zona thần kinh hiện được khuyến cáo tiêm cho người từ 50 tuổi trở lên và người từ 18 tuổi có nguy cơ cao mắc zona do các bệnh lý hoặc sử dụng các thuốc, liệu pháp điều trị gây ức chế miễn dịch. Do đó, người lớn dưới 50 tuổi và trẻ em nên chủng ngừa vaccine thủy đậu để hạn chế nguy cơ mắc bệnh và phát triển thành zona thần kinh.
Hiện tại, Việt Nam có hai loại vaccine phòng bệnh thủy đậu. Vaccine Varilrix (Bỉ) dành cho trẻ từ 9 tháng tuổi và người lớn, trong khi vaccine Varivax (Mỹ) dành cho trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn. Lịch tiêm gồm hai mũi, cách nhau một đến ba tháng tùy theo độ tuổi. Việc tiêm đủ hai mũi vaccine thủy đậu có thể giúp phòng ngừa bệnh lên đến 98%. Phụ nữ có kế hoạch mang thai nên chủng ngừa vaccine thủy đậu trước ba tháng để tránh mắc bệnh và truyền kháng thể cho con.
Ngoài việc tiêm vaccine, cha mẹ cũng cần chủ động phòng ngừa thủy đậu cho trẻ bằng cách cho trẻ đeo khẩu trang khi ra ngoài, dạy trẻ thường xuyên rửa tay và súc họng để tránh lây nhiễm virus. Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, nhà trẻ, trường học, lớp học và các vật dụng sinh hoạt bằng các chất sát khuẩn thông thường. Khi trẻ có dấu hiệu mắc bệnh, cần cách ly trẻ ở phòng riêng cho đến khi khỏi bệnh để tránh lây lan mầm bệnh ra cộng đồng.
Admin
Nguồn: VnExpress
