Vào đêm 9 tháng 9, Ba Lan đã kích hoạt hệ thống cảnh báo sớm “Chiến dịch Eastern Aurora” sau khi phát hiện dấu hiệu xâm nhập không phận, cho phép nước này yêu cầu các đồng minh NATO đặt máy bay chiến đấu và vũ khí phòng không vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu.
Khoảng 90 phút sau, khi chiếc máy bay không người lái (UAV) đầu tiên xâm nhập không phận Ba Lan, các máy bay chiến đấu và trực thăng của NATO đã nhanh chóng được triển khai đến khu vực phía đông của nước này. Lực lượng phản ứng bao gồm hai máy bay F-16 của Ba Lan, hai máy bay F-35 của Hà Lan (đã đến Ba Lan từ ngày 1 tháng 9 để tuần tra không phận trong ba tháng), cùng với các trực thăng MI-24, MI-17 và Black Hawk.
Đức cũng đặt hai tổ hợp phòng không Patriot mà họ triển khai ở Ba Lan trong tình trạng báo động cao. Pháp thông báo hai máy bay chiến đấu Rafale của họ tại Ba Lan cũng sẵn sàng chiến đấu nếu cần thiết.
Khác với các vụ xâm nhập trước đây, lần này các UAV không chỉ xâm nhập từ Ukraine mà còn từ Belarus. Bộ Quốc phòng Belarus giải thích rằng các UAV đã đi lạc vào không phận Ba Lan do bị gây nhiễu điện tử. Belarus tuyên bố đã chủ động bắn hạ một số UAV và cảnh báo Warsaw lúc 23h rằng một số chiếc có thể xâm nhập không phận Ba Lan.
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết máy bay cảnh báo sớm Saab 340 của Ba Lan và máy bay AWACS của Italy đã cung cấp thông tin tình báo về mối đe dọa tiềm tàng cho các nhà phân tích. Hệ thống radar mặt đất cũng hỗ trợ đánh giá tình hình.
Ít nhất ba UAV đã bị bắn hạ bởi máy bay chiến đấu của Ba Lan và các đồng minh NATO, trong khi những chiếc còn lại rơi xuống đất. Giới chức có thể chọn cách theo dõi và để UAV tự rơi, đặc biệt khi chúng chỉ di chuyển trên các khu vực không có dân cư, thay vì bắn hạ chúng.
Thủ tướng Tusk thông báo trước quốc hội Ba Lan vào sáng ngày 10 tháng 9 rằng sự xâm nhập không phận diễn ra từ 23h30 đến 6h30 sáng hôm sau, với tổng cộng 19 lần vi phạm không phận. Ông nhấn mạnh đây là lần đầu tiên UAV xâm nhập từ cả Ukraine và Belarus, cho thấy quy mô nghiêm trọng của sự việc.
Khi các UAV tiếp tục xâm nhập vào rạng sáng ngày 10 tháng 9, Ba Lan đã ra lệnh hạn chế các hoạt động hàng không dân sự và đóng cửa sân bay để tạo điều kiện cho các hoạt động quân sự.
Đến giữa trưa ngày 10 tháng 9, các mảnh vỡ của 12 UAV và một tên lửa hành trình đã được tìm thấy ở Ba Lan, một số mảnh vỡ nằm cách biên giới khoảng 160 km, theo Bộ trưởng Nội vụ Ba Lan. Văn phòng công tố khu vực Lublin cho biết các mảnh vỡ thuộc về UAV Gerbera, loại UAV do lực lượng Nga sử dụng, có khả năng mang camera trinh sát nhưng không mang theo thuốc nổ.
Bộ Quốc phòng Nga xác nhận đã triển khai UAV tấn công các cơ sở quốc phòng Ukraine gần biên giới Ba Lan, nhưng khẳng định không có kế hoạch tấn công bất kỳ mục tiêu nào ở Ba Lan và phạm vi hoạt động của các UAV chỉ trong vòng 700 km, không vượt quá lãnh thổ Ba Lan.
Các nhà quan sát cho rằng hành động này có thể là một nỗ lực thăm dò của bên phóng UAV nhằm đánh giá tốc độ và hiệu quả phản ứng của NATO bằng cách buộc Ba Lan và các đồng minh phải triển khai lực lượng.
Đây là lần đầu tiên kể từ khi xung đột Ukraine nổ ra, máy bay chiến đấu của NATO trực tiếp bắn hạ vũ khí nghi của Nga trên lãnh thổ một quốc gia thành viên.
Kaja Kallas, người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, gọi đây là “vụ vi phạm không phận châu Âu nghiêm trọng nhất của Nga kể từ khi chiến tranh Ukraine bắt đầu” và cho rằng đây là hành động cố ý chứ không phải tai nạn. Tuy nhiên, đại biện lâm thời của Nga tại Ba Lan, Andrei Ordash, bác bỏ cáo buộc này là “vô căn cứ” và khẳng định “không có bằng chứng nào cho thấy UAV này là của Nga”.
Nga gần đây đã tăng cường các cuộc không kích vào Ukraine bằng cả tên lửa và UAV tầm xa, với cường độ ngày càng gia tăng. Ngày 7 tháng 9, Moscow đã thực hiện một cuộc tấn công lớn chưa từng có, triển khai hơn 800 UAV và 13 tên lửa vào nước láng giềng, nhắm vào cả các tòa nhà chính phủ ở Kiev.
Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha viết trên X rằng sự xuất hiện của các UAV ở Ba Lan cho thấy Nga đang hành động ngày càng quyết liệt hơn và cảnh báo rằng một phản ứng yếu ớt sẽ chỉ khuyến khích Nga leo thang hơn nữa.
Trong khi đó, các chuyên gia và quan chức quốc phòng phương Tây chỉ ra rằng phản ứng của NATO đối với vụ việc UAV cho thấy liên minh này đang quá phụ thuộc vào các loại vũ khí tối tân để đối phó với các khí tài tấn công giá rẻ, và cần kết hợp các phương án rẻ tiền hơn để đảm bảo tính bền vững trong các cuộc xung đột cường độ cao.
Admin
Nguồn: VnExpress
