Bộ Tài chính đang đề xuất phương án điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế thu nhập cá nhân, dự kiến trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét. Theo đó, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế có thể tăng từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng, và cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng lên 6,2 triệu đồng. Mức điều chỉnh này được tính toán dựa trên tốc độ tăng trưởng thu nhập bình quân đầu người, ước tính khoảng 40-42% từ năm 2020 đến nay.
Nếu được thông qua, nghị quyết này sẽ áp dụng cho kỳ tính thuế năm 2026, nghĩa là người nộp thuế sẽ thực hiện quyết toán thuế thu nhập cá nhân theo mức mới vào đầu năm 2027.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia và đại biểu Quốc hội cho rằng thời điểm áp dụng mức giảm trừ mới cần được xem xét lại để sớm hơn.
Hiện tại, mức giảm trừ gia cảnh là 11 triệu đồng cho người nộp thuế và 4,4 triệu đồng cho mỗi người phụ thuộc, được áp dụng từ tháng 7/2020. Thu nhập chịu thuế được tính sau khi trừ các khoản bảo hiểm, giảm trừ gia cảnh, phụ cấp, trợ cấp,…
Ông Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và tư vấn thuế Trọng Tín, nhận định rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện tại đã trở nên lạc hậu so với thực tế và việc điều chỉnh đến năm 2026 sẽ càng làm chậm trễ, gây thiệt thòi cho người nộp thuế.
PGS.TS Phan Hữu Nghị, Phó viện trưởng Viện Ngân hàng – Tài chính (Đại học Kinh tế Quốc dân), cũng đồng tình và đề xuất áp dụng mức giảm trừ mới “càng sớm càng tốt” trong bối cảnh giá cả leo thang và tiền đồng mất giá. Ông Nghị cho biết thêm, giá USD đã tăng đáng kể so với đầu năm, cho thấy tiền đồng đang mất giá, trong khi lạm phát thực tế có thể cao hơn số liệu công bố.
Trước đó, nhiều Đoàn đại biểu Quốc hội cũng đã góp ý với Bộ Tài chính về việc áp dụng sớm mức giảm trừ mới. Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị cho rằng việc áp dụng từ kỳ tính thuế 2026 là chưa phù hợp, vì mức giảm trừ hiện tại không còn phản ánh đúng mức sống cơ bản của người dân. Các đại biểu đề xuất áp dụng ngay từ kỳ tính thuế 2025 để thể hiện sự quan tâm kịp thời của Nhà nước, tạo động lực tiêu dùng và thúc đẩy kinh tế.
Đại biểu từ tỉnh Cao Bằng cũng đề nghị không nên chờ đến năm 2026, vì sự chậm trễ sẽ khiến chính sách không theo kịp thực tế, gây thiệt thòi cho người nộp thuế và làm giảm tính hỗ trợ kịp thời cho người lao động. Đoàn đại biểu TP Hà Nội cho rằng nếu đến năm 2026 mới áp dụng mức mới, người nộp thuế sẽ phải chịu thêm ít nhất một kỳ tính thuế với mức thuế không còn phù hợp. Đại biểu tỉnh Gia Lai còn cho rằng lộ trình của Bộ Tài chính là “không hợp lý” vì cần thời gian để Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thông qua trước kỳ quyết toán thuế 2025.
Về phía Bộ Tài chính, việc quy định hiệu lực áp dụng từ kỳ tính thuế năm sau là theo Luật Thuế thu nhập cá nhân. Luật quy định việc điều chỉnh chỉ được thực hiện khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm luật có hiệu lực hoặc lần điều chỉnh gần nhất, và phải được trình lên Uỷ ban thường vụ Quốc hội.
Ông Nguyễn Văn Được cho rằng nhà điều hành có thể áp dụng chính sách hồi tố trong các trường hợp ảnh hưởng đến an sinh xã hội và đời sống người dân. Do đó, việc áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới ngay trong kỳ tính thuế 2025 vẫn phù hợp với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015. Hơn nữa, thời điểm nộp báo cáo quyết toán thuế cho kỳ tính thuế 2025 là vào năm 2026, nên việc áp dụng mức giảm trừ mới ngay sẽ không làm tăng thủ tục hành chính, chi phí xã hội và tạo sự đồng thuận cao.
Trong trường hợp chưa thể áp dụng ngay trong kỳ tính thuế 2025, PGS. TS Phan Hữu Nghị đề xuất Nhà nước có thể xem xét phương án miễn thuế ở bậc thuế đầu tiên cho người nộp thuế, tương đương với việc nâng mức giảm trừ gia cảnh thêm 5 triệu đồng.
Ngoài thời điểm áp dụng, nhiều ý kiến chuyên gia và địa phương cũng cho rằng mức giảm trừ gia cảnh cần được nâng lên 16-20 triệu đồng một tháng.
Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên cho rằng mức phù hợp nên là 20 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 10 triệu đồng cho người phụ thuộc, nhằm đảm bảo công bằng, nuôi dưỡng nguồn thu, hỗ trợ người dân vượt qua áp lực chi phí sinh hoạt và mở rộng diện tự nguyện kê khai nộp thuế.
Mức giảm trừ gia cảnh được điều chỉnh dựa trên mức tăng CPI từ 2021-2025, có thể đạt 21,24%. Tuy nhiên, theo đoàn đại biểu TP HCM, chỉ số CPI của Việt Nam bao gồm nhiều mặt hàng, nhưng chi phí sống của người dân thường liên quan mật thiết đến một số nhóm hàng hóa cơ bản như thực phẩm, đồ uống, nhà ở. Các mặt hàng này đã tăng rất mạnh trong 5 năm qua. Do đó, họ kiến nghị điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế tăng tương ứng 50%, lên 16,5 triệu đồng, và cho người phụ thuộc lên 6,6 triệu đồng một tháng.
TS Phan Hữu Nghị cũng đưa ra mức 20 triệu đồng, lý giải rằng nhóm thu nhập 18 – 23 triệu đồng/tháng đang chiếm tỷ trọng lớn nhất trong lực lượng lao động. Do đó, mức thu nhập bị đánh thuế nên được điều chỉnh lên 20 – 25 triệu đồng/tháng để phản ánh đúng thực trạng thu nhập và tránh đánh thuế nặng vào nhóm trung lưu, đồng thời tạo sự ổn định sau điều chỉnh.
Admin
Nguồn: VnExpress
