Hen suyễn, hay còn gọi là hen phế quản, là một bệnh lý mãn tính ảnh hưởng đến đường hô hấp, đặc trưng bởi tình trạng viêm, phù nề và co thắt đường thở, gây khó khăn cho việc hít thở. Bệnh có xu hướng diễn biến thất thường, với các triệu chứng tái phát nhiều lần, có thể thuyên giảm vào ban ngày nhưng trở nên nghiêm trọng hơn vào ban đêm.
Hen suyễn được chia thành hai loại chính: hen ngoại sinh (liên quan đến dị ứng) và hen nội sinh (không liên quan đến dị ứng). Hen ngoại sinh thường khởi phát ở trẻ nhỏ và đi kèm với các bệnh dị ứng khác như chàm, viêm mũi dị ứng, dị ứng thức ăn, mùi, phấn hoa hoặc mạt bụi. Loại hen này có yếu tố di truyền, nghĩa là con cái của người có cơ địa dị ứng có nguy cơ mắc các bệnh dị ứng, bao gồm cả hen suyễn. Mặc dù nguy cơ mắc hen suyễn ở trẻ có cha mẹ bị bệnh cao hơn 3-6 lần so với người bình thường, nhưng đây không phải là yếu tố quyết định.
Ngược lại, hen nội sinh thường xuất hiện ở người lớn và không liên quan đến dị ứng. Nguyên nhân gây hen nội sinh phức tạp hơn, có thể bao gồm nhiễm trùng đường hô hấp, căng thẳng tâm lý, thay đổi nội tiết tố hoặc tác dụng phụ của thuốc. Dù không có cơ địa dị ứng rõ rệt, hen nội sinh vẫn có thể liên quan đến yếu tố di truyền. Các gene liên quan đến cơ chế viêm và phản ứng quá mức của đường thở có thể được di truyền.
Cần nhấn mạnh rằng hen suyễn không phải là bệnh di truyền trực tiếp từ cha mẹ sang con. Tuy nhiên, nếu gia đình có người mắc hen suyễn hoặc có cơ địa dị ứng, nguy cơ con cái mắc bệnh sẽ cao hơn. Bên cạnh yếu tố di truyền, môi trường sống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bệnh có bộc phát hay không. Các yếu tố như khói thuốc lá, bụi bẩn, ô nhiễm và thời tiết có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh.
Ngoài ra, trẻ em bị nhiễm trùng đường hô hấp nặng hoặc tái phát nhiều lần, đặc biệt trong những năm đầu đời, có nguy cơ phát triển thành hen suyễn khi trưởng thành. Tiếp xúc với các yếu tố kích thích như bụi công nghiệp, bụi mịn, khói, hơi hóa chất, nấm mốc, khí thải công nghiệp và khói thuốc lá cũng là những tác nhân gây kích ứng đường hô hấp mạnh mẽ, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Trẻ có mẹ hút thuốc trong thời kỳ mang thai hoặc sống trong môi trường có khói thuốc cũng dễ mắc hen suyễn hơn. Thừa cân và béo phì cũng được xem là yếu tố nguy cơ, vì ở những người này, hen suyễn thường có biểu hiện nặng và khó kiểm soát hơn.
Mặc dù hen suyễn không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng với sự tiến bộ của y học, bệnh có thể được kiểm soát hiệu quả thông qua các phương pháp điều trị và thay đổi lối sống phù hợp. Người bệnh có thể đạt được chất lượng cuộc sống tốt như người bình thường nếu tuân thủ điều trị và kiểm soát bệnh tốt. Do đó, những người có nguy cơ mắc hen suyễn nên tránh khói thuốc, ô nhiễm và các chất gây dị ứng, duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát cân nặng và khám sức khỏe định kỳ để giảm nguy cơ khởi phát hoặc làm nặng thêm bệnh.
Admin
Nguồn: VnExpress
