Chính phủ vừa ban hành Nghị định 245, sửa đổi và bổ sung một số điều khoản trong việc thực hiện Luật Chứng khoán, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào thị trường chứng khoán Việt Nam. Điểm đáng chú ý nhất của nghị định mới là việc bãi bỏ quy định trước đây, cho phép các công ty đại chúng tự quyết định tỷ lệ sở hữu tối đa của nhà đầu tư nước ngoài (room ngoại).
Trong nhiều năm, quy định về “room” ngoại tại các công ty đại chúng được xem là một trong những rào cản lớn nhất đối với quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Các tổ chức xếp hạng uy tín như MSCI và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) đã nhiều lần chỉ ra bất cập này. Việc doanh nghiệp tự đặt ra giới hạn “room” ngoại đã gây khó khăn cho nhà đầu tư nước ngoài, ảnh hưởng tiêu cực đến tính thanh khoản và quy mô của thị trường.
Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp đã rơi vào tình trạng kín “room” ngoại do các quy định pháp lý. Một số khác lại chủ động đặt tỷ lệ sở hữu nước ngoài thấp hơn mức tối đa cho phép, thậm chí chỉ 5-10%. Động thái này xuất phát từ nhiều nguyên nhân, như lo ngại bị thâu tóm, “giữ chỗ” cho các nhà đầu tư chiến lược tiềm năng, hoặc bảo vệ lợi ích của một nhóm cổ đông kiểm soát.
Theo quy định hiện hành và các cam kết quốc tế, tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa tại Việt Nam không phải là một con số cố định mà phụ thuộc vào ngành nghề kinh doanh, có thể dao động từ 50% đến 100%.
Với quy định mới, các công ty đại chúng đã thông báo về “room” ngoại trước đó có thể tiếp tục giữ nguyên hoặc thay đổi tỷ lệ này. Tuy nhiên, họ phải công bố tỷ lệ sở hữu trên trang thông tin điện tử của doanh nghiệp, sở giao dịch chứng khoán và hoàn thành các thủ tục thông báo trong vòng 12 tháng. Tổng công ty Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSDC) sẽ cập nhật và công bố tỷ lệ sở hữu tối đa và hiện hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại từng công ty đại chúng trên trang web của mình.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khẳng định, những thay đổi này nhằm đảm bảo quyền lợi của cổ đông nước ngoài trong các giao dịch cổ phiếu, mở rộng thị trường và giảm thiểu rủi ro cho họ.
Nghị định 245 cũng đơn giản hóa thủ tục cấp mã số giao dịch cho nhà đầu tư nước ngoài. Cụ thể, nhà đầu tư không còn phải nộp hồ sơ giấy để VSDC cấp giấy chứng nhận đăng ký mã số giao dịch. Thay vào đó, họ sẽ được cấp mã giao dịch trực tuyến (ESTC) và có thể thực hiện giao dịch ngay sau khi có mã này.
Ngoài ra, các công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán nước ngoài sẽ được cấp hai mã số giao dịch chứng khoán riêng biệt, một cho các giao dịch của chính công ty và một cho các giao dịch của khách hàng. Điều này giúp tối ưu hóa quy trình quản lý và theo dõi, tách bạch các hoạt động tự doanh và quản lý giao dịch của khách hàng. Đây cũng là tiền đề quan trọng để triển khai mô hình giao dịch tổng (OTA – Omnibus Trading Account) theo thông lệ quốc tế.
Những thay đổi này diễn ra trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang được tổ chức FTSE xem xét nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi trong kỳ rà soát chỉ số thường niên vào ngày 7/10 tới. FTSE Russell là một trong ba công ty hàng đầu thế giới (cùng với MSCI và S&P Dow Jones Indices) cung cấp các chỉ số tham chiếu quan trọng cho nhà đầu tư quốc tế.
Theo dự báo của HSBC, việc thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng có thể thu hút hơn 10 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài.
Admin
Nguồn: VnExpress
