Hẹp mạch cảnh: Nguyên nhân và điều trị đột quỵ

Ông David, một du khách người Thụy Sỹ, đã trải qua một tuần du lịch tại Việt Nam trước khi bất ngờ bị đột quỵ và được đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM. Theo Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Lồng ngực – Mạch máu, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, không phản ứng với các tác động bên ngoài, liệt hoàn toàn nửa người bên phải và sức cơ toàn thân chỉ còn 1/5.

Tình trạng của ông David được xác định là nhồi máu não, một biến chứng nguy hiểm xảy ra khi động mạch não bị tắc nghẽn, làm gián đoạn quá trình cung cấp máu lên não. Điều này dẫn đến tổn thương hoặc chết tế bào não chỉ trong vài phút, gây ra các rối loạn chức năng thần kinh nghiêm trọng. Sau khi được điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết, bệnh nhân có dấu hiệu hồi phục nhẹ, tay chân có thể cử động nhưng vẫn gặp khó khăn trong việc giao tiếp bằng lời nói. Kết quả chụp CT cho thấy động mạch cảnh trái của ông bị hẹp nặng đến 90%.

Bác sĩ Dũng giải thích rằng sự hẹp động mạch cảnh là nguyên nhân chính gây ra tình trạng thiếu máu nghiêm trọng ở vùng não trái, dẫn đến tê liệt hệ thần kinh vận động ở nửa người bên phải. Nếu không được can thiệp kịp thời, bệnh nhân có nguy cơ tử vong hoặc phải đối mặt với các di chứng nặng nề liên quan đến vận động, nhận thức, ngôn ngữ và thị giác.

Trước tình hình khẩn cấp, các bác sĩ chuyên khoa thần kinh và mạch máu đã tiến hành hội chẩn để đưa ra phác đồ điều trị tối ưu. Sau 4 ngày chuẩn bị kỹ lưỡng, ca phẫu thuật bóc tách các mảng xơ vữa trên thành mạch, mở rộng đường dẫn máu lên não đã được thực hiện. Trong suốt quá trình phẫu thuật, các bác sĩ đã sử dụng thiết bị đo oxy mô não để liên tục theo dõi tình trạng tưới máu não, đồng thời phối hợp với ê-kíp gây mê để điều chỉnh huyết áp, đảm bảo não được cung cấp đủ máu và tránh gây thêm tổn thương cho nhu mô não. Sau hơn một giờ phẫu thuật, toàn bộ tổn thương đã được loại bỏ thành công, không để lại mảnh vụn xơ vữa nào trong lòng mạch.

Sau ca phẫu thuật, ông David đã có những dấu hiệu hồi phục tích cực. Bệnh nhân bắt đầu tỉnh táo hơn, có phản ứng khi giao tiếp. Ba ngày sau đó, ông được hướng dẫn tập vật lý trị liệu để phục hồi chức năng vận động. Chỉ sau 10 ngày, ông đã có thể đi lại bình thường và nói được những câu đơn giản. Sau đó, ông được xuất viện để trở về nước tiếp tục quá trình điều trị.

Động mạch cảnh là các mạch máu lớn xuất phát từ động mạch chủ ngực, chạy dọc hai bên cổ và có vai trò quan trọng trong việc cung cấp máu cho não. Hẹp động mạch cảnh xảy ra khi thành mạch bị dày lên do sự tích tụ của các mảng xơ vữa, làm hẹp lòng mạch và giảm lưu lượng máu đến não. Tình trạng này có thể gây ra thiếu máu não thoáng qua, hoặc nghiêm trọng hơn là đột quỵ nhồi máu não.

Điều dưỡng kiểm tra huyết áp cho anh David trước lúc xuất viện. Ảnh: Hạ Vũ
Kiểm tra huyết áp trước xuất viện: Chia sẻ từ điều dưỡng (Ảnh: Hạ Vũ). Ảnh: Internet

Bệnh hẹp động mạch cảnh thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng nhẹ có thể bao gồm hoa mắt, chóng mặt và cảm giác yếu ở một bên cơ thể. Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể đột ngột mất ý thức, khó nói, nói lắp, giảm thị lực hoặc liệt nửa người, tương tự như trường hợp của ông David.

Bác sĩ Dũng khuyến cáo rằng, nếu động mạch cảnh chỉ bị hẹp ở mức độ nhẹ (30-50%) và chưa có triệu chứng rõ ràng, người bệnh nên theo dõi định kỳ, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để phòng ngừa đột quỵ. Tuy nhiên, khi mức độ hẹp động mạch cảnh trở nên nghiêm trọng (trên 70-80%), nguy cơ đột quỵ tăng lên đáng kể và người bệnh cần được phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh hoặc đặt stent càng sớm càng tốt.

Những người có các yếu tố nguy cơ cao như rối loạn chuyển hóa mỡ máu, tăng huyết áp, đái tháo đường, hút thuốc lá, tiền sử gia đình mắc bệnh động mạch cảnh hoặc mạch vành, béo phì và ít vận động cần thường xuyên thăm khám sức khỏe để phát hiện sớm các vấn đề về động mạch cảnh. Đặc biệt, những bệnh nhân bị hẹp động mạch cảnh nếu đột ngột xuất hiện các triệu chứng như méo miệng, liệt nửa người hoặc một bên tay chân, khó nói hoặc không nói được, mất thị lực một bên, rối loạn thăng bằng… cần được đưa đi cấp cứu ngay lập tức để giảm thiểu các di chứng có thể xảy ra.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *