Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao (VKSND) vừa hoàn tất cáo trạng, truy tố 28 bị can trong vụ án đưa, nhận và môi giới hối lộ, liên quan đến 20 vụ việc xảy ra tại TAND Cấp cao tại Đà Nẵng (nay là Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng) và một số tỉnh thành như Đăk Lăk, Vĩnh Phúc (nay là Phú Thọ) và TP Huế.
Trong số các bị can, có 10 người từng là lãnh đạo, thẩm phán, công chức tòa án; 3 kiểm sát viên, nhân viên ngành kiểm sát; 2 chấp hành viên, cán bộ cơ quan thi hành án dân sự; 4 luật sư, nhân viên văn phòng luật sư; và 9 bị cáo, đương sự trong các vụ án.
Theo đánh giá của VKSND Tối cao, sai phạm diễn ra trong một thời gian dài, từ tháng 3/2022 đến tháng 5/2024, với phạm vi rộng và được thực hiện nhiều lần. Tổng số tiền liên quan đến các hành vi hối lộ lên đến hơn 11,4 tỷ đồng, với mục đích “giải quyết vụ án theo hướng có lợi” cho người đưa hối lộ.
Các vụ hối lộ này liên quan đến 8 vụ án hình sự và 12 vụ tranh chấp dân sự, kinh doanh, thương mại, và chia thừa kế. Động cơ chung của các bị cáo và đương sự là mong muốn dùng tiền bạc để tác động đến phán quyết của tòa án.
Cáo trạng cho thấy, trong một vụ án giết người ở Gia Lai, người mẹ có hai con trai cùng bị phạt tù đã đưa 300 triệu đồng để được giảm án 2 năm cho mỗi người ở cấp phúc thẩm. Tương tự, trong một vụ án giết người khác ở Đắk Lắk, chị ruột của bị cáo đã chi 150 triệu đồng để em trai được giảm án từ 15 năm xuống 13 năm 6 tháng. Trong một vụ đánh bạc ở Đắk Lắk, vợ của bị cáo đã chi 400 triệu đồng để “mua” 2 năm giảm án cho chồng, người đang chịu mức án 5 năm tù.
Thậm chí, có trường hợp các bị cáo chủ động rủ nhau góp tiền “chạy án” để được hưởng án nhẹ hơn ở phiên phúc thẩm. Đáng chú ý, có người sẵn sàng chi 50 triệu đồng chỉ để có được chữ ký của chủ tọa phiên tòa trên quyết định hoãn xét xử, với mong muốn được ăn Tết ở nhà.
Trong một số vụ việc, người đưa hối lộ lại là thẩm phán, không phải vì bị cáo nhờ vả mà vì lo lắng cho chính phán quyết mà họ đã đưa ra. Điển hình, Chánh án TAND huyện Đắk Đoa Nguyễn Xuân Hưng đã đưa 320 triệu đồng để “chạy án”, mong muốn hủy bản án phúc thẩm, giữ nguyên bản án sơ thẩm có lợi cho vợ mình, một thẩm phán, để không ảnh hưởng đến việc bổ nhiệm lại chức danh.
Phó Chánh án TAND thành phố Buôn Ma Thuột Trần Duy Đức còn chủ động “chạy án” giúp 3 bị cáo trong một vụ đánh bạc, dù không ai nhờ vả. Tương tự, thẩm phán TAND thành phố Huế Ngô Văn Nam cũng bị cáo buộc đã giúp cháu gái đưa 250 triệu đồng để xin giảm án trong một vụ mua bán ma túy.
Các đương sự trong các vụ tranh chấp dân sự cũng không ngần ngại hối lộ để được xử thắng kiện ở cấp phúc thẩm, hoặc để có được quyết định kháng nghị, hủy án sơ thẩm và phúc thẩm. Ngay cả người thắng kiện cũng phải “chạy chọt” để bản án sơ thẩm được giữ nguyên, hoặc để Viện kiểm sát không kháng nghị.
Hai luật sư Nguyễn Ngọc Anh và Hoàng Kiến An cũng bị truy tố về tội đưa hối lộ trong một vụ kiện chia tài sản thừa kế tại TAND tỉnh Thừa Thiên Huế.
Trong các vụ án này, người có nhu cầu “chạy án” thường không trực tiếp gặp người có thẩm quyền giải quyết, mà phải thông qua nhiều người môi giới. Điều này lý giải vì sao có tới 17 bị can bị truy tố về tội môi giới hối lộ. Những người này đóng vai trò trung gian, kết nối giữa người đưa và người nhận hối lộ, và có ảnh hưởng lớn đến tiến trình xét xử.
Những người môi giới thường có quan hệ gần gũi với cán bộ tố tụng, có thể là hàng xóm, luật sư, nhân viên văn phòng luật sư, hoặc thậm chí là lái xe của cơ quan kiểm sát. Tiền hối lộ thường bị “cắt xén” qua các khâu trung gian, và khi đến tay người có thẩm quyền, thường chỉ còn lại 30-50%.
Vụ án liên quan đến Công ty K-Homes (Nha Trang) là một ví dụ điển hình về cơ chế môi giới chạy án đa tầng. Chủ tịch K-Homes Dương Anh Sơn đã phải trải qua bốn khâu môi giới để cố gắng tác động đến Tòa án Tối cao, với số tiền взятка lên đến 3 tỷ đồng.
Một số người môi giới còn chủ động “đội giá” hoặc cắt xén tiền hối lộ để hưởng lợi cá nhân. Đỗ Đăng Thủy, một lái xe hợp đồng tại VKSND huyện Buôn Đôn, đã bỏ túi 230 triệu đồng trong một vụ môi giới giảm án cho người đánh bạc.
Đáng chú ý, trong các vụ án này, việc đưa và nhận hối lộ thường được thực hiện thông qua chuyển khoản ngân hàng điện tử, thay vì tiền mặt. Để tránh bị phát hiện, các bên thường nhờ người thân nhận hoặc chuyển tiền. Tuy nhiên, cơ quan điều tra đã thu thập được các bằng chứng liên quan, bao gồm lời khai, sao kê ngân hàng và dữ liệu ghi âm, điện thoại.
Cựu Phó Chánh án TAND cấp cao tại Đà Nẵng Phạm Việt Cường thừa nhận đã nhận hối lộ để can thiệp vào các vụ án, nhưng khai rằng đã báo cáo sự việc với người có thẩm quyền của TAND Cấp cao tại Đà Nẵng, tuy nhiên không được đồng ý. Ông Cường cũng khai rằng đã phải chia lại một phần tiền hối lộ cho “người có thẩm quyền”.
VKSND Tối cao đã quyết định tách vụ án hình sự để tiếp tục điều tra hành vi của lãnh đạo, thẩm phán TAND Cấp cao tại Đà Nẵng và những người liên quan khác.
Những người đưa hối lộ đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác sẽ được miễn trách nhiệm hình sự. Cơ quan điều tra VKSND Tối cao cũng đã đề nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét lại các bản án, quyết định trong 20 vụ án liên quan.
Trong quá trình điều tra, truy tố, các bị can và gia đình đã nộp lại tổng cộng hơn 1,2 tỷ đồng. Vụ án sẽ được TAND Hà Nội xét xử trong thời gian tới, hứa hẹn làm sáng tỏ những góc khuất trong hoạt động tố tụng và công tác cán bộ.
Admin
Nguồn: VnExpress
