Ngày 9/9 vừa qua, Đại học Thanh Hoa đã long trọng công bố quyết định bổ nhiệm ông Liu Jun, vinh danh ông với học hàm “Giáo sư tinh hoa”. Đây là danh hiệu cao quý nhất của trường, trước đó chỉ có hai nhà khoa học trở về từ nước ngoài từng được trao tặng.
Ông Liu Jun, 59 tuổi, là một nhà khoa học thống kê nổi tiếng thế giới, đồng thời là thành viên của Viện Hàn lâm khoa học quốc gia và Hiệp hội Thống kê Mỹ. Ông được biết đến với những đóng góp tiên phong trong các lĩnh vực như suy luận Bayes, sinh học tính toán và tin sinh học. Trong sự nghiệp lẫy lừng của mình, ông đã vinh dự nhận được COPSS Presidents’ Award, một giải thưởng danh giá trong lĩnh vực thống kê, và Huy chương Morningside về Toán ứng dụng, ghi nhận những thành tựu nổi bật của người gốc Hoa.
Với tầm ảnh hưởng học thuật sâu rộng, Giáo sư Liu Jun được kỳ vọng sẽ dẫn dắt sự phát triển của ngành thống kê và khoa học dữ liệu tại Đại học Thanh Hoa, đồng thời bồi dưỡng những tài năng trẻ, góp phần đưa trường trở thành một đại học đẳng cấp hàng đầu thế giới.
Quyết định trở về Trung Quốc của ông Liu Jun diễn ra trong bối cảnh nhiều trường đại học ở Mỹ, bao gồm cả Harvard, đang phải đối mặt với việc cắt giảm tài trợ nghiên cứu. Tuy nhiên, ông khẳng định rằng động lực chính của ông là niềm đam mê với giáo dục, nghiên cứu khoa học và tình cảm sâu sắc dành cho quê hương.
Giáo sư Liu Jun sinh ra và lớn lên trong khuôn viên Đại học Thanh Hoa, nơi cha ông công tác với vai trò giảng viên. Ông kể rằng mình đã yêu thích toán học từ năm 12 tuổi. Trong giai đoạn cuối của cuộc Cách mạng văn hóa, việc tiếp cận tài liệu toán học là vô cùng khó khăn. Cha mẹ ông đã cố gắng tìm kiếm sách vở ở bất cứ đâu có thể, thậm chí chép tay toàn bộ một cuốn sách để ông có thể học tập.
“Tôi không thể phân biệt được sách giáo khoa phổ thông với sách đại học, vì vậy tôi đọc tất cả”, ông Liu nhớ lại. “Giải toán giống như một trò chơi, chỉ cần giấy và bút là đủ. Mỗi Chủ nhật, tôi đều đạp xe cả tiếng đồng hồ để gặp bạn bè và cùng nhau giải toán.”
Năm 1985, ông Liu Jun tốt nghiệp cử nhân Toán học tại Đại học Bắc Kinh. Ông là một trong những sinh viên xuất sắc nhất và giành được học bổng du học Mỹ. Ông chia sẻ rằng khi theo học tại Đại học Rutgers, rào cản lớn nhất đối với ông là ngôn ngữ, nhưng chỉ cần hiểu các công thức và phương trình là ông có thể xoay sở được.
“Tôi đạt điểm A ở tất cả các môn mà không cần hiểu hết những gì giáo viên giảng”, ông kể.
Năm 1988, ông Liu Jun chuyển sang Đại học Chicago và tập trung nghiên cứu về khoa học thống kê. Ông đã hoàn thành chương trình tiến sĩ một cách nhanh chóng, chỉ trong ba năm thay vì năm năm như thông thường, và sau đó được mời làm việc tại Đại học Harvard.
“Tôi không muốn giải quyết một vấn đề chỉ vì chưa ai làm được. Tôi muốn kết nối với thực tiễn. Mặc dù tôi chưa hiểu rõ về thống kê, nhưng lĩnh vực này đã thu hút tôi vì lý do đó”, ông chia sẻ.
Sau đó, ông giảng dạy tại Đại học Stanford. Năm 2000, ông Liu Jun trở lại Harvard với vai trò giáo sư chính thức.
Mặc dù phát triển sự nghiệp ở Mỹ, ông Liu Jun vẫn duy trì mối liên hệ chặt chẽ với quê hương. Từ năm 2005, ông đã là giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Thanh Hoa. Năm 2015, ông thành lập Trung tâm Thống kê tại đây và giữ chức giám đốc danh dự. Ông cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thành lập Khoa Thống kê và Khoa học Dữ liệu, được ra mắt vào tháng 7 năm ngoái.
“Thống kê và khoa học dữ liệu là những phương pháp và cách tư duy quan trọng trong nghiên cứu liên ngành, đồng thời là nền tảng cốt lõi cho trí tuệ nhân tạo”, ông nhận định.
Sự trở về của Giáo sư Liu Jun tiếp nối làn sóng hồi hương của các nhà khoa học Trung Quốc, một xu hướng đã diễn ra trong nhiều thập kỷ. Trước ông, nhiều nhà toán học danh tiếng cũng đã trở về nước làm việc, bao gồm Sun Song từ Đại học California ở Berkeley, Ruan Yongbin từ Đại học Michigan và Liu Yifei, chuyên gia về lý thuyết số từ Đại học Harvard.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences cho thấy, từ năm 2010 đến 2021, gần 20.000 nhà khoa học gốc Hoa đã rời khỏi Mỹ.
Admin
Nguồn: VnExpress
