Sốt xuất huyết, một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra và lây lan qua muỗi, là một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng lo ngại tại Việt Nam mỗi năm. Việc nhận biết các đặc điểm của loài muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết là rất quan trọng để có các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Theo Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, có hai loài muỗi vằn chủ yếu chịu trách nhiệm truyền bệnh sốt xuất huyết, đó là Aedes aegypti và Aedes albopictus, trong đó Aedes aegypti là tác nhân chính. Loài muỗi này có đặc điểm dễ nhận dạng là thân và chân có các đốm trắng nổi bật trên nền đen. Chúng phát triển mạnh mẽ trong mùa mưa, khi nhiệt độ trung bình hàng tháng vượt quá 20 độ C. Đáng chú ý, muỗi Aedes không chỉ truyền bệnh sốt xuất huyết mà còn là trung gian lây lan các bệnh nguy hiểm khác như sốt vàng da, sốt Chikungunya và Zika.
Muỗi vằn có xu hướng sống gần gũi với con người, đặc biệt ưa thích hút máu người và thường trú ngụ trong nhà. Chúng thường đậu ở những nơi tối tăm, trên quần áo sáng màu, đồ dùng gia đình và các vật dụng chứa nước như lọ hoa.
Một trong những đặc tính nguy hiểm của muỗi vằn là trứng của chúng có thể tồn tại lâu dài trong môi trường, thậm chí chịu đựng được nhiều tháng trong điều kiện khô hạn. Ấu trùng muỗi (bọ gậy) có thể sinh sống và phát triển ở nhiều loại ổ chứa nước khác nhau, thường do con người tạo ra, như lu, hồ, chai lọ, hòn non bộ, và thậm chí cả ghe, xuồng.
Ngoài ra, các nguồn nước tưởng chừng vô hại như nước mưa, vòi nước phun, và ống xả nước của điều hòa cũng có thể trở thành nơi sinh sản của bọ gậy. Các vật chứa nước lớn hơn, chẳng hạn như thùng hoặc bể xi măng, có thể tạo ra số lượng lớn muỗi vằn.
Muỗi vằn thích nghi tốt với môi trường đô thị và rất nhạy cảm với sự hiện diện của con người. Muỗi cái có thể dừng hút máu khi cảm nhận được chuyển động nhỏ, nhưng sau đó sẽ quay lại để tiếp tục đốt. Điều này có nghĩa là một con muỗi cái có thể đốt nhiều người trong một lần kiếm ăn, làm tăng nguy cơ lây truyền virus Dengue cho nhiều người trong một khoảng thời gian ngắn, ngay cả khi nó mới chỉ cắm vòi mà chưa hút no máu.
Muỗi vằn có vòng đời tương đối ngắn. Trứng phát triển thành bọ gậy trong khoảng 4-7 ngày, thời gian này có thể kéo dài hơn nếu thiếu thức ăn. Bọ gậy trưởng thành có hình dạng giống dấu phẩy, hầu như không ăn, chỉ ở trên mặt nước và có khả năng lặn để trốn tránh nguy hiểm. Sau khoảng 1-3 ngày, bọ gậy phát triển thành muỗi trưởng thành.
Vòng đời từ trứng đến muỗi trưởng thành chỉ kéo dài khoảng 7-13 ngày trong điều kiện lý tưởng. Muỗi cái có thể sống từ 20-40 ngày, trong khi muỗi đực sống ngắn hơn, khoảng 9-12 ngày. Mỗi con muỗi cái có thể đẻ từ 60-100 trứng trong một lần đẻ.
Để phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết và các bệnh do muỗi gây ra, việc diệt muỗi và bọ gậy là rất quan trọng. Các biện pháp cụ thể bao gồm sử dụng nhang đuổi muỗi, phối hợp với cơ quan chức năng phun thuốc diệt muỗi và thường xuyên dọn dẹp các khu vực có thể là ổ chứa bọ gậy.
Bên cạnh đó, cần chủ động chống muỗi đốt bằng cách lắp đặt cửa chống muỗi ở tất cả các cửa và ô thoáng để ngăn muỗi xâm nhập vào nhà. Trồng các loại cây có tác dụng đuổi muỗi trong chậu cảnh cũng là một biện pháp hiệu quả. Ngoài ra, nên ngủ màn, mặc quần áo dài vào ban ngày và sử dụng các sản phẩm đuổi muỗi để bảo vệ bản thân khỏi muỗi đốt.
Hiện nay, Việt Nam đã có vaccine phòng sốt xuất huyết, có khả năng phòng ngừa cả 4 type huyết thanh của virus Dengue (Den-1, Den-2, Den-3 và Den-4). Vaccine này giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và giảm tỷ lệ nhập viện do sốt xuất huyết.
Admin
Nguồn: VnExpress
